wykład - Kultura mustierska

Kultura mustierska - związana gł. z tzw. neandertalczykiem klasycznym (I szczątki ok. 220tys. p.n.e., eksplozja populacyjna tej odmiany ok. 120tys.; kres ok. 30 tys. p.n.e.), (2 odmiana neandertalczyka to n. wczesny - ok. 340-70tys. p.n.e)
- najstarsze narzędzia kultury mustierskiej z ok. 250tys. p.n.e. - kres kultury - ok. 30tys. p.n.e. - ocieplenie klimatu (zbyt daleka specjalizacja w łowach na mega faunę); ost. ślady: pd. Fr., Gibraltar
- rozwinięcie przemysłów aszelskich - kultury Homo erectus (pocz. - 1,4mln temu) - charakterystyczny dla niej był wielofunkcyjny pięściak (1stronnie obrobiony kamień z krawędzią tnącą)
- brak rozwoju, konserwatyzm kultur tradycyjnych, zmiany to powrót na świat chaosu
- kultura łowców epoki lodowcowej na tzw. mega faunę: m.in. mamuty, nosorożce włochate, jelenie olbrzymie, niedźwiedzie jaskiniowe, lwy jaskiniowe, tygrysy szablo zębne, woły piżmowe, tury, żubry, rosomaki - obfitość zwierzyny - dla późniejszych mit Złotego Wieku
- występowanie: zasięg tundry lodowcowej
- techniki łowieckie: grupowe (słabe narzędzia): doły-pułapki (np. Zwoleń w Radomskiem), zaganianie zwierząt na urwiska (np. w La Cotte); wiedza myśliwska przekazywana z pokolenia na pokolenie, mity; techniki bólowe - by myśliwy był sprawny; techniki wyprawiania skór, wyrobu grotów i oszczepów lepionych żywicą i hartowanych w ogniu, zatruwanie ostrzy
- narzędzia: wykorzystywane intensywniej niż wcześniej, odnawiane; większość materiałów z okolicy do 5km., niektóre dalej; czasem specjalne wyprawy do 100km. po potrzebne surowce
- znali pochodnie, lampy (stanowiska w głębokich jaskiniach)
- pocz. górnictwa: np. Löwenburg w Szwajcarii
- siedziby: namioty, budowle z wykorzystaniem kamieni i kości; trwałe domy z kości mamutów (np. Młodowa na Ukrainie); piece ziemne - jamy wypełnione rozgrzanymi kamieniami, palono np. porostami
- siedziby stałe, terytorialność
- hipotetyczny układ społeczny na podstawie jaskini Combe Grenal: -siedziba stała; 2 typy aktywności: - w centrum: narzędzia z materiałów miejscowych, kości miejscowych zwierząt - kobiety - zbieractwo roślin i padliny; byt przy ognisku
- na obrzeżach: z odległych, kości zwierząt ze stepów; włóczący się mężczyźni, mało prospołeczni, nie dzielili się zdobyczą (brak śladów białka w szkieletach dzieci)
mężczyźni i kobiety żyli oddzielnie łącząc się co kilka tyg. : wymiana społ. i seks
- sztuka: dawniej teoria o braku sztuki
- wzory na wyrobach z kamienia (np. krzemień) i kości
- miejsc. Tata. - koło przecięte krzyżem, płytki z kła mamuta pokryte ochrą
- motyw krzyża: Tata (Węg), Jas. Konska (Kaukaz), Wilena (RFN)

(…)

… kości przed czaskiem lub przekładanie ich przez oczodoły
- hipoteza, że to resztki po ceremoniach ofiarnych: nienaruszone kości długie i czaszki układano na platformach by bóstwo w stylu Pana Dzikiej Zwierzyny mogło zjeść najsmaczniejsze kąski i dokonać rezurekcji przyrody, wiosnę; skrzynki - groby niedźwiedzi by umożliwić im reinkarnację przez odesłanie do Władcy Zwierzyny
Gisement du Regoudou (75tys…
… w kręgosłupie (można było ustalić, że aparat głosowy neandertalczyka był jak współczesny), czaszka oderwana jakiś czas po pochówku do celów rytualnych
- Monte Circeo (Włochy) - czaszka w kamiennym kręgu na kościach wołu i jelenia, z poszerzonym otworem potylicznym by wyjeść mózg -prawdopodobnie wroga (strzaskany oczodół)
- kanibalizm: stanowsika we Fr., Pl., - tzw. Jaskinia Ludożerców - Chorwacja - połupane…
... zobacz całą notatkę