1.Co to jest filozofia? Wymień działy filozofii i sformułuj pytania do każdego działu.
Filozofia, z greki philosophia, to umiłowanie mądrości (gr. Phileo - kochać, sophia - mądrość). Rozwinęła się gdy istotom ludzkim przestało wystarczać magiczne rozumienie świata, była więc swego rodzaju ucieczką z mitologii. Zakres filozofii aż do XVII obejmował bardzo wiele dziś odrębnych odeń nauk. Działy filozofii to:
Ontologia (gr. onto - byt); pyta przede wszystkim „czym jest byt” oraz „co istnieje”, ogólnie mówiąc bada strukturę rzeczywistości. Termin ten pojawił się w epoce nowożytnej, ale już pierwsi filozofowie greccy zadawali pytania o byt i o istotę rzeczy. Ontologia zawierała w sobie zazwyczaj także kosmologię, psychologię i teologię. Wydzielamy dwa główne stanowiska ontologiczne - realizm i idealizm. Epistemologia (gr. Episteme - wiedza, zrozumienie); pyta o dostęp do świata, o to, jak ludzie - i czy w ogóle - mogą coś poznać. Pyta także o prawdę, przekonanie, uzasadnienie czy wiedzę. Zajmuje się, ogólnie mówiąc, relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Epistemologię możemy podzielić na dwa działy - teorię poznania oraz krytykę poznania.Wydzielamy dwa główne stanowiska epistemologiczne - racjonalizm i empiryzm. Aksjologia; stawia pytania o wartości. Dzieli się na podkategorie - etykę (pyta o wartości moralne) oraz estetykę (pyta o wartości estetyczne). Dziedziny te wyodrębniły się od siebie dopiero w XVII wieku, bowiem wcześniej twierdzono, że to, co dobre, jest też piękne. Opisując działy filozofii należy wspomnieć także o logice, która - choć nie jest działem jako takim - jest nauką filozofii przeważnie niezbędnie potrzebną do funkcjonowania, szczególnie w kwestiach badanych przez epistemologię. 2. Wymień pierwszych filozofów przyrody i napisz skąd się wzięło określenie „filozofia przyrody”
Pierwszym człowiekiem mogącym uchodzić za filozofa przyrody był na wpół mityczny Tales z Miletu żyjący na przełomie VII i VI wieku. Jego następcami byli jońscy filozofie przyrody, tj. Anaksymenes i Anaksymander (ci działali w VI wieku, choć Anaksymander urodził się prawdopodobnie pod koniec wieku VII). Wreszcie ostatnim wielkim przedstawicielem tego nurtu był Heraklit z Efezu żyjący na przełomie VI i V wieku. Określenie „filozofia przyrody” wywodzi się zapewne od Arystotelesa, który określił w/w filozofów mianem „fizjologów”, tj. teoretyków przyrody. Pytali oni bowiem przede wszystkim o początek przyrody, oraz o pierwotną materię (arche), której upatrywali w znanej sobie przyrodzie.
3. Co dla Talesa i Heraklita było pierwotną materią (arche) i dlaczego?
Tales, na podstawie obserwacji przyrody, jako arche wskazał wodę. Wywodziło się to być może z podań mitologicznych, które przekazywały, że Okeanos i Tetyda (Tytani, Okeanos był władcą mórz) byli „rodzicami tego, co powstało”. Tales wskazał jednak nie na bóstwa, ale na realny przedmiot - wodę - i na tym polegała jego innowacyjność.
(…)
…, że łacińskie słowo „principium” oznaczające pierwotnie „początek” pod wpływem filozofii greckiej zmieniło swe znaczenie na „zasada”. 6. Opisz w 6 punktach założenia filozofii Parmenidesa
Parmenides uważał, że przeciwieństwa zawarte są w zjawiskach. Wykluczają się jednak nawzajem, co oznacza, że zjawiska nie są prawdziwym obrazem bytu. Jako, że przyroda nieustannie zmienia się, co Parmenides brał za Heraklitem…
…, i tym właśnie w ogromnej mierze scholastycy się zajmowali. Dziedzina ta brała swe początki w pismach Arystotelesa i Beocjusza. Wielkie dla niej zasługi poczynił Tomasz z Akwinu, który to połączył arystotelizm z chrześcijaństwem. 15. Opisz spór o uniwersalia
Spór o uniwersalia to inaczej spór o powszechniki lub, jeszcze prościej, o wartości ogólne. Rozpoczął się w zasadzie już w starożytności, gdzie przeciwne stanowiska…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)