To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
IX WYKŁADNIA PRAWA Wykładnia prawa (interpretacja prawa) - zespół czynności zmierzających do ustalenia prawidłowego znaczenia przepisu prawnego (pragmatyczne rozumienie). W sensie pragmatycznym wykładnia prawa to po prostu rezultat tego procesu. Wykładnia prawa = proces rozumienia przepisów prawa Nie można zastosować przepisu prawnego nie interpretując go (nie rozumiejąc go). Clara non sunt interpretanda - normy, które są jasne nie wymagają interpretacji.
Relacje:
Lingwistyczne (gramatyczna i językowa) - wyrażenie j. prawnego są bardzo często nieostre, niejasne, wieloznaczne, semantycznie niedookreślone (otwarte); zaliczmy do niej te wszystkie dyrektywy, które charakteryzują znaczenie normy ze względu na jej właściwości językowe; należą tutaj dyrektywy języka potocznego i prawnego (strony171,172)
Systemowe - przepis prawny zajmuje określone miejsce w akcie normatywnym, a z kolei ten akt normatywny jest składnikiem określonej gałęzi prawa. Każdy przepis pozostaje w wielu skomplikowanych relacjach z innymi przepisami. Rozumienie każdego przepisu musi brać pod uwagę i być zharmonizowane z rozumieniem innych przepisów;
Funkcjonalne - wykładnia prawa nie może się ograniczać do kontekstu językowego i systemowego danego przepisu, musi rozumieć kontekst funkcjonalny - czynniki społeczne, ekonomiczne i moralne (intencja normodawcy, cele jakie sobie stawiał, reinterpretacja przepisów obowiązujących w przeszłości).
Etapy wykładni (J. Wróblewski - model wykładni operatywnej):
Etap wstępny - ustalenie czy przepis prawny budzi wątpliwości; jeśli jest jasne (Lex Clara) to nie zachodzi potrzeba jego wykładni, jeśli jego rozumienie budzi wątpliwości to przystępujemy do wykładni;
II etap - ustalenie właściwego znaczenia przepisu prawnego; interpretator odwołuje się do różnego typu dyrektyw wykładni (reguł interpretacji), określających sposoby ustalania sensu przepisów prawa; reguły służące do ustalania znaczenia przepisów prawnych to dyrektywy wykładni I stopnia: Dyrektywy wykładni językowej
Dyrektywy wykładni systemowej
Dyrektywy wykładni funkcjonalnej
Jeśli zastosowanie tych dyrektyw prowadzi do zgodnych rezultatów to interpretator może przystąpić do sformułowania decyzji interpretacyjnej określającej właściwe znaczenie interpretowanego przepisu. Jeśli prowadzą do rozbieżnych rezultatów to należy przejść do następnych etapów wykładni.
III etap - kolizja interpretacyjna; dyrektywy wykładni językowe, systemowej i funkcjonalnej prowadzą do niezgodnych wyników, interpretator musi rozstrzygnąć, które ze znaczeń przepisu jest znaczeniem właściwym. By można było rozstrzygnąć kolizje interpretacyjną należy odwołać się do dyrektyw interpretacyjnych II stopnia, które mają charakter reguł preferencyjnych - wskazują jakie znaczenie przepisu powinien interpretator uznać za właściwe w przypadku wykładni I stopnia;
(…)
… przy interpretacji przepisów szeroko rozumianego kontekstu społecznego, ekonomicznego oraz aksjologicznego. Pełnia rolę subsydiarną w stosunku do wykładni językowej. Zalecana ostrożność w stosowaniu tej wykładni. Reguły wykładni funkcjonalnej stają się często drogowskazem, sugerującym kierunek interpretacji we współczesnych tekstach prawnych różnego typu pojęć niedookreślonych, terminów wartościujących i klauzul…
… przez przedstawicieli doktryny prawniczej, dokonywana w glosach do orzeczeń (najwyższych) instytucji sądowych, jak również w komentarzach do tekstów prawnych i opracowaniach naukowych. Nie ma mocy wiążącej jednak jej wpływ jest znaczny i stale rosnący. Np. w przeszłości miała moc wiążącą wykładnia prawników rzymskich, którym przyznano przywilej dokonywania wiążącej interpretacji zagadnień prawnych (Ius respondendi…
… interpretacyjnej.
Toposy argumentacyjne - reguły o opisanych wyżej cechach, klasycznym ich przykładem są dyrektywy wykładni.
Kolejność stosowania dyrektyw:
Dyrektywa stosowania języka prawnego
Dyrektywa stosowania języka specjalnego
Dyrektywa stosowania języka potocznego
Wykładnia jezykowa
Jeśli dane pojęcie jest zdefiniowane w tekście prawnym (Ew. istnieje powszechnie akceptowana definicja doktrynalna tego pojęcia), to należy się oprzeć na tej definicji, jeśli nie istnieje definicja legalna danego pojęcia, ale należy ono do pojęć specjalnych określonej dziedziny nauk, techniki lub praktyki społecznej to należy się oprzeć na dyrektywie znaczenia specjalnego. Jeśli ni zachodzi ani pierwszy ani drugi przypadek to powinniśmy nadać danemu pojęciu takie znaczenie jakie ma on w języku potocznym. Ta ostatnia…
….”
Materiały interpretacyjne:
Akt normatywny, w którym znajduje się interpretowany przepis prawny
Orzecznictwo sądowe
Doktryny prawnicze (literatura naukowa, komentarze, glosy, podręczniki etc.)
Materiały przygotowawcze (sprawozdania komisji legislacyjnych, materiały z obrad parlamentu, komisji parlamentarnych, rządowych itd.)
Projekty ustaw i innych aktów normatywnych, teksty uchylonych aktów normatywnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (1)
klejnocik1 napisał(a):
2022-01-27 16:21:45
Bardzo przydatne, pozdrawiam.