Humanistyczna koncepcja osobowości
Stworzona przez Abrahama Maslowa i Carla Rogersa jako sprzeciw wobec behawiorystycznej koncepcji człowieka, traktującej go zbyt mechanicznie i jednowymiarowo oraz psychoanalizie, która skupia się na słabych stronach ludzkiej natury. Podstawowymi założeniami psychologii humanistycznej są:
-traktowanie osoby jako złożenia „ja” i „organizmu”, stanowiącej jedność również ze światem zewnętrznym. Nie można więc interesować się zachowaniem w ogóle, ale w odniesieniu do jednostki- tzn. jaka jest i dlaczego postępuje w dany sposób? Motywacja i energia do działania pochodzi z całego organizmu, a nie z poszczególnych jego elementów. Jednak pełna integracja jest możliwa jedynie w sprzyjających warunkach, bez zewnętrznych blokad. W środowisku jest to trudne do osiągnięcia, dlatego często następuje konflikt między wewnętrznym zmierzaniem do samorealizacji a potrzebą społecznej akceptacji. Patologią jest natomiast kierowanie się wyłącznie chęcią uzyskania aprobaty;
- dążenie do życia zgodnie z naturą, stworzenie jedności, co pokrywa się z
- dążeniem do samorealizacji, czyli osiągnięcia wewnętrznej spójności, poprzez spełnianie intuicyjnie wyczuwanego powołania. Stanowi siłę napędową rozwoju i wewnętrzne kryterium postępowania. To proces, w toku którego osoba kształtuje siebie, zmienia sposób myślenia. Wszelkie działanie jest nią motywowane i samo w sobie daje satysfakcję;
- człowiek jest z natury dobry, wszelkie aspołeczne zachowania wynikają ze środowiska, które burzy harmonijny rozwój człowieka, a niepowodzenia to skutek blokad zewnętrznych i wewnętrznych, powodujących nieumiejętność wykorzystania własnych możliwości;
-teraźniejszość ma największy wpływ na zachowanie jednostki.
Zachowaniem, oprócz samorealizacji sterują potrzeby, pojmowane jako brak czegoś, przedstawiane w postaci piramidy wstępującej (od dołu ku górze):
- potrzeby fizjologiczne
- potrzeba bezpieczeństwa
- potrzeba przynależności i miłości
- potrzeba szacunku
- potrzeba samoaktualizacji
Metody badawcze odnoszą się tylko do tego, co trwa, a więc przeżyć i doświadczeń. Skupiają się na samoocenie, samoopisie, ponieważ to najpewniejsze źródło wiedzy. Ważna jest tu rola psychologa, który musi zapewnić odpowiednią atmosferę, pomagającą klientowi w przełamywaniu dystansu. Oprócz powyższych stosuje się metodę Q-sort, sprawdzającą poziom samoakceptacji. Polega ona na segregacji kart, na których są różnorodne sformułowania, typu „wiele od siebie wymagam”, „jestem optymistą”. Oddziela się karty z opisami, z którymi dana osoba się identyfikuje od zupełnie do niej niepasujących (w jej mniemaniu).
(…)
… się jego sytuację, nie oceniając i nie krytykując
- terapie grupowe (encounter groups), oparte na swobodzie wypowiedzi, ale z konieczną obecnością facylitatora, którym może być jeden z uczestników. Odpowiada on za atmosferę rozmów, nadaje spotkaniu stosowny klimat, pomagający w stworzeniu więzi między uczestnikami.
Psychologia humanistyczna stworzyła także model wychowania, polegający na zintegrowaniu osobowości…
…, jaki się stanie. Nie zgadzano się też z pojmowaniem samorealizacji jako źródła warunkującego zachowanie. Widziano w niej bardziej cel samowychowania, ponieważ dopiero zapewnienie potrzeb daje szczęście, a nie jedynie potencjalna możliwość ich realizowania. Poza tym kwestionowano tak istotny wpływ teraźniejszości na życie- człowiek nie żyje wyłącznie tu i teraz, ale jest też ukształtowany przez przeszłość…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)