To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PRZESTRZEGANIE I STOSOWANIE PRAWA.
1. Pojęcie przestrzegania i stosowania prawa.
a) przestrzeganie prawa - zachowanie adresata normy zgodne z jej dyspozycją w warunkach wskazanych w hipotezie, jest obowiązkiem wszystkich adresatów norm; nieprzestrzeganie prawa może polegać na zachowaniu contra legem (naruszenie, złamanie prawa przez działanie lub zaniechanie niezgodne z dyspozycją normy; szczególnym przypadkiem jest obywatelskie nieposłuszeństwo) lub preater legem (nadużycie, czyli postępowanie zgodne z literalnym brzmieniem przepisu, ale sprzeczne z zasadami współżycia społecznego czy społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy lub obejście, omijanie prawa, czyli osiągnięcie celu zabronionego przez jedną normę poprzez zachowanie pozornie zgodne z inną normą przy wykorzystaniu luk w prawie, wykładni rozszerzającej czy wykorzystywanie niejasności języka),
b) stosowanie prawa - sformalizowane działanie kompetentnych organów władzy publicznej polegające na podejmowaniu i realizowaniu decyzji władczych (tworzenie norm konkretnych i indywidualnych); może polegać na zachowaniu zgodnym z dyspozycją normy (w przypadku normy sankcjonowanej) lub stosowaniu sankcji (w przypadku normy sankcjonującej); organ stosujący prawo musi go jednocześnie przestrzegać.
2. Ideologie stosowania prawa.
a) ideologia decyzji związanej: decyzje zapadające w procesie stosowania prawa powinny być całkowicie zdeterminowane treścią norm prawnych, organy powinny kierować się legalizmem (pozytywizm prawniczy),
b) ideologia decyzji swobodnej: wartościami naczelnymi w stosowaniu prawa powinny być: celowość, skuteczność, sprawiedliwość, stosowanie prawa jest zatem poszukiwaniem słusznego prawa, łączy się z jego tworzeniem,
c) pośrednia ideologia decyzji praworządnej i racjonalnej.
3. Proces stosowania prawa i jego etapy.
a) wstępne ustalenie prawdopodobieństwa pojawienia się faktu mającego znaczenie prawne, np. poprzez działania policji czy wniesienie do sądu powództwa w przypadku prawa cywilnego,
b) udowodnienie zaistnienia faktu (postępowanie dowodowe): rozstrzygnięcie co do ciężaru dowodu (onus probandi) ? co do zasady należy do oskarżyciela czy powoda (domniemanie niewinności oskarżonego), ustalenie rodzaju dowodów dopuszczalnych w postępowaniu ? co do zasady sąd powinien dopuścić wszelkie środki dowodowe, które mogą przyczynić się do wyjaśnienia sprawy i nie są sprzeczne z prawem (dokumenty publiczne i prywatne, zeznania świadków, oględziny, opinie biegłych; ocena wiarygodności dowodów przez organ władzy publicznej wg teorii swobodnej oceny dowodów (organ kieruje się wiedzą i doświadczeniem) lub teorii związanej oceny dowodów,
ustalenie celów postępowania dowodowego: ustalenie prawdy materialnej lub formalnej (obraz faktów na jaki godzą się strony postępowania albo jaki wynika z domniemań prawnych)
(…)
…; domniemanie prawne (praesumptio iuris) - prawo wprost nakazuje uznać za udowodniony fakt A przy zaistnieniu udowodnionego faktu B, domniemania prawne dzieli się na wzruszalne (praesumptio iuris tantum), które mogą być obalone przez przeprowadzenie przeciwdowodu i niewzruszalne (praesumptio iuris ac de iure), których obalić nie sposób, c) ustalenie norm obowiązujących - ustalenie, czy wchodzące w grę przepisy obowiązują (decyzja walidacyjna) oraz wyprowadzenie norm z przepisów,
d) subsumpcja - podciągnięcie faktu pod normę, czego konsekwencją jest ustalenie skutków prawnych danego faktu i podjęcie decyzji,
e) wykonanie decyzji (postępowanie egzekucyjne).
4. Stanowienie a stosowanie prawa.
Należy odróżnić stanowienie od stosowania prawa; stanowienie jest w istocie szczególnym przypadkiem stosowania norm kompetencyjnych i procedury prawodawczej. Takie rozróżnienie jest natomiast praktycznie niemożliwe w krajach prawa precedensowego.
5. Znajomość prawa a jego przestrzeganie.
zasada ignorantia iuris nocet,
przyczyny nieznajomości prawa: ogromna ilość aktów normatywnych, bezustanne modyfikacje prawa stanowionego, specjalizacja prawa, trudnodostępność dzienników publikacyjnych,
głównym źródłem wiedzy o prawie stają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)