To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Źródła prawa w sensie formalnym
w sensie materialnym
źródła poznania prawa
oficjalne
nieoficjalne
samoistne źródła prawa
niesamoistne źródła prawa
- znaczenia terminu:
źródła prawa w sensie formalnym ( fontes iuris oriundi ) każdy akt, dokument lub decyzja, która w danym systemie prawa uważana jest za źródło norm prawnych
w polskim systemie prawnym m.in. ustawa, rozporządzenie lub uchwała odpowiedniego organu państwowego
w innych krajach również precedens lub decyzja sądu lub innego organu uznająca zwyczaj za normę prawnie wiążącą
źródła poznania prawa
wszelkiego rodzaju dokumenty i obiekty na podstawie których możemy ustalić treść norm prawnych
podział na:
oficjalne
nieomal wyłącznie urzędowe dzienniki promulgacyjne (publikacyjne)
w Polsce taki status ma m.in. Dziennik Ustaw (ustawy, rozporządzenia, ratyfikowane ustawy międzynarodowe), Monitor Polski (uchwały RM i zarządzenia ministrów), a także różnego rodzaju dzienniki urzędowe ministerstw i innych organów państwowych
w krajach anglosaskich w odniesieniu do precedensów sama decyzja sądu, w której precedens jest zawarty
nieoficjalne
dokumenty i obiekty na podstawie których ustalić możemy treść norm prawnych
mogą to być gazety, książki, informacje radiowe czy telewizyjne, a w przypadku starożytnych źródeł prawa nawet inskrypcje na pomnikach, czy płytach nagrobnych
znaczenie rozróżnienia oficjalnych i nieoficjalnych źródeł prawa:
normę prawną uważa się za ogłoszoną (a jest to zwykle warunek jej obowiązywania) dopiero wtedy gdy opublikowano ją w urzędowym dzienniku publikacyjnym lub innym oficjalnym źródle poznania prawa (art. 88 Konstytucji)
źródła prawa w sensie materialnym
najmniej określone i zarazem najmniej przydatne dla prawników odnosi się je zwykle do tych czynników społecznych, politycznych i ekonomicznych, które warunkują treść prawa, a więc np. do panujących ideologii, przekonań moralnych i religijnych, układu sił politycznych w państwie, sytuacji ekonomicznej itd.
samoistne i niesamoistne źródła prawa
samoistnym źródłem prawa jest każda reguła lub zasada, która może stanowić samodzielną podstawę decyzji sędziowskiej lub innego aktu stosowania prawa, a tym samym taką regułę lub zasadę, która może być samodzielnym źródłem naszych praw lub obowiązków (twierdzenie musi mieć oparcie w jakiejś regule lub zasadzie, która należy do samoistnych źródeł prawa)
klasycznym przykładem jest ustawa. również traktaty międzynarodowe i rozporządzenia instytucji unijnych
niesamoistne źródła prawa - wszystkie pozostałe reguły i materiały. Będą to zatem te wszystkie normy i materiały, które nie mogą stanowić wyłącznej postawy aktu stosowania prawa, a tym samym nie mogą być samodzielnym źródłem naszych uprawnień lub obowiązków
(…)
… naszego prawa wewnętrznego
układ instytucjonalno-organizacyjny UE:
Rada Europejska (szefowie rządów i państw)
ustala podstawowe zasady polityki wspólnotowej
Rada Unii Europejskiej (przedstawiciele rządów państw członkowskich)
główny organ prawodawczy Unii
najważniejszy organ prawodawczy Unii - swoje uprawnienia prawodawcze wykonuje zwykle w kooperacji z Parlamentem i Komisją Europejską
Komisja Europejska…
… podmiotami (państwami, organizacjami międzynarodowymi)
samoistne (zasady ogólne prawa wspólnotowego)
stanowią odpowiednik ogólnych zasad prawa międzynarodowego
powszechnie uznawane we wszystkich demokratycznych i liberalnych porządkach prawnych normy, takie np. jak pacta sunt servanda (umów należy dotrzymywać), lex retro non agit, zasada dobrej wiary, ochrony praw nabytych, zakaz nadużywania prawa…
… we wszystkich demokratycznych społeczeństwach
regulują materie szczególnie istotne z punktu widzenia obywateli (tzw. materie ustawowe):
prawa i obowiązki obywateli
przepisy prawa karnego
przepisy podatkowe i zagadnienia gospodarki finansowej państwa
ustanawianie monopolów
ustanowienie budżetu
wprowadzenie stanów nadzwyczajnych (stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski żywiołowej)
normy regulujące strukturę państwa…
… status samoistnego źródła prawa, o marginalnym jednak znaczeniu, zachowało prawo zwyczajowe w krajach common law samoistnym źródłem prawa jest także wiążący precedens
sporny jest status aktów legislacji autonomicznej (wszelkie formy tworzenia ogólnych reguł przez instytucje pozapaństwowe jak samorządy terytorialne, stowarzyszenia, korporacje zawodowe i gospodarcze, kościoły, wspólnoty religijne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)