To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Związki badań religioznawczych z filozofią analityczną, logiką i semiotyką.
O dziwo można mówić o dość bliskich związkach religioznawstwa i filozofii analitycznej. Istnieje dziedzina nazywana analityczną filozofią religii. Początki analitycznej filozofii religii sięgają lat 30. XX w., kiedy z neopozytywistyczną krytyką religii wystąpili H.H. Price (1935) i A.J. Ayer (1936), głosząc, że zdania religii (jako traktujące o bycie transcendentnym) są nonsensowne (nie istnieją możliwości określenia, czy zdania te są prawdziwe czy fałszywe). Pogląd ten miał wielu zwolenników jeszcze w latach 50. i 60. XX w. Źródeł tego semantycznego ateizmu, którego swoistym zwieńczeniem był antydowód ontologiczny J.N. Findlaya (pojęciu Boga z racji jego nonsensowności nie odpowiada żadna rzeczywistość istniejąca obiektywnie), można dopatrywać się już w Traktacie logiczno-filozoficznym Wittgensteina, wg którego zdania religii należą do sfery tego, co niewyrażalne (mistyczne). Mimo to Wittgenstein nie negował pozytywnej wartości religii, definiując wiarę w Boga jako przekonanie o ostatecznej sensowności świata i życia ludzkiego.
Mimo iż a.f.r. zmieniała swe oblicze wraz z ewolucją poglądów na język i jego rolę w myśleniu, można odnaleźć u większości jej przedstawicieli przynajmniej kilka elementów wspólnych: 1) programowa akonfesyjność (światopoglądowa i rel. neutralność), 2) pominięcie dziejowego wymiaru religii i jej egzystencjalnego znaczenia dla człowieka, 3) badanie języka jako obiektywnego wyrazu przekonań religijnych, by za jego pośrednictwem dotrzeć do rzeczywistości przez ten język opisywanej i ocenić zasadność jego prawdziwościowych roszczeń. Do niewątpliwych zalet a.f.r. należałoby zaliczyć to, że — skupiona na badaniu wypowiedzi rel. — pozwala przemówić samej religii, nie tworząc jej apriorycznego modelu (R. Schaeffler). Dzięki temu, z jednej strony, ukazuje złożoność struktury i bogactwo funkcji języka religii, z drugiej — pozwala dotrzeć do tych doświadczeń, które legły u podstaw języka religii i go uformowały (obiekty rel. bowiem, z racji ich transcendencji, dane są człowiekowi poprzez język, zaś historia świadomości rel. to historia jej językowej ekspresji).
Znaczenie metody analizy semiotycznej w biblistyce. Przedmiotem badań semiotycznych jest opowiadanie jako znak ukrytej treści. Pod względem przedmiotu badań semiotyka różni się od analizy struktury lit. czy analizy narracyjnej. Podczas gdy przedmiotem analizy lit. jest poetyka tekstu, czyli zewn. organizacja elementów wypowiedzi, przedmiotem badań semiotycznych jest wewnętrzna organizacja elementów wypowiedzi w utworze. Analiza jakiegoś tekstu biblijnego wymaga określenia granic tekstu. Ten wstępny krok dokonuje się na podstawie samego tekstu, a nie na aktualnym podziale tekstu bibl. na rozdziały i wiersze, gdyż podział ten został wprowadzony później do tekstu biblijnego.
(…)
… są sposoby zastosowania semiotyki do badań Biblii. W obszarze języka niemieckiego semiotyczne analizy Biblii przeprowadza się głównie w ramach lingwistyki tekstu. Wyniki tych analiz są publikowane w czasopiśmie „Lingustica Biblica”. Na bazie semiotyki i teorii informacji do badań Biblii wprowadzono tzw. lingwistykę komputerową (C.H. Schweizer). W tym obszarze znaczące są wyniki badań prowadzonych nad tzw…
… można bowiem odkrywać to, czego nie zauważyliśmy poprzednio. Nie wystarczy raz tekst przeczytać. Po kilku czytaniach możemy w tekście wyczytać to, co dotychczas uchodziło naszej uwagi. W tradycyjnej egzegezie często z góry przyjęte założenie determinuje tematy, które komentator usiłuje zilustrować przy pomocy tekstu. Wtedy tekst staje się pretekstem. Tymczasem w analizie semiotycznej komentator jest zmuszony…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)