To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prawa organizacji procesów spostrzegania (całość-część, zjawiska grupowania percepcyjnego, przykłady złudzeń percepcji)
Mechanizmy organizacji spostrzegania (percepcji) są nam konieczne, gdyż gdyby nie one świat jawiłby się nam jako chaotyczny, niezorganizowany. W książce Zimbardo uznał, że skupi się na zmyśle wzroku, bo jest najważniejszy. W wyniku integrowania informacji sensorycznych tak by tworzyły spójny obraz powstają spostrzeżenia.
Podział na regiony: Siatkówka składa się z wielu odrębnych receptorów, więc oko reaguje na układ bodźców mozaiką milionów niezależnych reakcji nerwowych kodujących ilość światła padającego na poszczególne punkty siatkówki. Na rysunkach przedstawiono mozaiki (w Zimbardo 8.14) Pierwszym zadaniem organizacji percepcyjnej jest ustalenie powiązań między punktami. Musi się dokonać połączenie wyjść poszczególnych receptorów w szersze regiony o jednolitych właściwościach. Dla tego podziału na regiony podstawową informacją jest barwa i faktura. Nagła zmiana barwy (jakości barwy, nasycenia, jasności) wyznacza granicę między dwoma regionami. Tak samo zmiany faktury - też mogą wyznaczać granice między regionami. Odnalezienie tych granic to pierwszy krok w przetwarzaniu organizującym. Wyodrębnianie regionów o odmiennej fakturze i barwie zawdzięczamy prawdopodobnie komórkom w korze wzrokowej, mającym wydłużone pole odbiorcze.
Figura i tło: Proces organizacji dzieli bodziec na figurę i tło. Figura to region tworzący obiekt wysunięty do przodu, a tło jest postrzegane jako mniej zróżnicowane podłoże, z którego wyłania się figura (twarze i waza Eschera!) Gdy spostrzegamy region jako figurę, granice między jasnością i ciemnością są interpretowane jako krawędzie lub kontury należące do figury. Natomiast tło zdaje się nie zatrzymywać na tych granicach lecz rozciągać poza nie. Tendencja do widzenia figury z przodu tła jest bardzo silna - uzyskujemy ten efekt nawet wtedy kiedy spostrzegana figura tak naprawdę nie istnieje. Rys. 8.15 - złudny biały trójkąt widziany z przodu. Dokonując podziału na tego typu obrazkach spostrzegamy iluzoryczne kontury subiektywne, w rzeczywistości nie istniejące w bodźcu dystalnym, a tylko w naszym doświadczeniu subiektywnym.
Zamykanie: Spostrzeganie białych trójkątów w tych figurach demonstruje kolejny proces organizujący - zasadę zamykania. Figury niepełne widzimy jako pełne. Bodziec zawiera tylko kąty, ale nasz system percepcyjny wypełnia luki między nimi krawędziami i widzimy pełny trójkąt. Jest to odzwierciedlenie wrodzonej tendencji do spostrzegania bodźca jako pełnego, zrównoważonego i symetrycznego, pomimo luk, zakłóceń równowagi i asymetrii.
Zjawiska grupowania percepcyjnego: Rysunek 8.14. Widzimy 9 odrębnych regionów figuralnych, w 3 osobnych rzędach, z których każdy złożony jest z uszeregowanych, identycznych kształtów. Max Wertheimer sformułował zbiór praw grupowania. Prawo bliskości ilustruje rysunek 8.16. Niewielka zmiana rozmieszczenia w przestrzeni kółek powoduje że widzimy je jednoznacznie rozmieszczone w rzędach lub w kolumnach. Przy nie zmienionych innych warunkach,
(…)
…, ale system wzrokowy automatycznie grupuje je w rzędy na podstawie podobnej barwy. Na obrazku E kółka widzimy w kolumnach ze względu na podobieństwo ich wielkości, a na F z powodu podobnego kształtu i ukierunkowania. Zjawiska grupowania można podsumować prawem podobieństwa - przy nie zmienionych innych warunkach najpodobniejsze elementy łączone są w grupy. Jeśli elementy w polu widzenia poruszają się podobieństwo ruchu także staje się bodźcem do grupowania. Według prawa wspólnego losu przy nie zmienionych innych warunkach, elementy poruszające się w tym samym kierunku i tym samym tempie łączone są w grupy. Prawa grupowania działają tylko wtedy, gdy w polu widzenia prezentowane są dwa lub więcej bodźców. Dla gestaltystów jest to dowód determinowania przez całościowy układ bodźca organizacji jego części…
… wyodrębnienie krawędzi figury. Procesy organizujące w spostrzeganiu kształtu są wrażliwe na dobre figury - spostrzeganie prostoty, symetrii i regularności. Rysunek 8.17 - Figura A - równy sześciokąt jest figurą najbardziej dobrą, najmniej standardowo wygląda figura ostatnia, jest figurą „najgorszą”. Dobre figury są kodowane szybciej i bardziej ekonomicznie przez system wzrokowy - są m. in. szybciej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)