Środki odwetowe w prawie międzynarodowym
W sporach między państwami stosowane są środki przymusu mające na celu skłonienie drugiej strony do określonego zachowania. Są to tzw. środki odwetowe. Należą do nich:
retorsje - polegają na zastosowaniu wobec państwa, które naruszyło interesy drugiego państwa środków podobnej natury zgodnych z prawem międzynarodowym. Nie stanowią one więc naruszenia ale powodują naprężenie stosunków pomiędzy dwoma państwami, np. rezultatem nałożenia ceł dyskryminujących jest zazwyczaj wojna celna.
represalia - jest to bezprawne działanie, będące odwetem za uprzednie, także bezprawne działanie. Represalia mają na celu wymuszenie od strony przeciwnej przestrzeganie PMP. Mogą one polegać na stosowaniu tego samego rodzaju działań (in kind) lub działań innego rodzaju (not in kind), można je stosować w czasie pokoju oraz w czasie wojny.
Prawo zwyczajowe pozwala na stosowanie represaliów przy spełnieniu pewnych warunków:
zasady proporcjonalności- nie powinny one zmierzać do wyrządzenia przeciwnikowi szkody przewyższającej szkodę przez niego wyrządzoną,
zasada humanitarności - ofiarą odwetu powinny być przede wszystkim rzeczy, nie wolno za niewykonanie zobowiązań ekonomicznych stosować odwetu wobec ludności cywilnej,
można je stosować tylko wtedy, gdy w inny sposób nie można otrzymać zadośćuczynienia.
Wśród środków stosowanych w ramach represaliów wymienia się:
embargo - czyli zajęcie statków obcego państwa i znajdujących się na nich ładunków w portach państwa stosującego embargo. Tego rodzaju embargo odróżnić należy od embarga na broń (zakaz wywozu broni), czy embarga finansowego (zakaz dysponowania rachunkami w bankach).
blokadę pokojową - to przerwanie komunikacji morskiej z portami jakiegoś państwa za pomocą okrętów wojennych niedopuszczających statków handlowych do portów. Jest to sposób na ograniczenie praw państw trzecich, których statki nie mogą wpływać do portów. Warunkiem zastosowania blokady było jej notyfikowanie, historycznie była to metoda mocarstw na wymuszanie pewnych żądań od państw mniejszych. Obecnie stosowanie blokady jest niezgodne z postanowieniem KNZ o zakazie użycia siły i zakazie interwencji. Dopuszczalne jst natomiast stosowanie blokady jako jednej z sankcji nałożonej przez RB.
okupację pokojową - to zajęcie części terytorium lądowego drugiego państwa bez wypowiedzenia wojny i bez oporu zbrojnego ze strony państwa okupowanego. Ma ona na celu wymuszenie od państwa określonych zachowań. Obecnie jest niezgodna z KNZ.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)