WYKŁAD II Głównym czynnikiem krajobrazotwórczym jest rzeźba terenu. Na rzeźbę wpływają:
- ruchy tektoniczne, np.: góry zrębowe, fałdowe
- odporność skał podłoża
- styl tektoniczny; różne ułożenie skał, np.: płytowe
- odsłanianie starszej rzeźby spod młodszych utworów
- zmiany klimatyczne, które wpływają na procesy rzeźbotwórcze
Zasadnicze okresy w których kształtuje się rzeźba Polski to trzeciorzęd i czwartorzęd. PREKAMBR: - najstarsze, najbardziej przeobrażone skały prekambryjskie: platforma wschodnio-europejska, Sudety; gnejsy, granitognejsy, łupki krystaliczne.
- najstarsze obszary występowania skał w Sudetach - Góry Sowie (geo. Kra sowiogórska), gnejsy; metamorfik kaczawski - warstwy radzimowickie (proterozoik); Masyw Śnieżnika (geo. Krystalnik Lądka-Śnieżnika), gnejsy; Góry Bystrzyckie i Orlickie (krystalnik bystrzycko - orlicki), skład litologiczny zróżnicowany: gnejsy, łupki krystaliczne, granitognejsy; - platforma wschodnioeuropejska - prekambr zalega na różnych głębokościach; podział na jednostki: strefa Łeby, obniżenie perybałtyckie, garb suwalsko-mazurski, obniżenie podlaskie, wyniesienie podlaskie (Słowatycz), obniżenie nadburzańskie; zróżnicowanie wysokościowe i głębokościowe występowania dały podstawę do wydzielenia jednostek KONSEKWENCJE - wyniesione obszary NE były lądami w czasie zalewów morskich, a w Sudetach skały krystaliczne są po prostu bardziej odporna, a tyo wpływa na rzeźbę.
PALEOZOIK - cały paleozoik to kolejna zalewy morskie z kierunku NW, rozprzestrzenianie się na dość dużych obszarach, transgresja przerywana ruchami górotwórczymi.
*KAMBR - obszary lądowe: wyniesienie podlaskie, Prekarpaty, Sudety Środkowe i Wschodnie; pozostały obszar zalany morzem, głównie płytko, głębiej środkowe Nadodrze. Osady: -piaskowce kwarcytowe
- Sudety ( metamorfik kaczawski - wapienie wojcieszowskie)
- wulkanizm podmorski zaznaczył się w rejonach metamorfiku kaczawskiego - efektem jest seria zieleńcowa (kambr - ordowik)
- schyłek kambru - początek rozwoju Gór Świętokrzyskich
*ORDOWIK - (ordowik - sylur - orogeneza kaledońska) - większy obszar lądowy w części E, S i Sudety ( wyniesienie mazurskie i Sławatycz, Karpar), na północy otoczone głębszymi morzami, Sudety też. Sedymentacja węglanowa, osady mułowcowo ilaste. Batymetria - znaczne obszary szelfowe. Osady: iły, mułowce, iłowce; utwory grubookruchowe - zlepieńce, wapienie, piaskowce. Orogeneza kaledońska: sardyńska, takońska, ardeńska.
*SYLUR - mułowce grubookruchowe; w sylurze górnym kończy się orogenez w fazie ardeńskiej; Obszar lądowy Polska NE, S; bruzda środkowopolska pozostaje obszarem morskim. Faza krakowska zanika okres tektoniki kaledońskiej, ostatnie ukształtownane południe Gór Świętokrzyskich. Cały kompleks skał starszych w Sudetach, wulkanizm (związany z powstaniem złóż magnezu, chromu, niklu).
(…)
… Kudowy-Czermnej, masyw sjenitowy kłodzko-złotostocki, Strzelin, Strzegom, część Sobótki. Orogeneza hercyńska powstanie Niecki Śródsudeckiej i Północnosudeckiej, intruzje granitowe ( batolity Sudetów i Przedgórza Sudeckiego). Zachodnie Sudety piętrzone, Wschonie fałdowane i w karbonie po raz ostatni Sudety fałdowane. Góry Świętokrzyskie sfałdowane, część łysogórska, fałdowanie zakończone.
→ Jednostki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)