Wód płynących (rzeki) - klimat raczej wilgotny, w klimacie suchym występowanie rzek okresowych; erozyjna i akumulacyjna działalność rzek; główny typ osadu to aluwium; czynnik transportujący - woda; obecność fauny słodkowodnej, fauny lądowej i flory; obszar - górny, środkowy i dolny bieg rzeki
Działalność erozyjna - erozja boczna i denna
Działalność akumulacyjna - aluwium; w zależności od prędkości rzeki i siły transportu, wody transportują materiał:
- ilasty i mułowcowy - dolny bieg
- piaski i żwiry - środkowy bieg
- głazy - górny bieg
Osady kopalne to piaskowce, zlepieńce, iłowce i mułowce
Aluwium - górny bieg rzeki, stożki napływowe (materiał grubookruchowy)
- środkowy bieg rzeki, równina zalewowa, osady średniookruchowy i drobnookruchowy) - dolny bieg rzeki, delta, materiał drobnookruchowy
Kopalne osady deltowe:
- przewarstwowienie osadów morskich i lądowych
- obecność węgli
- przekątne ułożenie lamin
Typowe osady to mułki, iły, bituminy
Osady rzeczne:
- osady okruchowe o różnej frakcji (osady korytowe i pozakorytowe) oraz osady organiczne
- ziarna błyszczące, gładkie i nieporysowane
- osad jest warstwowany, często przekątnie
- imbrykacja - wskaźnik kierunku ruchu; jest do dachówkowate ułożenie otoczaków
Wód stojących (jeziora) - klimat wilgotny, w klimacie suchym jeziora okresowe; działalność akumulacyjna, główne typy osadów - okruchowe, chemiczne, biogeniczne; czynnikiem transportowym jest woda; obecność fauny słodkowodnej lub słonolubnej oraz flory.
Osady jeziorne:
- materiał naniesiony przez rzeki, wiatr, deszcz i lodowce
- materiał okruchowy - iły, muły, piaski i żwiry
- wapienie, margle jeziorne
- ziemia okrzemkowa
- rudy jeziorne
- osady rzeczne
Ewaporaty (halit, gips, anhydryt, soda, borany, jodki) - powstają po odparowaniu głównie w obrębie bezodpływowych jezior słonych.
Kopalne osady jeziorne:
- niewielkie formy
- warstwowanie horyzontalne
Bagienne - klimat wilgotny; działalność akumulacyjna; główne typy osadu - biogeniczne i okruchowe; obecność flory
Osady bagienne:
- okruchowe drobnoziarniste (ciemnej barwy)
- torf → węgiel brunatny → węgiel kamienny
- rudy darniowe oraz bagienne
- związki manganu, fosforany, szczątki okrzemek
(…)
… do stoku kontynentalnego, maksymalna głębokość 200m
- średnia ruchliwość wody
- działalność erozyjna i akumulacyjna
- główny typ osadów - muły, iły, piaski (terygeniczne), węglany
Szelf - frakcja osadów, zmienna wraz z odległością: - piaski - do 50m głębokości
- muły - 50 - 150m głębokości
- iły - poniżej 150m głębokości
- obfitość fauny morskiej (strefa fotyczna)
- ślady działalności organizmów
Rafa - obfitość organizmów budujących zwarte budowle organiczne, opierające się na niszczącej działalności fal (koralowce) i inne morskie organizmy (jeżowce, ślimaki, ryby, małże); dominują osady węglanowe - biolifity (masywne skały węglanowe), piaski i żwiry węglanowe.
3. Strefa pelagiczna:
- obejmuje obszar od stoku kontynentalnego w głąb oceanu
- działalność akumulacyjna i erozyjna
- dominują osady drobnoziarniste (muły, iły) - niewielki udział materiału terygenicznego, częściowo antropogeniczny i wulkaniczny - powolna sedymentacja - kilka mm/rok
- obecność turbidytów - prądy zawiesinowe - obecność fauny planktonicznej
◊ strefa batialna:
- rozciąga się od skłonu kontynentalnego do głębokości 400m
- osady - piaski, muły, iły, muły węglanowe, materiał wulkaniczny
- konkrecje siarczków
- bogate życie organiczne
◊ strefa abisalna (od 4000 - 6500m) i hadona (do 11000m):
- osady muły i iły głębinowe o barwie czerwonej
- brak osadów węglanowych - węglany nie są w stanie wytrącić się poniżej 3500m - strefa CCD
- osady krzemionkowe
- konkrecje siarczków metali
- bardzo wolna sedymentacja
Turbidyty - osady prądów zawiesinowych, oberwany naturalnie ze stoku kontynentalnego, gwałtownie opadający do podnóża…
…) i portifirowa
Żyłowe
Skały kwaśne - główny składnik to kwarc, np. granit (skała plutoniczna), riolit (skała wulkaniczna), pegmatyt i aplit (skały żyłowe)
Skały obojętne - dzielą się na trzy klasy:
- klasa diorytu - dioryt (skała plutoniczna), andezyt (skała wulkaniczna) - klasa gabra - gabro (skała plutoniczna), bazalt (skała wulkaniczna), diabaz i labradoryt (skały żyłowe)
- klasa perydotytu i dunitu - perydotyt i dunit (skały plutoniczne)
Skały osadowe
- produkty powstałe na skutek nagromadzenia na powierzchni zwietrzeliny, mogą to być fragmenty starszych skał oraz wyseparowanych z nich minerałów, szczątków organicznych, nowe minerały powstałe w wyniku procesów chemicznych
- skład:
Grupy krzemionkowe (kwarc, opal, chalcedon)
Tlenki i wodorotlenki żelaza, glinu, manganu
Węglany (kalcyt, aragonit, dolomit…
…)
Fosforany
Siarczany (gips, anhydryt)
Chlorki (halit, sylwin)
Minerały lub fragmenty z wietrzenia (skalenie, kwarc, granaty)
- cechy: Stopień selekcji - wysortowanie materiału okruchowego i ziaren pod względem frakcji: - osad słabo wysortowany - duże i małe ziarna
- dobrze wysortowany - ziarna o podobnym rozmiarze
Stopień selekcji świadczy o długości transportu.
Stopień obtoczenia ziaren - również świadczy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)