WOLNOŚCI GRUNTOWE - wolność drogi, przechodzenia przez obcy grunt, przegon bydła itp.
WOLNOŚCI LEŚNE - prawo wyrębu, zbieranie chrustu, ściółki, żołędzi, wypalanie węgla, wypasanie bydła {tzw. wgon).
W lasach mogły być służebności takie, jak i na innych gruntach - tzn. prawo przechodu, prawo ścieki kopania gliny itp., oraz tylko właściwe dla lasów:
- prawo wyrębu na drewno budowlane, użytkowe, opałowe z pnia, powałów, wierzchołków itp.. pozyskanie karpiny (łuczywo), zbiórka drobnej leżaniny;
- pastwiska, zbieranie żołędzi i bukwi;
- grabienia ściółki, robienie barci, zbieranie żywicy.
Były to tak zwane służebności przerywane, czyli takie, które nie mogą być ciągle i bez przerwy wykonywane. Na podstawie uchwały sejmowej z 1830 roku służebności leśne mogły być przydzielane tylko pod warunkiem oznaczenia ilości i rodzajów użytków, które można pobierać. Od tego momentu: nie mogły więc powstawać służebności nieograniczone.
Szkodliwość w pobieraniu serwitutów wyrażała się poprzez:
ograniczenia właściciela lasu do swobodnego użytkowania;
spory pyry podziale użytków w lesie;
przestępstwa i wykroczenia leśne (defraudacje).
Wolności te rzadko opierały się na umowie pisemnej. Dopiero w 1846 roku sporządzono tzw. „Tabele prestacyjne" gdzie zostały wpisane wszelkie prawa włościan do użytkowania dworskich lasów i wygonów, prawa oparte na zwyczaju, przywileju, kontrakcie i umowie słownej.
Od początku XIX wieku , w niektórych majątkach (w Galicji od końca XVIII wieku), rozpoczęto stopniowe ograniczenie serwitutów gospodarczo szkodliwych dla lasów.
Ukaz z 1864 roku uwalniający z poddaństwa i pańszczyzny chłopów na ziemiach rdzennie rosyjskie guberni, zabezpieczał ich przyszłość nadaniem gruntów wspólnych dla całej gromady, oprócz czego włościanom były przyznawane prawa służebnościowe, których ilość i jakość określała specjalna komisja.
Ukaz z 1864 roku przewidywał możliwość likwidacji serwitutów na drodze dobrowolnego układu lub na drodze przymusowej, na skutek żądania strony obciążonej serwitutami. W praktyce likwidacja mogła odbywać się tylko na drodze dobrowolnego układu, albowiem za czasów rosyjskich nie zostały wydane przepisy normujące tryb postępowania w przypadku przymusowej likwidacji.
BARTNICTWO 2001
Strona 1 z 2
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)