To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
zanik warstwy ozonowej i efekt cieplarniany Dziura ozonowa Ozon, czyli trójtlenek, jest bezbarwnym gazem o charakterystycznym zapachu. W atmosferze istnieje jako jeden z milionów jej składników. Warstwa ozonowa znajduje się głównie w stratosferze, na wysokościach między 10 a 50 kilometrami od powierzchni Ziemi. Maksymalne koncentracja występuje na wysokości ok. 23 km. Jest ona szczególnie ważna ze względu na zdolność pochłaniania promieniowania UV Słońca, które cechuje duża energia, zdolna do niszczenia organizmów żywych. Osłabienie tego promieniowania przez ozon jest więc warunkiem życia na Ziemi. Zawartość ozonu w stratosferze wskazuje wahania dzienne, sezonowe i roczne sięgające kilku procent. Znaczne zmniejszenie stężenia ozonu można jednak zauważyć nad Antarktydą z początkiem wiosny - jest to tzw. „ dziura ozonowa ”, gdzie zawartość tego pierwiastka ulega redukcji do 50%. Nie wiadomo, kiedy zaczęła się tworzyć dziura ozonowa, co było ostatnią iskierką do rozpoczęcia tego nieszczęsnego procesu. W okresie 1987-92 całkowita zawartość ozonu stratosferycznego zmniejszyła się o ponad 50% w stosunku do zawartości z 1970 roku, kiedy to średnia październikowa wynosiła jeszcze 300D (1D [dobson] - jednostka używana do określania koncentracji ozonu, nazwana na cześć konstruktora przyrządów pomiarowych).
Przyczyny powst a wania Stwierdzono, że głównym powodem powstania dziury ozonowej jest nadmierne używanie i wypuszczanie do atmosfery związków freonowych. Rozkładają się one szczególnie dobrze w niskich temperaturach polarnych chmur stratosferycznych. Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego freony ulegając fotolizie, uwalniają atomy chloru. Chlor wchodzi w reakcję z ozonem, tworząc aktywny tlenek chloru ( ClO ) oraz zwykły tlen ( O 2 ). Następnie reakcja dwóch cząsteczek tlenku chloru prowadzi do powstania cząsteczki dwutlenku chloru ( ClO 2 ) oraz uwolnienia atomu chloru, który rozbija następne cząsteczki ozonu.
Jeden atom chloru jest w stanie rozbić około miliona cząsteczek ozonu (w atmosferze przypada 1 cząstka ozonu na 10 mln innych cząstek atmosferycznych, więc jest go stosunkowo niewiele).
Gazy niszczące ozon Freony Najbardziej znanymi i najczęściej używanymi freonami jest dichlorodifluorometan (CCl 2 F 2 ), zwany freonem F-12 oraz dichlorotetrafluoroetan (C 2 Cl 2 F 4 ), zwany freonem F-114. Obecnie oblicza się, że w atmosferze znajduje się ponad 20 mln ton freonów.
Halony są pochodnymi fluorowcowymi metanu i etanu. Są nietoksycznymi gazami lub cieczami. Nie ulegają spalaniu. Stosowane są do produkcji gaśnic halonowych.
Tlen ki azotu powstają w ozonosferze głównie w wyniku spalania paliw przez silniki samolotów i rakiet. W znacznych ilościach tlenki azotu wydzielane są do ozonosfery również w wyniku wybuchów jądrowych
(…)
… i zwierzęcych tworzących plankton. Konsekwencje tego są widoczne w następnych ogniwach łańcucha troficznego. Zmniejszy się występowanie ryb żywiących się planktonem oraz ryb drapieżnych.
Promieniowanie ultrafioletowe wpływa niekorzystnie na rośliny. Ponad dwie trzecie gatunków jest na nie wrażliwe. Są to głównie gatunki roślin uprawnych i przemysłowych.
Zmniejszenie liczebności populacji ryb na skutek zaniku planktonu doprowadzi do znacznie mniejszych połowów. Ucierpi więc rybactwo i rybołówstwo. W wyniku niszczenia przez promienie UV chlorofilu roślin uprawnych (np. zbóż) zmniejszą się plony, a więc ucierpi rolnictwo.
Skutki działania na ludzi będą obejmować wzrost występowania raka skóry i katarakty oczu.
Ochrona warstwy ozonowej
Protokół Montrealski oraz Konwencja Wiedeńska o Ochronie Warstwy Ozonowej…
… zobowiązują swych sygnatariuszy do ograniczenia wyrobu i używania freonów, halonów oraz tlenków azotu.
Pomimo zobowiązań, jakie państwa przyjęły na siebie po podpisaniu umów międzynarodowych, w dalszym ciągu ich postanowienia nie są do końca dotrzymywane. W produkcji kosmetyków i dezodorantów praktycznie nie są już stosowane freony, a jako nośniki używane są inne, nieszkodliwe dla środowiska gazy - propan…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)