To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wnioskowanie uprawdopodobniające Wnioskowanie dedukcyjne, uprzednio przedstawione, jest subiektywnie pewne - prawdziwość przesłanek zapewnia prawdziwość wniosku. Z prawdziwych przesłanek zawsze otrzymamy absolutnie prawdziwy wniosek - gwarantuje nam to niezawodny schemat logicznego wnioskowania. Jednak w praktyce nie zawsze mamy do czynienia z tego typu wnioskowaniem. Często spotykamy się z wnioskowaniami, które nazwaliśmy subiektywnie niepewnymi, tzn. takimi, w których wyprowadzony z jakichś przesłanek wniosek nie cieszy się tym samym stopniem pewności, co przesłanki. Przesłanki mogą być np. uznane z całą stanowczością, a wniosek tylko dopuszczony. Np. wiemy, że pewne sytuacje społeczne mają często określone następstwa polityczne. W przeszłości często byliśmy świadkami takich związków. Dlatego ilekroć stwierdzamy zaistnienie tego typu sytuacji, spodziewamy się wystąpienia również znanym nam następstw politycznych. Wiemy np. że jeśli w jakimś ważnym dziale gospodarczym wyborcy podnoszą jakieś roszczenia i grożą strajkiem, to w sytuacji przedwyborczej wpływowi politycy na ogół im ulegają, by zapewnić sobie ich głosy. Jednakowoż może się zdarzyć, że tym razem tak jednak nie będzie. Zatem nie możemy mieć absolutnej pewności, że takie same zdarzenia społeczne będą miały i tym razem takie same skutki polityczne, co kiedyś. Możemy co najwyżej spodziewać się, że przewidywane przez nas skutki z jakimś tam stopniem pewności nastąpią. Nie możemy mieć jednak, co do tego, całkowitej pewności. Nie można bowiem wykluczyć, że w przeszłości na zachowanie polityków miały wpływ również inne, nie znane nam okoliczności, których teraz może nie być.
Podobny związek występuje między wnioskiem a przesłankami w wnioskowaniu subiektywnie niepewnym, gdyż nie zachodzi między nimi stosunek wynikania logicznego (który wyklucza przypadek, gdy przesłanki są prawdziwe, a wniosek fałszywy). Zachodzi tu związek znacznie słabszy od wynikania logicznego, a mianowicie uprawdopodobnienie wniosku przez przesłanki. Z wnioskowaniem uprawdopodobniającym mamy często do czynienia w naukach przyrodniczych i społecznych, kiedy na podstawie pewnych twierdzeń, czyli zdań prawdziwych, urabiamy jakieś tezy, co do których jednak nie żywimy tej samej pewności, z jaką podchodzimy do samych twierdzeń. Możemy tu mówić jedynie o jakimś stopniu pewności, z jakim uznajemy owe tezy za prawdziwe. W określonej sytuacji, posiadana przez nas wiedza dopuszcza, byśmy na podstawie określonych racji uznali, z pewnym stopniem pewności, prawdziwość wypływającego z nich (choć nie na zasadzie wynikania logicznego) wniosku. Jednak zdajemy sobie jednocześnie sprawę z tego, że w przyszłości, w miarę postępu naszej wiedzy, możemy ów wniosek odrzucić jako fałszywy, albo potwierdzić jego prawdziwość. Stopień pewności, z jakim na podstawie prawdziwych przesłanek mamy prawo uznać jako prawdziwy wypływający z nich wniosek, określa się zwykle za pomocą prawdopodobieństwa logicznego.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)