To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wnioskowanie dedukcyjne Wnioskowanie, z którego przesłanek wniosek wynika logicznie, tzn. w oparciu o niezawodne schematy wnioskowania, nazywa się wnioskowaniem dedukcyjnym. O niezawodności wnioskowania dedukcyjnego decyduje niezawodność schematu logicznego, według którego ono przebiega. W procesie wnioskowania dedukcyjnego wniosek wynika logicznie wedle jakiegoś niezawodnego schematu. Z tej racji jest ono zawsze niezawodne, tzn. nigdy nie prowadzi od prawdziwych przesłanek do fałszywego wniosku. Przykłady wnioskowania dedukcyjnego poznaliśmy przy okazji przedstawiania niezawodnych schematów rachunku zdań.
Niekiedy mamy do czynienia z wnioskowaniem dedukcyjnym, a więc przebiegającym według jakiegoś schematu logicznego, w którym wniosek z przesłanek wynika emtymematycznie z uwagi na pewne zdania wchodzące w skład wiedzy wnioskującego, ale nie ujawnione i nie podane w samym procesie wnioskowania jako jego (jawne) przesłanki. Takie wnioskowanie nazywane jest „wnioskowaniem dedukcyjnym w świetle wiedzy wnioskującego”. Często z tym typem wnioskowania dedukcyjnego mamy do czynienia w matematyce. Przy tego rodzaju wnioskowaniu może pojawić się jednak trudność praktyczna, wynikająca stąd, że trudno ustalić, co wchodzi w skład tej wiedzy. Dlatego tam, gdzie wymagana jest precyzyjna ocena wnioskowania, podaje się tę wiedzę w postaci zdań, które ją tworzą.
Wnioskowanie dedukcyjne jest szczególnym przypadkiem ogólniejszego procesu, który nazywamy dedukowaniem. O dedukowaniu lub wyprowadzaniu na drodze dedukcji jakiegoś zdania ze zdań innych mówimy zawsze tam, gdzie do pewnych zdań dobieramy inne zdanie, które z nich wynika logicznie lub entymematycznie z uwagi na naszą wiedzę. Dedukowanie jednych zdań z drugich może występować zarówno w postaci spełnionego wnioskowania dedukcyjnego, jak też w postaci potencjalnego tylko wnioskowania - na zasadzie: co by było, gdyby było tak a tak?
Szczególną postać wnioskowania dedukcyjnego stanowi tzw. dowodzenie. Dowodzenie jakichś tez naukowych czy jakichś innych sądów polega na poszukiwaniu twierdzeń, z których dałoby się wywieść logicznie dowodzone tezy czy sądy. Chodzi tu głównie o twierdzenia uzyskane metodą dedukcji, które, jako takie właśnie, mogą być tą samą metodą udowadniane. Ale można też w szczególnych przypadkach dowodzić dedukcyjnie, w oparciu o stosowną wiedzę fachową, tezy sformułowane na podstawie doświadczenia zmysłowego. Często tak się dzieje w naukach ścisłych, w których niektóre prawa odkryte na drodze eksperymentalnej, bywają potwierdzane również w procesie wnioskowania dedukcyjnego, czyli wywnioskowane z wcześniejszych twierdzeń. Udowodnione tezy stają się twierdzeniami danej dziedziny wiedzy. Dowodzenie miewa za zwyczaj dwie postaci. Jedną z nich jest tzw. dowód wprost, a drugą tzw. dowód nie wprost (inaczej apagogiczny, przez sprowadzenie do absurdu - łac.:
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)