To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wizje kształtu terytorialnego Polski do 1918r. : konserwatyści, endecja, ludowcy, socjaliści. Polska historyczna czy etnograficzna. Koncepcja federalistyczna i inkorporacyjna. W XIX w. odwoływano się do wizji granic sprzed 1772r. J.Lelewel uważał, że albo Polska odzyska wszystkie ziemie albo wcale „wszystko albo nic”. Koniec wieku XIX - narody określają swoje cele i dążenia. Rodzi się nacjonalizm. W polskich koncepcjach terytorialnych rodzą się 2 stanowiska - federacyjne - Polska odbudowuje się wg dawnego kształtu terytorialnego ale jako federacja Polski, Litwy i Ukrainy. Wszystkie narody miałby być równouprawnione. Drugie stanowisko - inkorporacyjne - Polska jako państwo jednolite narodowo. Politycy odwoływali się do przesłanek naukowych z zakresu historii, geografii, etnografii, aby podbudować swoje koncepcje. Polska to łącznik między Wschodem i Zachodem. Eugeniusz Romer i Wacław Nałkowski - na wsch. Dniepr i Dźwina, zach. Odra, Nysa, płn. Bałtyk, poł. Karpaty.
Federaliści - PPS niepodległa RP, całkowite równouprawnienie narodowości. W składzie Polski znajda się narody, które sposób demokratyczny określa swoja przynależność narodową. Jednocześnie należy dążyć do tego żeby te kraje się sfederowały z Polską. Bolesław Limanowski, Kazimierz Krauz, Stanisław Mendelson skupiali się na tym, że narody sąsiadujące z Polska SA narodami odrębnymi i dlatego należy uzgodnić z nimi granice i sposób federacji. Podstawą narodu SA warstwy ludowe, wiec odrodzenie się państw będzie opierać na demokratycznych sposobach, w oparciu o prace. Przez to nie będą te narody dążyły do ekspansji. Limanowski dużą wagę przywiązał do świadomości patriotycznej łączonej z warstwą ludową. Nie odmawiał prawa do patriotyzmu innym narodom. Leon Wasilewski - przygotował teorie federacji, która posługiwał się PPS w latach 1917-1918. Wasilewski zwracał uwagę, że naród Ukraiński istnieje i prędzej czy później odbuduje swoje państwo. Ustrój demokratyczny będzie przemawiał i przekonywał za federacja z Polska. Nie określano dokładnie zasięgu terytorialnego Polski. Miałyby to być tereny I RP. W 1919 doszła jeszcze kwestia ugody z Rosja. Trzeba zbudować jak najsilniejsze państwo federacyjne, aby oprzeć się ekspansji rosyjskiej. Na to najbardziej stawiał Piłsudski. Koncepcja inkorporacyjna - głoszona przez ND - musi powstać państwo narodu polskiego dlatego trzeba wcielić dawne tereny RP na wschodzie do niepodległej polski. Zakres tego wcielenia musi spełniać pozorne warunki. Musi być odpowiedni odsetek Polaków- ok. 60%, to będzie gwarancja, ze uda się te ziemie spolonizować. Należy dyskutowac z bolszewikami o formowaniu granicy wschodniej. Mimo ze Piłsudski był Naczelnikiem Państwa to została zrealizowana koncepcja ND. Nurty: Konserwatyści - zakładali ze niepodległość to bardzo odległa przyszłość, przyszły obszar państwa polskiego powinien być wyznaczony układem sil w polityce międzynarodowej i aktywnością społeczeństwa polskiego. Zachęcali polaków do aktywności na kresach wschodnich i zachodnich. Ta aktywność dotyczyć miała warstw średnich, uprzywilejowanych bo nie zachowały patriotyzmu. Władysław Studnicki - germanofil zwolennik zbliżenia z Niemcami, bo będzie im zależało na współpracy z Polska, ale uważał ze Polska powinna zostawić Niemcom tereny zachodnie- Śląsk i Wielkopolskę. W oparciu o sojusz z Niemcami chciał budować potęgę Państwa Polskiego. Konserwatyści nie opowiadali się za koncepcja federalizmu ani inkorporacjonizmu.
(…)
… Polskiego, Galicji wsch. i Zach., Śląsk Cieszyński, Górny Śląsk, Wielkopolska, Pomorze Gdańskie, Warmia, Mazury. Program ND był jedynym który w pełni uzasadniał swoja koncepcje granic, dlatego Dmowski przedstawił swój program na konferencji w Wersalu. Jednak mimo wszystko Dmowski poniósł klęskę w Prusach i na mazurach gdyż przegrał plebiscyt.
Ruch Ludowy - Bolesław Wysłouch - twórca ruchu ludowego w 1886r…
… odbudowę państwa Polskiego z ziem odebranych Rosji, potem rozbudowano program federacji. Dobrowolny związek z Litwa, Ukrainą. O jego kształcie zdecydują narody zamieszkujące na tych terenach. Lepsza jest federacja państwa narodowego niż jedno państwo wielonarodowe. PPS podkreślała rolę związku polski i Ukrainy w kontekście obrony przed Rosją.
Niebezpieczeństwo rewizjonizmu niemieckiego. Istniała teza…
… aż do oderwania kresów wschodnich i zachodnich od Polski. Był to negatywny stosunek do granic państwa Polskiego. Dopiero w latach 30, po rozwiązaniu KPP przez Stalina zaprzestano głoszenia tego poglądu. Ich program wynikał z przynależności do Międzynarodówki Komunistycznej. …
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)