WYKŁAD NR 6 18.11.2009 WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE GLEB Faza stała: w różnym stopniu rozdrobnienia i rozkładu *cząstki mineralne - minerały pierwotne - minerały wtórne * cząstki organiczne - resztki roślinne i zwierzęce - próchnica Faza ciekła: woda - roztwór glebowy (rozpuszczalne szczątki mineralne i organiczne) Faza gazowa: powietrze glebowe: gazy, para wodna Powietrze i Wooda glebowa zajmują wolne przestrzenie, tj. pory glebowe. Właściwości fizyczne gleby: * podstawowe 1. gęstość właściwa 2. gęstość objętościowa 3. porowatość 4. plastyczność 5. lepkość 6. zwięzłość 7. pęcznienie i kurczliwość * funkcjonalne (wtórne) 1. właściwości wolne (są bardzo dynamiczne) 2. właściwości powietrzne (regulowane przez człowieka) 3. właściwości cieplne (regulowane przez człowieka) PODSTAWOWE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE GLEB: 1. Gęstość właściwa gleby - jest to masa 1 cm 2 gleby pozbawionej jakichkolwiek przestworów =m/V m - masa fazy stałej gleby V - objętość tej fazy Zależy od: składu mineralogicznego, zawartości próchnicy Gleby mineralne (do 90% kwarc) - 2,4 - 2,8 g/cm 3, wzrasta w głąb profilu. Nazwa minerału Gęstość Kwarc 2,65 Ortoklaz 2,5 - 2,6 Plagioklazy 2,6 - 2,7 Biotyt 1,7 - 3,1 Limonit 3,2 - 3,9 Kalcyt 2,7 Kaolinit 2,6 Próchnica 1,4 Gleby organiczne (torfowe) 1,5 - 2 g/cm3 - nie zamulone 1,5 - 1,7 - słabo zamulone 1,5 - 1,9 - silnie zamulone 1,9 - 2 Znaczenie gęstości: * wskazuje orientacyjnie na skład fazy stałej * wskazuje na stopień zamulenia gleby organicznej * charakteryzuje poziomy genetyczne - w poziomie A - gęstość najniższa - w poziomie C - gęstość najwyzsza * służy do obliczania porowatości gleby Stopień rozdrobienia minerałów nie ma wpływu na gęstość właściwą gleby. 2. Gęstość objętościowa gleby Jest to stosunek masy określonej objętości gleby pobranej z zachowaniem naturalnego układu do jej objętości. 0=m/V Wyróżnia się: * gęstość objętościową chwilową - uwzględnia się masę określonej gleby z aktualnie zawarta wodą * gęstość objętościową rzeczywistą - uwzględnia się masę określonej objętości gleby po wysuszeniu w 105C - gleby mineralne 0,8 - 1,9 g/cm 3 - gleby organiczne + wytworzone z torfu niskiego 0,3 - 1,1 g/cm 3 + wytworzone z torfu wysokiego 0,04 - 0,5 g/cm
(…)
… stałej.
Czynniki wpływające na gęstość objętościową gleby:
- porowatość
- struktura
- zbitość gleby
- korzenie roślin
- zabiegi agrotechniczne
- wilgotność gleby - wpływa na gęstość objętościową chwilową
Poziom: powierzchniowy A
Skała macierzysta
Gleby wytworzone z
piasków
0,9 - 1,5
1,9 g/cm3
Gleby wytworzone z pyłów
0,8 - 1,2
1,7 g/cm3
Gleby wytworzone z glin
0,8 - 1,3
1,8 g/cm3
Gleby uprawne
1,28…
…%
- gęstość właściwa gleby
0 - gęstość objętościowa gleby
Czynniki wpływające na porowatość
- skład granulometryczny - im gleba zawiera więcej części spławianych tym jej porowatość ogólna jest
większa
- sposób użytkowania gleby
- zabiegi uprawne
Wielkość porowatości ogólnej:
- gleby piaszczyste 35 - 45%
- gleby gliniaste i lessy 40 - 50%
- iły 50 - 60%
- gleby torfowe 80 - 90%
Rodzaje porowatości:
* porowatość ogólna - suma wszystkich porów
* porowatość niekapilarna - pory o średnicy >1200m
* porowatość kapilarna - pory o średnicy <1200m
- makropory - pory o średnicy >8,5m
- mezopory - pory o średnicy 8,5 - 0,2m
- mikropory - pory o średnicy <0,2m
Znaczenie porowatości:
* warunkuje występowanie wody i powietrza w glebie
* porowatość kapilarna decyduje o szybkiej wymianie powietrza i wody (woda…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)