To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Państwo prawa Pojęcie: - praworządność jako zasada ustrojowa :
w taki lub inny sposób zobowiązuje określone kategorie podmiotów do przestrzegania prawa
stan faktyczny:
podmioty prawa rzeczywiście podporządkowują się obowiązkowi przestrzegania prawa tak ja go ujmuje zasada praworządności
*zasady te nie muszą iść ze sobą w parze - wiele państw deklaruje wierność zasadzie rządów prawa, ale nie wszystkie w praktyce je respektują
- zasada praworządności kształtowała się w toku XVIII i XIX wieku w:
Niemczech jako „państwo prawa” (Rechtstaat)
Anglii jako idea rządów prawa (the rule of law)
- współcześnie zasada stanowi fundament wszystkich demokratycznych i liberalnych państw
- w naszej Konstytucji stanowi ją art. 2: „Rzeczypospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej”
- cechy wspólne państwa prawa i rządów prawa:
przekonanie, że sprawowanie władzy musi się opierać na regułach prawa, a nie na kaprysie rządzących ( goverment of law, not of men )
w państwie praworządnym obywatelowi jest wolno to wszystko, czego mu prawo nie zabrania, organom państwa natomiast to tylko na co im prawo wyraźnie zezwala
- kontrowersje wokół pojęcia praworządności:
ładunek ideologiczny:
uznanie lub nieznanie państwa za państwo prawa stanowi zarazem akt jego aprobaty lub dezaprobaty
obrońcy reżimów totalitarnych starali się nadać idei praworządności takie znaczenie, by objęła ona również państwa, którym oni służyli
zasługi na tym polu mieli zwłaszcza zwolennicy tzw. „praworządności socjalistycznej”
- spory dotyczące zasady praworządności koncentrują się wokół dwóch kwestii:
zakresu podmiotowego zasady:
pogląd według którego zasada ta odnosi się wyłącznie do działań organów państwa ( wąskie pojmowanie zasady praworządności )
jest to zasada ustrojowa, która odnosi się do sposobu sprawowania władzy na co wskazuje sama etymologia pojęcia „praworządność” (rządy prawa)
pogląd, który odnosi ją nie tylko do działań państwa, ale także do zachowań obywateli ( szerokie pojmowanie zasady praworządności )
twierdzenie, że państwo w którym nikt nie czuje się bezpieczny z powodu wszechogarniającej przestępczości, w którym na ogromną skalę szerzy się korupcja, z całą pewnością nie zasługuje na miano praworządnego
aspekt „obywatelski” nie może być całkowicie zignorowany
treści zasady:
wśród zwolenników: formalnego pojmowania praworządności praworządność to obowiązek przestrzegania prawa bez względu na jego treść
(…)
…, by prawo respektowało podstawowe prawa obywatelskie, zwłaszcza wolność słowa i zrzeszania się
wśród zwolenników: pozytywistycznej interpretacji zasady źródłem prawa, a tym samym źródłem naszych uprawnień i obowiązków mogą być wyłącznie teksty prawne (tj. umowy międzynarodowe, konstytucja, ustawy, akty podstawowe, a w krajach common law także precedensy
normy prawne nie mogą utracić mocy obowiązującej…
… prawa natury i nie tylko
niepozytywistycznej interpretacji zasady
źródłem prawa są także nie zapisane w tekstach prawnych zasady słuszności i racjonalności
prawo w rażący sposób niesłuszne i nieracjonalne traci moc obowiązującą
obywatel ma prawo odmówić posłuszeństwa prawu, które rażąco narusza zasady słuszności i racjonalności, jeżeli wyczerpał wszystkie środki prawne
czyni to w sposób publiczny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)