To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wykład VIII
Geologiczna działalność wiatru
Erozja - mechaniczne niszczenie skał połączone z usuwaniem powstających okruchów skalnych przez:
- deszcz
- wody płynące
- wody podziemne
- wiatr
- lodowce
- morza, jeziora
Deflacja - wywiewanie drobnych cząstek skał.
Transport eoliczny
Piasek transportowany jest przez wiatr poprzez:
- suspensję (bardzo drobne ziarna do 0,2mm)
- trakcję (wleczenie)
- saltację (odbijanie skokowe) Erozja eoliczna
Korazja - erozyjna działalność wiatru. Poprzez uderzanie drobnymi cząsteczkami mineralnymi następuje zarysowywanie lub ścieranie skał. Powstają:
- grzyby skalne
- graniaki - żłobki, jamki, bruzdy itp.
Akumulacja eoliczna
Piasek zatrzymywany na przeszkodach tworzy wydmy:
- barchany - wydmy paraboliczne (na obszarach nadmorskich i na tarasach rzecznych)
- wydmy nieregularne (powstają przy zmiennych kierunkach wiatru)
Barchany - na obszarach pustyń suchych i gorących tworzą się wydmy zwane barchanami. Mają one kształt półksiężycowy, niewielkie rozmiary, ramiona skierowane zgodnie z kierunkiem wiatru, wyprzedzają wydmę.
Wydmy paraboliczne - w klimacie wilgotniejszym, mają kształt półksiężycowaty, ale ramiona zwrócone są przeciwnie do kierunku wiatru. Związane jest to z tym, że piasek wewnątrz jest bardziej suchy a więc posuwa się szybciej niż wilgotniejszy piasek na zewnątrz wydmy. O powstawaniu tych wydm decyduje w znacznym stopniu roślinność.
Wydmy nieregularne - wskazują na różne kierunki wiatru.
Struktury sedymentacyjne:
- warstwowanie krzyżowe
- warstwowanie przekątne
Charakterystyka osadów eolicznych:
- ziarna bardzo drobne, obtoczone
- powierzchnia ziaren podziurkowana i matowa
- osad bardzo dobrze wysortowany
Wydmy w Polsce:
- wydmy (wybrzeże Bałtyku) - piaski lotne (Pustynia Błędowska i Starczynowska)
- tarasy szerokich dolin rzecznych (Puszcza Kampinoska, pradolina Warty, Noteci, Wisły)
- wydmy kopalne (Cisowa Góra - trias dolny)
Less - osad akumulacji eolicznej, niewarstwowy, porowaty (około 60%), drobnoziarnisty (0,003-0,1mm). Stąd:
- 60-70% - pył kwarcowy
- 10-25% - kalcyt (CaCO3) - 10-20% - minerały ilaste
Geologiczna działalność wód płynących
(…)
…% - kalcyt (CaCO3) - 10-20% - minerały ilaste
Geologiczna działalność wód płynących
Ruch wody płynącej:
- laminarny - warstwowy, odbywa się przy bardzo małych prędkościach, ma małe znaczenie erozyjne
- turbulentny - zaburzony w skutek tarcia o dno i brzegi koryta. Okruchy mogą zostać wprawione w suspensję (zawieszenie). Występuje w rzekach, prądach morskich i powietrznych.
Ablacja deszczowa
Erozja deszczowa (ablacja deszczowa, spłukiwanie) - jest najprostszą formą erozji wywołanej przez wodę płynącą, w wyniku jej działania luźne osady, a zwłaszcza gleby są zmywane ze stoków.
Brzegi rzeki:
- górny
- środkowy
- dolny
Górny brzeg rzeki:
- V-kształtna dolina
- duży spadek
- mała ilość wody
Środkowy brzeg rzeki:
- średni spadek
- średnia ilość wody Dolny brzeg rzeki:
- mały spadek
- duża ilość wody
- erozja…
… się wodospadów, progów i załomów skalnych w kierunku działu wodnego oraz na cofaniu się obszarów źródłowych.
Erozja denna (wgłębna) - jest wcinaniem się rzeki w podłoże, co prowadzi do powstania doliny w kształcie litery V, granicą erozji dennej jest baza (postawa) erozyjna tj. poziom zbiornika, do którego uchodzi rzeka.
Erozja boczna - w wyniku tej erozji następuje podcinanie brzegów doliny rzecznej.
Transport…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)