Cel funkcjonowania gospodarki światowej - 2 wektory, czyli 2 podejścia - osią jest człowiek, a biznes jest otoczką; oś - biznes a ludzie są wykorzystywani. Brzeziński mówił - w XXI wieku społeczeństwo będzie funkcjonowało w systemie 20:80 (20% będzie miało pracę, a 80% będzie pozostawało bez niej).
System gospodarki globalnej - charakterystyka strukturalna zwraca uwagę na mechanizmy, wielkości i struktury zasobów naturalnych, rezerwy, zapasy, jaki jest potencjał (co system może robić i do jakich utrudnień może się dostosować - trzęsienia ziemi, zaburzenia klimatyczne); charakterystyka funkcjonowania - jakie funkcje system gospodarki pełni i ma pełnić - zaspokajać potrzeby społeczeństw czy kierować się na zysk. Inne parametry - sterowalność (czy da się sterować państwami świata, mając 100% pewności; czy układ jest stabilny (system walutowy, polityka - np. zamachy terrorystyczne); inercyjność układu - jak szybko reaguje na decyzje organizacji (ONZ, Bank Światowy, FAO, itp.); elastyczność układu (zmiany do otoczenia); wrażliwość (na co jest wrażliwy ten układ - zabezpieczenia systemów komputerowych - EMP, tj. elektryczny impuls elektryczny - tym można rozbić komputerowe bazy danych; surowce energetyczne); przewidywalność (czy można przewidzieć rozwój sytuacji gospodarczej na świecie na 100%). Ten układ jest słabo przewidywalny, zdolność do uczenia się tego systemu (czy ludzie umieją się uczyć - ludzie z wielkich organizacji); efektywność (ile w skali globalnej z 1$ utrzymuje się po 1 roku).
Struktury na tle matrycy - podział o charakterze północ-południe; inne podejście to triada (triadyzacja gospodarki światowej - jest to UE, NAFTA, czyli Kanada, USA, Meksyk; Japonia + tygrysy azjatyckie, jak Singapur, Tajwan, Korea Południowa). UE + NAFTA - od 1995 roku rozmawiają na temat transatlantyckiej strefy wolnego handlu (może być diada). Zagrożenia dla tego układu - problem Arabów (próba skonsolidowania państw islamskich). Żółte państwa wspomagają państwa islamskie. ONZ chce powołać międzynarodowy rząd gospodarczy.
Na matrycy dajemy państwo modelowe - w środku państwa jest budżet (rezerwy, deficyt, nadwyżka) - krajem steruje się za pomocą budżetu - kieruje się środki do różnych „ośrodków”, żeby je pobudzić.
Wpływy - podatki (pośrednio z eksportu), cła. Polska (2001 rok) - wpływy to 140 mld zł, a wydatki to 173 mld zł. jest deficyt, który wynika z małych wpływów z ceł i podatków. Wpływy z cła w Polsce to 4% wszystkich wpływów budżetowych; w UE dochody z ceł wynoszą 20%. Podatek VAT (Polska - 38%, UE - 55%). Ogólne tendencje światowe to spadek dochodów z ceł. Podatki - często zwalnia się z jego płacenia firmy, które zaczynają handlować. Szara strefa (15% w Polsce) - nie płacą podatków. Ale można redukować szarą strefę, stosując abolicję podatkową.
(…)
… (liberalna - wolny rynek, protekcjonizm - ochrona rodzimego rynku; interwencjonizm - po środku, państwo się wtrąca).
Polityka budżetowa - na jaki deficyt możemy sobie pozwolić.
Polityka dochodowa - związane z cenami, płacami - państwo może udzielać subsydiów - bezpośrednich (pieniądze) i pośrednich (współudział w badaniach, kredyty proeksportowe, ulgi podatkowe). Dumping - do tego mogą doprowadzić subsydia.
UE stosuje dopłaty, jeśli ceny produktów są niższe, niż u nich (chodzi o dumping).
Polityka monetarna - rewaluacja (podnoszenie wartości waluty krajowej - bardzo szybko); dewaluacja (obniżanie tej wartości - bardzo szybko) - to wpływa na import i eksport.
Aprecjacja - powolny wzrost wartości pieniądza; deprecjacja - powolny spadek wartości pieniądza.
Polityka fiskalna - są 2 prawa: narastającego oporu wobec podatków (prawo Gerloffa - wyraża to krzywa Laffera).
Podział ceł - importowe, eksportowe, tranzytowe, sezonowe, na czas nieograniczony, od wartości towaru przepływu przez granicę, ilościowe (kg, sztuki), kombinowane (ilościowe + wartościowe), prohibicyjne, zaporowe, retorsyjne, wyrównawcze.
Inny podział: podstawowe (wynikają z ustawy), preferencyjne (klauzula najwyższego uprzywilejowania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)