To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Samorząd terytorialny prof. UE dr hab. Grażyna Szpor
Wykład 2
Własność komunalna nie jest jedynym materialnym zabezpieczeniem realizacji zadań samorządu terytorialnego, a w konsekwencji jego samodzielności. Artykuł 167 ust. 1 Konstytucji zapewnia jednostkom samorządu terytorialnego udział w dochodach publicznych. Skoro samorząd terytorialny realizuje zadania publiczne, to w ślad za tym winien otrzymać stosowne środki materialne na ich realizację. Możliwość taką stwarza samorządowi udział w dochodach publicznych. Przywołany przepis konstytucji zobowiązuje, aby był to udział odpowiedni do zadań pozostających we właściwości samorządu. Udział odpowiedni to taki, który pokrywa koszty starannej realizacji zadań (własnych i zleconych) przynajmniej na poziomie minimalnym. Koszty te muszą być zatem ściśle skorelowane z ustawowo kształtowanym zakresem zadań, a jednocześnie uwzględniać kondycję finansów publicznych w całości. Od stanu tych finansów, częścią których są budżety jednostek samorządu terytorialnego, zależy standard (poziom) realizowanych zadań.
Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są, stosownie do regulacji wyżej wymienionego przepisu, dochody własne oraz subwencje i dotacje. Żaden z wymienionych dochodów samorządu nie jest konstytucyjnie unormowany, z wyjątkiem tego, iż subwencje mają mieć charakter ogólny, a dotacje charakter celowy i pochodzić — co zrozumiałe — z budżetu państwa. Ustawodawca konstytucyjny nie normuje istoty i zakresu dochodów własnych samorządu, ani kryteriów i zasad rozdzielania i przyznawania subwencji i dotacji pomiędzy poszczególne jednostki samorządu terytorialnego. Wszystko to pozostawia regulacji ustawowej, z tym wyjątkiem, że skoro z konstytucji nie wynika nakaz posługiwania się określonym rodzajem dochodów dla sfinansowania określonych zadań, to wobec konstytucyjnie gwarantowanej zasady samodzielności samorządu (art. 16 ust. 2 oraz art. 165 ust. 2) nakazu takiego nie można wprowadzać w drodze ustawy (z wyjątkiem dotacji celowych z istoty swej przeznaczonych na wyraźnie wskazane cele).
W ten sposób tak konstytucyjnie uregulowana problematyka dochodów jednostek samorządu terytorialnego powoduje, że o kształcie finansów lokalnych przesądzają ustawy. To właśnie w ustawach normowane są tak ważne kwestie, jak zakres dopuszczalnej działalności gospodarczej samorządu czy kryteria rozdziału subwencji i dotacji pomiędzy poszczególne korporacje samorządowe.
Istotną rolę w warunkach współczesnego samorządu terytorialnego odgrywają podatki i opłaty lokalne. Stosownie do regulacji art. 168 Konstytucji, nie znajdującego pierwowzoru w poprzednich konstytucjach, a odpowiadającego standardowym rozwiązaniom w tym zakresie (zob. art. 9 ust. 3 EKST), jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie. To oznacza, że polski ustawodawca konstytucyjny nie daje samorządowi prawa do samodzielnego stanowienia o podatkach i opłatach lokalnych.
(…)
… opłaty lokalne: targowa, miejscowa i administracyjna. Omawiane podatki i opłaty są pobierane głównie na podstawie ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, ale też na podstawie ustaw: z 28 września 1991 r. o lasach, z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, czy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Niezależnie od podatków i opłat lokalnych poszczególnym jednostkom…
… obowiązujących ustaw. W praktyce umożliwia jednostkom samorządu terytorialnego pobieranie danin publicznych, określonych przez ustawodawcę jako lokalne.
Uchwały organów stanowiących w przedmiocie wysokości podatków i opłat lokalnych są aktami prawa miejscowego (art. 87 ust. 2) i tym samym źródłami prawa, do których zastosowanie mają odpowiednio regulacje konstytucyjne i przepisy ustaw samorządowych, łącznie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)