To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Dr. Andrzej Pieczewski
Historia Gospodarcza
Wykład V – Wpływ I wojny światowej na międzynarodowy podział pracy
1) Sprzeczności ekonomiczne główna przesłanka wybuchu wojny:
I wojna światowa była największą wojna w dziejach ludzkości. Wprowadziła zmiany we wszystkich dziedzinach
życia.
Główne przyczyny wybuchu wojny związane były z polityką Niemiec. Po zjednoczeniu Niemcy bardzo szybko
rozwijały gospodarkę. Dynamika rozwoju przemysłu była najwyższa w Europie. Niemcy były bogate w surowce
(Alzacja i Lotaryngia). Ok. 1890 r Niemcy uzyskują prymat w Europie, w zakresie produkcji przemysłowej
(spychając Anglię na 2 miejsce). Mają też dobrze rozwinięty handel (zagraniczny) i duże nadwyżki towarowe.
Zaczynają poszukiwać zewnętrznych rynków zbytu i źródeł zaopatrzenia w surowce, ale wszystko było już
podzielone między inne rozwinięte państwa. Niemcy mogły tylko siłą doprowadzić do nowego podziału
kolonialnego. Interesowały się też strefami wpływów (Chiny). Niemcy wymusiły na rządzie chińskim ustępstwa w
handlu. Wiele sprzeczności pojawiło się między mocarstwami – rozpoczęła się walka o wpływy. Niemcy
próbowały też rozpętać konflikt w innych rejonach świata (Bliski Wschód). Pretekstem do wybuchu wojny stało
się zamordowanie księcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie 28 czerwca 1914 r.
2) Zmiany strukturalne w przemyśle:
(Chodzi o państwa rozwinięte przemysłowo). Przede wszystkim rozwój przemysłu zbrojeniowego –
spowodowane to było wojną. 70 % przemysłu europejskiego pracowało na rzecz machiny wojennej (dane z 1916
r). Produkowano karabiny, amunicję. Pojawiły się nowe rodzaje broni (samoloty, czołgi, okręty podwodne, gazy
bojowe), nowe rodzaje armat.
Produkcja przemysłu ciężkiego zmniejszyła się. Nastąpił spadek produkcji w przemyśle lekkim (zwłaszcza
włókienniczym). Wzrosła produkcja stali i aluminium (wyścig zbrojeń). Sektor przemysłu cywilnego nie rozwijał
się. Postępowała dekapitalizacja tego przemysłu. W końcowej fazie wojny brakowało wielu produktów, zwłaszcza
żywnościowych i trunków. Po obu stronach walczyło kilkadziesiąt milionów żołnierzy, których trzeba było
zaopatrzyć. Wprowadzono państwowe instytucje kontrolne – zwiększył się wpływ państwa na gospodarkę.
Kontrolowano przede wszystkim produkcję przemysłową i przetwórstwo. Został przyspieszony proces
monopolizacji. Wielkie straty w ludziach oraz materialne. Obliczono, że straty materialne wyniosły 273mld.
dolarów w cenach ówczesnych. To miało też wpływ na trudności gospodarcze po wojnie.
3) Przeobrażenia w rolnictwie:
Wojna przeszkadzała rozwojowi rolnictwa. Brakowało maszyn, nawozów, siły roboczej (chłopi poszli do wojska).
Częściowo zastępowały ich kobiety, ale rolnictwo i tak podupadało. Zbiory obniżyły się w skali od 33% do 59% w
różnych krajach. Rolnictwo rozwijało się w krajach zamorskich, zwłaszcza w Ameryce Północnej (plony wzrosły o
12%). Niemcy przezywały trudne chwile, jeśli chodzi o rolnictwo – zbiory spadły o ponad 1/3, a we Francji o 1/4.
Produkcja rolna nie spadła jedynie w Anglii.
W końcowej fazie wojny wprowadzono reglamentacje, kartki, bo brakowało żywności. Racje żywnościowe często
były głodowe, zwłaszcza w Niemczech. Niemcy zaczęły wprowadzać duże ilości substytutów. Sprzedawano 337
gatunków kiełbas, ale żadna nie była dobra (Niemcy nie umieją sporządzać wędlin).
4) Wpływ wojny na handel światowy:
Generalnie obroty handlu światowego znalazły. Niemcy zerwały z państwami Entanty, były izolowane. Anglia,
pomimo że należała do państ
(…)
… obciążenia gospodarstw chłopskich. Władze przejmowały plony.
Gospodarz niewiele mógł zostawić dla siebie. Znaczny niedobór siły roboczej. Wojna, zniszczenia, duże obciążenia
chłopów, powodowały, że pojawiły się nastroje radykalne i były podłożem dla rozwoju Ruchu Ludowego. Kolebką
RL była Galicja. Chłopi mieli swoją reprezentację w Parlamencie austro-węgierskim w Wiedniu (PSL Piast –
Wincenty Witos…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)