To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Dr. W. Żardecki, Pedagogika kultury, Wkład Wilhelma Diltheya w autonomię nauk humanistycznych Wkład Wilhelma Diltheya w autonomię nauk humanistycznych. Wilhelm Dilthey (1833-1911)- Profesor uniwersytetów w Bazylei, Wrocławiu i Berlinie. Twórca „teorii poznania nauk humanistycznych. Nauki te w języku niemieckim - w dosłownym tłumaczeniu - to nauki o duchu ( Geistes Wissenschaften ).
W naukach humanistycznych filozof ten wyróżnił twierdzenia:
faktach - ustala je historia,
prawach (np. dotyczących budowy państwa, języka),
wartościujące (dotyczące prawideł, imperatywów, norm), jako najbardziej odrębne i charakterystyczne dla nauk humanistycznych (Tatarkiewicz).
Dilthey uważał nauki humanistyczne za prawdziwe i zasadniczo różne od nauk przyrodniczych. Odrębność nauk humanistycznych (nauk o duchu) zasadza się na ich istocie - ściśle wyodrębnionym przedmiocie, a konkretnie na rzeczywistości historyczno-społecznej, takiej jak: jednostki ludzkie, narody, ustroje społeczne, wytwory kultury (język, sztuka, moralność).
Świat humanistyczny jest bardziej dostępny poznaniu, ponieważ człowiek zna siebie od wewnątrz. Przyrody natomiast, należącej do świata zewnętrznego, nie można przeniknąć, można ją jedynie poznać. Człowiekowi zaś zależy na zrozumieniu i bezpośrednim przeżyciu.
Dilthey podkreślał: „przyrodę wyjaśniamy - ducha rozumiemy”.
Istotą poznania humanistycznego jest odtwarzanie przeżyć oraz ich rozumienie .
Dilthey uznawał przeżycie za źródło wszelkiej wiedzy o rzeczywistości i akt ludzkiej świadomości. Przeżycia osobiste przefiltrowane w akcie rozumienia składają się na sumę doświadczeń życiowych człowieka.
Najważniejszą i podstawową kategorią jest rozumienie, które łączy się z przeżywaniem i przeciwstawia wyjaśnianiu. Rozumie można ująć jako proces analizy owych przeżyć wyrażanych w wytworach kultury, w słowach, w znakach prowadzący do ujęcia owych przeżyć i doświadczeń życiowych w całościową, sensowną i zwartą strukturę.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)