Wykład - Ogólne cechy nowych ruchów religijnych

Ogólne cechy nowych ruchów religijnych.
Przez procesy akulturacji i rozpad tradycyjnych struktur plemiennych tworzą się nowe ruchy religijne [NRR]. Ruchy te łączą w sobie element kultów archaicznych, rodowo- plemiennych z judeochrześcijaństwem albo religiami orientalnymi. Na Zachodzie ruchy takie pojawiły się pod wpływem rozpadu tradycyjnych struktur społecznych, spowodowanych rozwojem kapitalizmu i odhumanizowaniem międzyludzkich więzi, a także pojawieniem się mistycznych nurtów hinduizmu i buddyzmu w regionach chrześcijańskich. Na Wschodzie ruchy takie były importem. Cechy NRR:
- natywizm - grupy „współistniejące” z Białymi dążą do zachowanie autonomii i własnej tożsamości kulturowej, świadomie dążą do uwiecznienia lub odrodzenia elementów swojej kultury, pomimo adaptacji pewnych elementów kultury europejskiej. Natywizm ma najczęściej podłoże religijne i magiczne, odwołuje się do sankcji sakralnej;
natywizm relatywistyczny dąży do ponownego przywrócenia do życia niektórych elementów kultury rodzimej wypartych przez kulturę obcą;
natywizm perpetuatywny stara się zachować i utrwalić te elementy kultury rodzimej, które funkcjonują mimo zagrożeń;
„religie wolności i zbawienia” - dążenie do religijnego wyzwolenia spod dominującej religii obcej. Akt wyzwolenia jako akt zbawienia;
profetyzm - rosnąca ilość wizji i objawień; kult ma charakter ekstatycznych wizji utożsamianych z nakazami boga i wywołujących je rytuałów, w których bierze udział cała społeczność;
charyzmatyczny przywódca religijny;
trzy elementy ideologii proroctwa:
idea „Złotego Wieku” - pierwotnych, rajskich czasów, kiedy nie było Białych, idealizacja przeszłości; wizja eschatologiczna końca świata - katastrofy, zmartwychwstania przodków, radykalna przemiana świata, Biali i źli zginą, zmartwychwstali rozpoczną nową, szczęśliwą epokę; negacja teraźniejszości, tęsknota za lepszym światem;
mesjanizm - pod koniec czasów ma pojawić się Mesjasz - identyfikowany z Chrystusem i zmarłym założycielem kultu [który nie musi być postacią realną] czy przodkiem- herosem; jego zadaniem będzie obalenie zła i nowe konstytuowanie społeczeństwa;
taka organizacja kosmosu wokół idei zbawienia i końca świata to millenaryzm albo chilianizm
nakierowanie na przyszłość ze źródłem w koncepcji czasu; chaos interpretacyjny, a antidotum na niego ma być przybycie przodków- herosów kulturowych i ustanowienie nowych podstaw kosmosu, zgodnie ze znanym scenariuszem mitycznym;
synkretyzm - sięganie po wszelkie, nawet rozbieżne wzorce do skonstruowania nowej ideologii; łączenie elementów podobnych w różnych religiach. Synkretyzm jest najczęściej niezamierzonym wynikiem akulturacji i dyfuzji. Ruchy synkretyczne mogą mieć charakter millenarystyczny lub natywistyczny.

(…)

… scenariuszem mitycznym;
synkretyzm - sięganie po wszelkie, nawet rozbieżne wzorce do skonstruowania nowej ideologii; łączenie elementów podobnych w różnych religiach. Synkretyzm jest najczęściej niezamierzonym wynikiem akulturacji i dyfuzji. Ruchy synkretyczne mogą mieć charakter millenarystyczny lub natywistyczny.
synkretyzm natywistyczny rozwija się pod wpływem trzech czynników:
kryzys kultury tradycyjnej…
... zobacz całą notatkę