Ryn. Notatka składa się z 7 stron.
Wstęp założenia podstawowe: psychiczne i społeczne aspekty ludzkiej istoty to bardziej złożony instrument przetrwania biologicznego, broniony równie silnie, jak sam organizm;
raz utrwalone struktury psychiczne to autonomiczne byty, w obliczu zagrożenia bronione nie tylko dla ich walorów instrumentalnych, ale także ze względu na nie same;
obrona psyche jest nieodzownym warunkiem naszego przetrwania jako istot biologicznych, psychicznych i społecznych;
założenia na temat struktury i funkcjonowania psychiki (koncepcja poznawcza): aparat psychiczny to: zbiór reprezentacji osobistego i zbiorowego doświadczenia emocjonalnego i poznawczego, zakodowany w formie obrazów, słów i złożonych symboli;
aktywny, współuczestniczący organizator treści psychicznych; struktura „ja” - względna stabilność i spójność reprezentacji własnej osoby, ośrodek dowodzenia i integracji; dąży do utrzymania stabilności w czasie oraz wewnętrznej spójności; wymaga nieustannych dowodów, że jest dobra i wartościowa (dążenie do pozytywnej samooceny i poczucia własnej wartości); jest szczególnie silnie broniona przed grożącymi jej niebezpieczeństwami! Dlaczego ludzie oszukują samych siebie? Koncepcje psychoanalityczne Uwaga! To pierwsza koncepcja wyjaśniająca, dlaczego ludzie oszukują sam ych siebie [dwa lata temu na egzaminie pytano właśnie o to]
Przypadek Anny O. - uświadomienie sobie i zaakceptowanie wypartych dotychczas pragnień oraz przywrócenie raz jeszcze do świadomości bolesnych wspomnień, wystarczyły by objawy zgłaszane przez pacjentkę zniknęły. Konsekwencją - teza Freuda o wyparciu - celowym usuwaniu ze świadomości niepożądanych treści, co jednak nie odbywa się bezkarnie - prowadzi do „uwięzienia w organizmie energii życiowej” i objawów chorobowych.
Trzy najbardziej charakterystyczne etapy rozwoju poglądów Freuda na temat obrony psychicznej: koncepcja hedonistyczna - powiązanie obrony z cierpieniem wynikającym z konfliktu między pragnieniami człowieka a jego normami moralnymi i etycznymi - u źródeł obrony leży pragnienie unikania cierpienia. koncepcja homeostatycza - wrodzone, biologicznie uwarunkowane siły napędowe nie mogą znaleźć bezpośredniego ujścia, instynkt zostaje zablokowany, bo: brak realnych możliwości zaspokojenia popędu;
zaspokojenie jest społecznie nie aprobowane;
Mechanizm obronny to forma przemiany zablokowanego instynktu (np. wyparcie - odrzucenie popędu i powstrzymanie przed pojawieniem się w świadomości jego psychicznej reprezentacji). Źródłem okoliczności zewnętrzne, blokujące swobodne ujście popędów instynktownych,
(…)
… wiemy tylko, że nie chcemy);
reakcja upozorowana - przesadne, sztywne i niedostosowane do wymogów sytuacji manifestowanie na zewnątrz postaw, motywów i uczuć przeciwnych do tych, które są nieświadomie odczuwane - maskowanie nieakceptowanych impulsów przez rozwój tendencji przeciwnej (czasem, w chwilach osłabienia obrony lub szczególnie silnego napięcia reakcja załamuje się i otoczenie jest zaskakiwane bardzo silnym wybuchem); uogólniona tendencja całej osobowości, przejawiana wobec szerokiego zakresu ludzi czy sytuacji;
odwrócenie - węższa forma reakcji upozorowanej, maskująca tendencja przeciwna przejawiana jest tylko wobec jednego obiektu (dziecka, męża lub innej ważnej osoby) - można wówczas przypuszczać, że nieakceptowane impulsy są specyficzne dla relacji z tą konkretną osobą;
wyparcie - psychicznym…
… w psychice człowieka osobnych obszarów świadomych i nieświadomych. Zakładają natomiast, że większość procesów poznawczych odbywa się poza świadomą kontrolą - świadomość to jakby końcowa faza złożonego procesu przetwarzania informacji, „produkt finalny”. Wiele procesów psychicznych nigdy „nie wychodzi na światło dzienne”. Mechanizmy obronne byłyby więc formami ingerencji kontroli technicznej w tych „fazach produkcji” wiedzy o sobie samym i ważnych wydarzeniach w świecie, które odbywają się w ukryciu wielkiej fabryki, objętej klauzulą tajności. Co więcej, jest to swoista kontrola techniczna, której zadaniem nie jest dbanie o produkcję zgodną z pierwotną recepturą, ale raczej o zachowanie pozorów wysokiej klasy produktu finalnego w warunkach zagrożenia produkcji. Mechanizmy obronne to te wszystkie etykietki…
… świadczą o nieprzystosowaniu psychicznym), z zadaniem zakłócającym (poinformowano o dużych zdolnościach twórczych i przywódczych) i kontrolną. Okazało się, że zarówno pierwsza, jak i druga grupa osiągnęły gorsze wskaźniki zapamiętywania słów, niż grupa kontrolna. Rezultaty te dość poważnie poddały w wątpliwość hipotezę o zachodzeniu wyparcia, wskazując na efekt zakłócenia procesu odtwarzania materiału…
… nie może istnieć. Najważniejszym z nich - sublimacja - wyrażanie i zaspokajanie popędów w sposób społecznie aprobowany oraz twórczy (jak to ma miejsce w twórczości naukowej i artystycznej;
Jeśli kryterium skuteczności mechanizmów obronnych jest model zdrowej osobowości (proponowany przez psychologię humanistyczną):
wszelkie formy samooszukiwania się stanowią hamulec rozwoju osobowości;
każda reakcja obronna…
… „ja” - system uogólnień, tzw. reprezentacji siebie samego i siebie w świecie, budowana poprzez zdobywanie samowiedzy w toku wielorakich doświadczeń osobistych i społecznych.
Epstein - teoria „ja” jest strukturą względnie stabilną i zorganizowaną hierarchicznie. Już utrwalona struktura wpływa na to:
jak kolejne doświadczenia są przez jednostkę odbierane;
jakie nadaje się im znaczenia;
jak łatwo bądź trudno…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)