To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Rozumowania złożone Występują w naukach w rozmaitej postaci. Można jednak z tej różnorodności wyodrębnić podstawowe rodzaje.
wyprowadzanie konsekwencji
dowodzenie
wyjaśnianie (tłumaczenie)
sprawdzanie
Podstawowym elementem 1 i 2 jest wnioskowanie oparte na logicznym stosunku wynikania i przebiegające w tym samym kierunku co ono.
1 i 2 to procesy dedukcyjne, 3 i 4 oparte są na wnioskowaniach skierowanych przeciwnie do kierunku wynikania logicznego. Są to procesy redukcyjne i występują głównie w naukach empirycznych.
Rozumowania proste Wnioskowanie proste : zdania z których się wnioskuje (przesłanki)
zdania, które się wywnioskowuje (konkluzja lub wniosek)
przez związek logiczny, który łączy zdania przesłanek ze zdaniami konkluzji
W literaturze spotyka się przedstawianie wnioskowań jako 3 stopniowej relacji W(S,Z,T)
S - osoba wnioskuje, Z - zdanie z którego wnioskuje, T -zdanie, które wnioskuje Związek zdań jakimi jest wnioskowanie jest czymś zupełnie różnym od związku, który nazywamy wynikaniem logicznym.
Wnioskowanie:
→ dedukcyjne
→ redukcyjne
Oba są oparte na logicznym stosunku wynikania zachodzącym między zdaniami przesłanek i zdaniami konkluzji
Wnioskowania dedukcyjne - przesłanki są racją w stosunku do wynikania a zdania konkluzji są następstwem
W L : R → N (W L - wynikanie logiczne, R - racja, N - następstwo)
W D : P → K (W D - wynikanie dedukcyjne, P - przesłanka, K - konkluzja)
Wnioskowanie redukcyjne - odwrotny kierunek do wynikania logicznego. Przesłanki są następstwem, a konkluzja racją.
W L : R → N (jw.)
W R K → P (W R - wynikanie redukcyjne, pozostałe jw.)
„→” Odczytywany w języku przedmiotowym i w metajęzyku. W przedmiotowym oznacza pewną relację między stanami rzeczy i wiąże 2 zdania lub funkcje zdaniowe jako funktor „jeżeli ... to ...”. W metajęzyku odczytujemy go za pomocą zwrotu „warunkuje”
Stosunek ten (relacja) zachodzi między zdaniami zawsze i tylko wtedy, gdy pierwsze z nich - na mocy prawidłowości logicznej, empirycznej, implikacyjnej, definicyjnej, językowej - warunkuje zachodzenie drugiego. Jest to stosunek o charakterze obiektywnym zachodzący w pewnej dziedzinie przedmiotów (nie zależy od naszego poznania). Przyjmujemy, że zawsze zdanie o strukturze „Jeżeli A to B” odpowiada zdaniu o strukturze „zdanie A warunkuje zdanie B” (z języka przedmiotowego można przejść na metajęzyk).
„ “ Symbolizuje przejście od przesłanek do konkluzji lub od jednych zdań do pewnych innych zdań lub wypowiedzi. Mają charakter subiektywny.
(…)
… się bezpieczniki to zgaśnie żarówka (prawo empiryczne)
╞ B : Żarówka zgasła
Wniosek jest prawdziwy więc jest to wnioskowanie dedukcyjne
╞ B : Żarówka zgasła (obserwacja)
╞ A→B : Jeżeli przepalą się bezpieczniki to zgaśnie żarówka (prawo empiryczne)
╞ A : Prawdopodobnie przepaliły się bezpieczniki
Jest to rozumowanie redukcyjne
Twierdzenie - zdanie uznane. Jest to rozumienie pojęcia twierdzenie w szerszym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)