To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wprowadzenie do fleksji historycznej.
Podstawa rozwojowa polskiej fleksji (
(…)
…, dziś tylko jej ślady w niektórych formach, np. oczy, uszy, rękoma), lmn.
rodzaju (pierwotnie 3 podstawowe: m., ż., n., w polszczyźnie nowe rodzaje czy podrodzaje: męskożywotny, męskoosobowy),
przypadka (siedem przypadków). Ciekawostka
Dualis (tj. lpdw.) jako żywa kategoria gramatyczna zachował się tylko sporadycznie w językach słowiańskich: tylko w językach łużyckich i w języku słoweńskim.
System typów deklinacyjnych, dość już uproszczony w późnym okresie psł. w stosunku do języka pie., uległ w języku staropolskim dalszym uproszczeniom i przekształceniom.
Podstawa rozwojowa deklinacji rzeczowników
W języku psł. wyróżniamy 5 głównych typów deklinacyjnych rzeczowników, a w ich obrębie jeszcze pewne podtypy (np. często podtyp twardo- i miękkotematowy).
Kryterium podziału na deklinacje stanowił tzw. przyrostek (morfem tematyczny…
…?
Poznajemy ją:
przede wszystkim na podstawie analizy języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, czyli najwcześniej zapisanego języka słowiańskiego, niedługo po rozpadzie psł. (dlatego mamy w nim zaświadczony stan fleksji słowiańskiej niewiele się jeszcze różniący od psł.)
na podstawie porównania fleksji różnych języków słowiańskich (zwłaszcza poświadczonego w nich stanu najdawniejszego). Różnice między fleksją…
… mowy [imię - słowo, tj. nomen - verbum] i decydowało przynależności wyrazu do określonego typu odmiany),
c) końcówka fleksyjna (jako wykładnik relacji syntaktycznych).
Najważniejsza zmiana w języku prasłowiańskim (psł.) - przekształcenie struktury trójczłonowej w dwuczłonową w języku prasłowiańskim na skutek zmian głównie fonetycznych
Przykład:
pie. *sūn-ŭ-s (rdzeń - przyrostek tematyczny - końcówka…
… rodzaju gramatycznego w związku z przemianą struktury morfologicznej wyrazu.
Zmiana kryterium podziału na poszczególne typy deklinacyjne w języku staropolskim > kryterium podstawowym staje się rodzaj rzeczownika.
Ukształtowanie się trzech podstawowych deklinacji rodzajowych rzeczownika w języku polskim: męskiej, żeńskiej i nijakiej. Przykład:
męska
-o-, (np. *rokъ, *vozъ); -jo- (np. *konь); - ŭ - (np…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)