Współczesny kult niedźwiedzia
Postać niedźwiedzia przejawia się przez systemy mityczne bardzo wielu współczesnych kultur. Jako, że jest to zwierzę bardzo podobne do człowieka (podobieństwo łapy niedźwiedzia i stopy ludzkiej, częste stawanie na 2 łapach) uznaje się, że posiada ono duszę, oraz iż jest „bratem”, „kuzynem”, odpowiednikiem człowieka w świecie natury. Mieszkańcy Syberii uważają np., że głos niedźwiedzia przypomina głos człowieka.
Częste są mity o małżeństwie niedźwiedzicy z myśliwym, lub o zgwałceniu przez niedźwiedzia zabłąkanej kobiety. Często widzi się w nim gospodarza lasu, Pana Dzikiej Zwierzyny, od którego zależy powodzenie na łowach.
Uważa się go za mediatora pomiędzy kulturą i naturą, a także jako pośrednika między Niebem a Ziemią. Jako zwierze kosmiczne bytuje na niebie w postaci gwiazdozbioru (konstelacja Wielkiej Niedźwiedzicy pochodzi z paleolitycznego okresu łowieckiego).
Ślady niedźwiedzia z okresu paleolitu pochodzą z kultury mustierskiej i dotyczą niedźwiedzia jaskiniowego, natomiast rysunki i figurki z okresu oryniackiego i magdaleńskiego przedstawiają niedźwiedzia brunatnego. Najbardziej spektakularne znalezisko dotyczy jaskini Montespan we Francji z okresu magdaleńskiego, gdzie znaleziono między innymi figurkę niedźwiedzia o rozmiarach 1,1m x 60cm w pozycji Sfinksa. Najprawdopodobniej była ona przedmiotem zabiegów magicznych, obtańcowywano ją, ostrzeliwano bądź kłuto oszczepami. Rysunki z jaskiń pirenejskich i francuskich przedstawiają postacie ludzkie tańczące nad niedźwiedziem, wiele jest też przedstawień, które utożsamiają niedźwiedzia z Panem Dzikiej Zwierzyny, przykładem jaskinia w Les Trois Freres, gdzie pod wizerunkiem Wielkiego Czarownika umieszczono niedźwiedzia, z którego pyska wychodzą smugi wyobrażające najprawdopodobniej krew/siłę życiową.
Badacze zwracają uwagę na fakt szczególnego obchodzenia się z czaszką i kośćmi długimi tych zwierząt. Najbardziej spektakularny przykład to czaszka niedźwiedzia ustawiona na głazie pośrodku galerii malowideł Chauvet, otoczona przez 30 innych czaszek niedźwiedzich. Podobne przykłady pochodzą także z Polski (jaskinia Połom pod Złotoryją). Takie traktowanie niedźwiedzia wynika ze szczególnego związku między myśliwym a upolowaną zwierzyną. Zabicie zwierzęcia jakim jest niedźwiedź nie jest działaniem dla przyjemności, jest koniecznością, powoduje że życie zwierzęcia jest równoznaczne życiu ludzkiemu. Pan Dzikiej Zwierzyny zgadza się na zabicie swego podopiecznego, pod warunkiem, że jest to niezbędne do przeżycia i że pożywienie się nie zmarnuje. Nie wolno także łamać kości długich upolowanych zwierząt, gdyż tam mieści się potencjał życiowy. Często uważa się również, iż cykl życiowy niedźwiedzia wyznacza cykl kosmiczny, dzielono też rok na podstawie aktywności życiowej niedźwiedzia.
(…)
… w skład obrzędowości współczesnych społeczności plemiennych Eurazji. Jest to cykl rytuałów, odbywających się wczesną wiosną lub jesienią (przebudzenie i zaśnięcie niedźwiedzia) trwały kilka do kilkunastu dni.
Najprostszy przykład to Święto Niedźwiedzia u Indian Utah. Co roku w marcu urządzali oni tańce, mające wyrażać cześć, pamięć i przyjaźń wobec niedźwiedzia. Gromadzą się w odświętnych strojach i tańczą wokół jamy obłożonej kamieniami. Taniec trwa cztery dni i jedna noc, na końcu następuje wielka uczta, na której zawierane są małżeństwa, czy transakcje handlowe. Inne ludy, np. Lapończycy w czasie tego święta polowały na prawdziwego niedźwiedzia.
Na dalekim wschodzie znane są natomiast przykłady wychowywania niedźwiedzia od małego wśród ludzi, często były nawet karmione ludzkim mlekiem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)