Wykład - Jaskinia paleolityczna jako sanktuarium

Jaskinia paleolityczna jako sanktuarium.
Jaskinia w okresie paleolitu miała żeński charakter symboliczny. Utożsamiana była z kobiecym łonem (bezpiecznym i tajemniczym miejscem gdzie przebywa zarodek). Wyjście z jaskini oznacza narodziny, przebywanie w jej wnętrzu to kontakt z mocą sakralną. Jaskinia to także zaświaty, krainy podziemne, noc. Owalne obszary i wszelkie zagłębienia malowano ochrą symbolizującą krew menstruacyjną. Jako uzupełnienie kobiecej symboliki pojawiają się znaki męskie. Jaskinia jako miejsce święte wiąże się z kompleksem inicjacyjnym (ponowne narodziny, malowidła służące do przekazu treści ideologii plemiennej dla nowego pokolenia). Jaskinia jest także miejscem magii łowieckiej i rytuałów męskich grup myśliwskich. Jej symbolika odrodzenia wiąże się z rytuałami oczekiwania narodzin i rozmnożenia zwierzyny. Do najważniejszych przykładów paleolitycznych jaskiń-sanktuariów należą:
*Jaskinia Les Troi Feres (Trzej Bracia) - okres środkowomagdaleński: malowidła wskazujące na kultowe przeznaczenie świątyni. Prawdopodobnie służyły do inicjacji łowieckiej. Znajdują się tam: oryniacka Galeria Dłoni, Kaplica Lwicy (ołtarz), rysunek Wielkiego Czarownika (lub Pana Dzikiej Zwierzyny). Wielki Czarownik ma postać rogatej istoty z łapami wyciągniętymi przed siebie, patrzącej na wprost, składa się z elementów różnych zwierząt: rogi renifera, uszy wilka, oczy sowy, łapy niedźwiedzia, koński/psi ogon, genitalia kota. Postać jest "wypełniona" człowiekiem. *Jaskinia Lascaux - okres solutrejski, początek magdaleńskiego: polichromia jaskini wskazuje na jej sakralne użytkowanie. Składa się ona z grot: Sali Byków, Sali Rytów i Galerii Malowideł (konie, byki, tury, jelenie, koziorożce). W Sali Rytów znajduje się naturalna studnia - Szyb Martwego Człowieka, która prowadzi do sanktuarium - tam znajduje się malowidło ptasiogłowego, ityfallicznego człowieka leżącego/padającego przed żubrem. Interpretuje się tę scenę jako polownie lub trans szamański (ptasia głowa= maska). *Altamira - okres solutrejski i magdaleński: malowidła (homogeniczne) przyrównywane do Kaplicy Sykstyńskiej. Jest to niewątpliwie świątynie, sanktuarium życia i płodności, używana do ceremonii inicjacyjnych. Znajdujące się tam rysunki bizonów oznaczają "obfitość", są więc symbolami żeńskimi, dopełniają je przestawienia koni - symboli męskich.
... zobacz całą notatkę