To tylko jedna z 21 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wykład 1 22.02.2008 Pojęcie prawa Przy próbie skonceptualizowania pojęcia prawa najwięcej trudności sprawia perspektywa filozoficzna czy społeczna. Od przyjętej koncepcji filozoficznej zależeć będzie co rozumiemy pod pojęciem prawa i jakie są jego granice. Najbardziej znany spór dotyczący tej kwestii toczy się pomiędzy przedstawicielami nurtów prawno-naturalnego a reprezentantami kierunków pozytywistyczno-prawnych. Nurt prawno-naturalny Zakładając pewne uogólnienie możemy stwierdzić, że przedstawiciele szkół prawno-naturalnych rozumieją pod pojęciem prawa te normy, które pochodzą od boskiego autorytetu bądź też mogą być wywiedzione z natury ludzkiej.
Przedstawiciele: Tomasz z Akwinu
John Finnis
Leon Fuller (???)
Nurt pozytywistyczno-prawny Pozytywiści prawniczy utożsamiają normy prawne z tekstem prawnym a ich genezy upatrują w woli suwerena czy też ustawodawcy.
Przedstawiciele: John Austin
Herbert L. A. Hart
Georg Jelinek
Rudolf von Ihering
Spór w kwestii czym jest prawo - Hart vs. Dworkins Dzisiaj najbardziej interesujący spór w kwestii czym jest prawo sprowadza się od debaty między Hartem a Ronaldem Dworkiem.
Hart był kontynuatorem i uczniem Austina, który normy prawne sprowadzał do nawyku posłuszeństwa wobec suwerena. Była to więc koncepcja habitualna (???). Natomiast Hart był przedstawicielem miękkiego (wyrafinowanego) pozytywizmu prawniczego, który za prawo uważał reguły prawne. Wyróżniał on dwie grupy reguł.
Reguły Harta pierwotne - po prostu obowiązki spoczywające na podmiocie prawnym
wtórne
reguła zmiany - pozwalającą na uchylenie ważności określonego aktu prawnego bądź też zmiany jakiejś regulacji
reguła orzekania - jaki podmiot uprawniony jest do stosowania prawa
reguła uznania - dzięki niej możemy stwierdzić co jest a co nie jest prawem. W niej tkwi tak zwany test pochodzenia.
Hart uważał, że prawo jest regułą. Jeśli coś jest regułą to jest prawem. Z tym twierdzeniem nie zgadzał się Dworkin, który uważał, że jest to zbyt wąska definicja prawa postulując jednocześnie aby pojęcie prawa rozszerzyć o zasady prawne (principles) i wymogi polityki (policies).
Przykład Wnuk zabił dziadka:
- nie ma reguły, że kto zabił nie może dziedziczyć więc nie ma przeszkód, żeby wnuk dziedziczył
- należy się więc odwołać do zasady, że nie można czerpać korzyści z uczynionego zła
Law in book & law in action law in books - prawo w książkach - pod pojęciem prawa kryje się wszystko co jest zawarte w aktach normatywnych
(…)
… rzeczy (wydanie rzeczy) bądź też wydanie dokumentów świadczących o własności.
konsensualne - do ich zawarcia dochodzi na podstawie porozumienia stron, zgodnych oświadczeń woli obu stron. np. umowa zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zmiany własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości (obraz)
Zdolność prawna
zdolność prawna - zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków (posiadania praw…
…, gdy między przesłanką domniemania a wnioskiem nie ma związków, które mają sens empiryczny.
paraempiryczne reguły dowodowe wyrażone w materialnych domniemaniach prawnych - zachodzi, gdy między przesłanką a wnioskiem domniemania zachodzi związek oparty prawdopodobieństwie w świetle wiedzy potocznej lub doświadczenia życiowego, ale brak jest twierdzeń nauki, które by to potwierdzały. np. domniemanie pochodzenia dziecka…
… a więc wskazując warunki koniczne do tego aby przedmiot znajdujący się w polu badań mógł być uznany za definiowany obiekt. Dla definicji prawa w kulturze łacińskiej, kontynentalnej, takimi warunkami są:
Warunki definicji prawa w kulturze łacińskiej
prawo musi być zbiorem norm generalnych
prawo musi być powiązane z państwem innymi słowy prawo funkcjonuje przez organy państwa a państwo działa przez prawo…
… zachowania się adresata
Ze względu na sposób powstawania (tworzenia) norm prawnych
indywidualne - jednostkowo-konkretne tj. takie, które dotyczą jednego adresata i niepowtarzalnego się zachowania. Normy takie powstają na etapie stosowania prawa a więc są one zawarte w wyrokach sądowych, decyzjach administracyjnych. Norma indywidualna powstaje na gruncie normy generalnej.
generalna - ogólno-abstrakcyjna…
…, opartych na faktach uznanych za udowodnione w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i na podstawie obowiązujących przepisów prawnych. Innymi słowy stosowanie prawa to formułowanie na podstawie normy generalnej normy indywidualnej.
Typy stosowania prawa
Rozróżnienie pomiędzy tymi podstawowymi typami wynika przede wszystkim z odmiennego usytuowania i podstaw kompetencyjnych podmiotów stosujących…
…. W takim przypadku mamy do czynienia tzw. definicjami legalnymi. Z zastosowaniem definicji legalnej wiąże się zakaz retroakcji. Definicje legalne są bowiem przepisami prawa i jako takim nie wolno im nadawać mocy wstecznej
zakaz per non est - który oznacza, że nie wolno jest interpretować przepisów prawa tak aby pewne ich fragmenty okazały się zbędne innymi słowy nie można przyjmować iż określonych słów…
… prekluzji dowodowej. Prekluzja dowodowa oznacza, że jeżeli ustawodawca zakreśli termin na składanie wniosków dowodowych to jego przekroczenie oznacza, iż sąd nie weźmie tych dowodów bądź twierdzeń pod uwagę. Np. w postępowaniu w sprawach gospodarczych strona powodowa ma obowiązek zgłoszenia wszystkich dowodów już w pozwie zaś strona pozwana najpóźniej w odpowiedzi na pozew. Dowody zgłoszone później…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)