To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WŁAŚCIWOŚC/NATURA STOSUNKU
Trzecim ograniczeniem zakresu swobody kształtowania treści stosunku zobowiązaniowego, wymienionym w sformułowaniu art. 353 1 KC na pierwszym miejscu, jest „ właściwość (natura) stosunku”. Wyróżnia się szersze i węższe znaczenie . Szersze oznaczałoby określone w ustawie właściwości (podstawowe cechy) danego typu umów (stosunków zobowiązaniowych). Właściwość (natura) stosunku w węższym znaczeniu oznaczałaby podstawowe reguły konstrukcji, funkcjonowania i roli społecznej zobowiązań oraz pewne normy pozaprawne, tradycyjnie zaliczane do zasad współżycia społecznego. Są to takie elementy, których modyfikacja lub usunięcie prowadziłoby do zniekształcenia modelu więzi prawnej związanej z danym typem umowy. Nie chodzi tu jednak o utożsamienie natury zobowiązania z istotnymi elementami danego typu umowy; u podstaw tej koncepcji leży założenie potrzeby udzielenia ochrony w ramach stosunku obligacyjnego tym interesom stron, które mają zasadnicze znaczenie z punktu widzenia istoty i celu danego stosunku obligacyjnego. Pojęcie właściwości (natury) stosunku zobowiązaniowego nie było znane systemowi prawnemu, obecnie kształtują się poglądy w literaturze i judykaturze, które wyjaśniają znaczenie terminu. Wnioskuje się, że ustawodawca ma na myśli stosunek zobowiązaniowy i to te jego cechy, które są dla niego charakterystyczne. Zatem natura stosunku musi leżeć w treści norm prawnych lub norm moralnych (nazywanych w ustawodawstwie cywilnym zasadami współżycia społecznego czy też dobrymi obyczajami).
Wskaźnik ten każe respektować właściwości ogólne każdego stosunku zobowiązaniowego powstałego na podstawie umowy.
Uznając swobodę umów za przyznaną przez normę prawną kompetencję do normowania określonego zakresu spraw, automatycznie poza zakresem tej kompetencji pozostawia się regulowanie sytuacji prawnej osób trzecich (jeśli nie pozwala na to przepis szczególny). Umowa wiąże bowiem tylko te strony, które ją zawarły lub wyraziły na nią zgodę. W konsekwencji granicę stanowi poszanowanie praw osób trzecich i łącząca się z tym zasada bezpieczeństwa obrotu prawnego. Niedopuszczalne jest także, aby stosunek umowny kształtował sytuację stron w ten sposób, że jedna z nich mogłaby dowolnie określać swoje obowiązki lub obowiązki drugiej strony.
Należy respektować swoiste właściwości pewnych tylko postaci stosunków zobowiązaniowych (np. zobowiązań ciągłych - rozwiązanie z mocą wsteczną umowy stanowiącej źródło stosunku zobowiązaniowego o charakterze trwałym jest sprzeczne z naturą tego zobowiązania (Wyrok SN z dnia 8 października 2004 r., V CK 670/03)).
Przepis wyrażający swobodę kształtowania treści zobowiązania oraz wyznaczający granice tej swobody - art. 353 1 KC - nie zawiera żadnych informacji o skutkach przekroczenia tych granic.
(…)
… prawnej o niewłaściwej treści jest art. 58 KC, przewidujący nieważność czynności prawnej sprzecznej z ustawą (art. 58 § 1 KC) lub z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 KC). Problem pojawia się w przypadku podstawy orzekania o nieważności czynności prawnej wykraczającej poza granice swobody umów, ale przyjmuje się, że umowa zawarta z przekroczeniem którejkolwiek z granic swobody umów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)