Wykład - Jurysdykcja uniwersalna w prawie międzynarodowym

Jurysdykcja uniwersalna w prawie międzynarodowym
Jurysdykcja Uniwersalna stała się jedną z metod dla tych, którzy starają się walczyć z bezkarnością zbrodni o charakterze międzynarodowym. Dotyczy ona tylko i wyłącznie czynów najpoważniejszych, takich jak zbrodnie wojenne, ludobójstwo czy też zbrodnie przeciwko ludzkości. Są to normy ius cogens, co implikuje zakaz ich naruszania a obowiązek ten ma charakter erga omnes. By wykonanie Uniwersalnej Jurysdykcji było możliwe konieczne jest by państwa stosujące Uniwersalną Jurysdykcję wprowadziły do swojego krajowego porządku prawnego stosowne ustawodawstwo, w którym winno znajdować się odniesienie do podstawowych instrumentów międzynarodowego prawa karnego, takich jak Konwencje Genewskie czy też statut Międzynarodowego Trybunału Karnego. Umożliwiłoby to karanie na terenie tychże państw najpoważniejszych zbrodni bez konieczności wykazania łącznika terytorialnego lub osobowego w stosunku do osoby sprawcy. Potwierdzenie dla Uniwersalnej Jurysdykcji można znaleźć również w jednym z kluczowych orzeczeń Trybunału dla Zbrodni Popełnionych na terenie byłej Jugosławii, to jest w sprawie Tadić'a, w którym odniesiono się do kwestii zastosowania Uniwersalnej Jurysdykcji w stosunku do zbrodni przeciwko ludzkości. Trybunał stwierdził, iż przedmiotowe zbrodnie „nie maja już charakteru wewnętrznego, zatem zasada suwerenności nie może brać góry nad prawem społeczności międzynarodowej do podjęcia stosownych działań wobec czynów, które dotykają całą społeczność międzynarodową”. W tej samej sprawie Izba Odwoławcza stwierdziła, iż „było by to parodią prawa i zdradą uniwersalnej potrzeby sprawiedliwości, gdyby koncepcja suwerenności Państwa mogła być skutecznie podnoszona przeciw prawom człowieka. Granice nie mogą być traktowane jako tarcza dla tych, co naruszają podstawowe i zasadnicze prawa ludzkości”.
(Dla rozumienia Uniwersalnej Jurysdykcji podstawowe znaczenia mają Konwencje Genewskie oraz Konwencja o Ludobójstwie. Umawiające się strony przyznają sobie prawo do karania sprawcy czynów zakazanych niniejszą konwencją, na terytorium Państwa strony, niezależnie od pochodzenia sprawcy i miejsca popełnienia czynu”. Projekt ten nie stał się oficjalnym tekstem, ale daje szanse zrozumienia nastawienia twórcy pojęcia Ludobójstwo dla zasady Uniwersalnej Jurysdykcji. Poparcie dla zasady Uniwersalnej Jurysdykcji możemy również znaleźć w Konwencjach Genewskich. Wynika to z zapisów choćby I Konwencji Genewskiej „Strony zobowiązują się do wydania niezbędnych przepisów ustawodawczych w celu ustalenia odpowiednich sankcji karnych w stosunku do osób, które popełniły albo wydały rozkaz popełnienia ciężkich naruszeń Konwencji...każda umawiająca się strona powinna ścigać je przed swoimi sądami bez względu na obywatelstwo”. )
... zobacz całą notatkę