wykład - Fenomenologia religii

Fenomenologia religii
Calosciowe opisywanie fenomenow religijnych, czyli rel zjawisk. Podejscie synchroniczne. Historia pelni tutaj drugoplanowa role. nastawienie antyewolucjonistyczne.Fen rel rozumie sie jako klasyfikacje tradycji religijnych zwiazana ze studiami porownawczymi lub jako poszukiwanie charakterystycznych cech lub fundamentalnych idei wystepujacych w roznch tradycjach religijnych. Fen jest metoda badania faktow religijnych okreslajacych strukture swiadomosci religijnej, jest to hermeneutyka czyli metoda odkrywania sensu zjawisk. W filozofii jej celem jest zbadanie sposobow istnienia roznego typu przedmiotow, okreslenie istoty swiadomosci i zbadanie zawartosci jej tresci. to co nam sie jawi opisujemy dokladnie tak jak nam sie jawi.
Poznawanie eidetyczne ma charakter intuicyjno rozumowy polega na bezposednim uchwyceniu istoty (eidos) danego zjawiska.
van der Leeuv okresla fenomen jako to co sie ukazuje:
-istnieje cos
-to cos sie ukazuje
-jest ono fenomenem wlasnie przez to ze sie ukazuje.
Jest to przedmiot odnoszacy sie do podmioty i podmiot odnoszacy sie do przedmiotu. Cala istota fenomenu dana jest w tym ze jawi sie komus. Kiedy ow ktos zaczyna mowic o tym co sie jawi wowczas mamy do czynienia z fenomenologia. najpierw temu co sie nam pojawilo nadajemy nazwe, po czym wlaczamy fenomen we wlasne zycie. Dalszym etapem jest poszukiwanie zwizakow majacych charakter tzw typow idealnych (besposrednio postrzegane relacje tworzace strukture zjawisk, czasem - stosunki rozumiane). Wystkie powyzsze etapy lacza sie ostatecznie w to co fen nazywa rozumieniem. Ostatecznym celem calej tej procedury jest danie swiadectwa o tym co zostalo ukazane. Podejscie to pozwala na zrozumiec czlowieka pierwotnego i jego widzenie swiata. Rozumienie fen przekracza bowiem w tym ujeciu zroznicowania kulturowe i granice historii.
Manifestacje mocy mana stanowia jedna z najwazniejszych, konstytutywnych cech zjawisk religijnych.
Rozroznienie totemizmu indywidualnego(osobisty duch opiekunczy - nagual) i spolecznego (dobro grupy laczy sie z totemem). Czlowiek pograza sie mocy zwierzecia stanowiacego totem i ma mozliwosc wykorzystania tej mocy.
Jedna z zasadniczych cech istotnych dla okreslenia fenomenu religijnego jest przejaw mocy. moc slowa: mit jest slowem posidajacym decydujaca moc. Najwieksza moc posiadaja slowa ulozone w formule. tym co odroznia mit od innych rodzajow swietych slow (zaklec modliwt) jest to ze nadaje on wydarzeniom jakas postac. mitu nie mozna oddzielic od obrzadku. jednym z powodow mocy mitu jest fakt ze obrzed polaczony z mitem jest nieustannie w sposob zrytualizowany powtarzalny. Mit stanowi relacje o wielkim wydarzeniu, ktore zaistanialo kiedys, na poczatku swiata. Posiada charakter zasadniczy i decydujacy. przedstawiony w micie obraz jest rozumiany przez uczestnikow obrzedu jako calkowicie realny i ten wlasnie obraz stanowi kryterium realnosci dla innyc nie mitycznych wydarzen.

(…)

… i profanum wzajemnie sie okreslaja w dialektycznym zwiazku.
Mana zawsze jest zlaczona z jakas osoba, wiec nie mozna mowic o manaizmie jako pierwotnej formie wierzen.
Sacrum: Profanum
-istnienie realnosc -nieistnienie nierealnosci
-czas swiety, wiecznosc -czas zwykly przemijanie
-przestrzen wewnetrzna -przest zew zwykla
-przestrzen swieta, centrum -peryferyjnosc
Czlowiek religijny chce zawsze przebywac…
… pojawiajacym sie stanem w ktorym istnieja wieczne prazdazenia stanowiace wzorec dla wszystkiego, co wydarza sie w sferze profanum. Odchodzenie od mitycznego przezywania czasu jest tym samym co oddalenie sie od srodka - pograzeniem w nicosc a tego czlowiek pier nie lubi.
Mit wiarze sie z ontologia, mowi jedynie o rzeczywiwstosciach, o tym co stalo sie rzeczywiwscie, co sie w pelni przejawilo. Chodzi…
… jako calkowicie realny i ten wlasnie obraz stanowi kryterium realnosci dla innyc nie mitycznych wydarzen.
Mircea Eliade
Fenomeny sa nieredukowalne do bardziej podstawowych plaszczyzn zycia jak ekonomia, polityka, jezyk. istnieje pewna nieredukowalna sfera sui generis i dopiero jej przejawienie decyduje o duchowosci i religijnym charakterze danego zjawiska. jest to sfera sacrum czyli swietosci. Sacrum manifestuje…
... zobacz całą notatkę