To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Geopolityka
- główne szkoły i teorie geopolityki
- główne kategorie geopolityki
- próby interpretacji zjawisk i procesów politycznych przy pomocy czynnika geograficznego
- wpływ geopolityki na rozwój geografii politycznej
Racjonalistyczny indeterminizm (posybilizm francuski) - upatruje przyczyn kształtowania się stosunków społecznych i politycznych w woli jednostek, zakłada w konsekwencji demokrację, państwo i społeczeństwo kształtowane na zasadzie umowy społecznej, jest rządzone według ludzkiej woli (demokracja). Rozwijał się głównie we Francji.
Determinizm - stosunki społeczne i polityczne kształtują się niezależnie od woli człowieka. Determinizm teokratyczny zakłada, że powstanie i upadek państw są dziełem Boga a przyrodniczy, że przyczyną tego są warunki naturalne, geograficzne, biologiczne lub rasa itp. Determinizm rozwijał się głownie w Niemczech.
J.Brunhes i C.Vallaux - Francuzi. Swoją wizje geopolityki budowali wokół „drogi”, która jest wyrazem geograficznym funkcji porządku wewnętrznego w państwie, “granicy”, która jest wyrazem geograficznym funkcji porządku zewnętrznego w stosunku do innych państw oraz „stolicy”, która jest wyrazem ogółu funkcji administracyjnych. Prócz tego Francuzi szukali podłoża psychologiczno-społecznego wspólnoty politycznej.
F.Ratzel - Niemiec. Pierwszy uczynił główną osią swoich badań pogląd, że zjawiska społeczne są uwarunkowane geograficznie. Ziemia dla Ratzla jest „trwałą podstawą temperamentów, zmiennych aspiracji ludzkich i kieruje losami ludów ze ślepą brutalnością”. Wprowadził pojęcie „Lebensraum”. Było to przejawem wprowadzenia przez niego pojęcia „państwa organicznego”, w którym porównywał państwo do organizmu biologicznego. Siedem praw rozwoju wg. Ratzla:
1. przestrzeń państwa poszerza się wraz z ekspansją ludności, mającą tę samą kulturę
2. terytorialny wzrost następuje za innymi aspektami rozwoju państwa
3. państwo rośnie przez wchłanianie mniejszych jednostek politycznych
4. granica jest peryferyjnym organem państwa, który odzwierciedla jego siłę i rozwój, stąd nie jest ona stała
5. państwa w trakcie rozwoju szukają terenów nadających się do wchłonięcia
6. kierunek ekspansji przesuwa się od państw bardziej, do słabiej rozwiniętych
7. dążenie do ekspansji terytorialnej rożnie w miarę poszerzania się obszaru.
Żywotność państwa można mierzyć jego wielkością. Pojęcia położenia (Lage) i obszaru (Raum) odgrywają wiodącą rolę w metodologii badań Ratzla nad państwem.
R. Kjellen - Szwed. Największy wpływ na kształtowanie się geopolityki w Niemczech. Przedmiotem geopolityki dla niego jest „ziemia przeniknięta polityczną organizacją” Terytorium jest „ciałem państwa” i jest ważniejsze od ludności, bo ubytek ludność nie musi szkodzić państwu, a ubytek terytorium zawsze szkodzi. Stąd ważne znaczenie granic. Kjellen dużo przejął od Ratzela. Biologiczno-organiczna teoria Kjellena stawiała na pierwszym miejscu państwo jako jedność geograficzną, co przyniosło jej popularność w Niemczech po
(…)
… i w Japonii w okresie międzywojnia. K.Haushofer - geograf i kierownik utworzonego w 1919 r. w Niemczech Instytutu Geopolityki, który skupił grupę naukowców, dziennikarzy i polityków, propagujących idee geopolityczne. W 1927 przedstawili oni definicję geopolityki jako nowej dyscypliny naukowej. „Geopolityka jest nauką o geograficznych ograniczeniach zjawisk politycznych. Jako nauka o politycznym organizmie…
… jest Hartland. Obejmuje on Rosję, zachodnią część Chin, Mongolię, Afganistan, Beludżystan i Iran. Hartland tworzył największą naturalną fortecę, predysponowaną do panowania nad światem. Kto rządzi Europą Wschodnią, rządzi Hartlandem, kto rządzi Hartlandem, rządzi Wyspą Świata, kto rządzi Wyspą Świata, rządzi światem. Na początku Mackinder widział w roli panów świata Niemców. Dopiero po II wojnie zmienił zdanie.
N.J. Spykman - Kładł nacisk na stosunki międzynarodowe i wpływ geografii na politykę, ale odrzucał niemiecką szkołę geopolityki. Uważał, że przeceniane są potencjalne siły obszaru Hartlandu i tym samym jego znaczenie Według Spykmana zasadnicze znaczenie strategiczne mają nie środkowe a obrzeżne obszary Eurazji, tzw. Rimland. Są one buforem pomiędzy mocarstwami morskimi i lądowymi. Kto rządzi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)