To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WIETRZENIE FIZYCZNE I CHEMICZNE
• Wietrzenie fizyczne (mechaniczne). Głównymi czynnikami powodującymi fizyczne wietrzenie skał skorupy ziemskiej są:
Insolacja - promieniowanie słoneczne i związane z nią zmiany temperatury pod wpływem których składniki mineralne skał na przemian rozszerzają się i kurczą. Skały pękają i rozpadają się na boki (rozkład blokowy) a następnie rozluźniają się poszczególne ziarna mineralne powodując dezintegrację granularną (rozpad ziarnisty)
Działanie mrozu które przyspiesza w sposób szczególny proces wietrzenia fizycznego skał. Zamarzająca w szczelinach i porach rozluźnionych skał woda powiększając swoją objętość o ok. 9 % wywiera na ścianki podwyższone ciśnienie powodując dalsze rozsadzanie skał
Mechaniczne działanie organizmów na procesy wietrzeniowe polegające przede wszystkim na przenikaniu korzeni roślin w szczeliny skał i minerałów, które ponadto wywołują działanie chemiczne produkując kwasy organiczne rozpuszczające składniki skał. Pewne znaczenie mają też zwierzęta żyjące lub grzebiące w rozluźnionych skałach. Mechaniczne działanie soli i przeobrażeń chemicznych odgrywające zwłaszcza w klimacie suchym i pustynnym nawet większą rolę niż rozpad wywołany zmianami temperatury. W klimacie tym rozpuszczone przez wodę opadowe substancje mineralne nie są odprowadzane wodami powierzchniowymi, lecz w określonych warunkach krystalizują w szczelinach powodując rozsadzanie skał i minerałów.
• Wietrzenie chemiczne - głównymi czynnikami powodującymi są woda, tlen, azot i CO2 zawarte w wodach opadowych i gruntowych. Woda atmosferyczna zawiera m.in. rozpuszczony tlen i CO2. Chemiczne działanie wody wsiąkowej zaznacza się do głębokości, w której woda gromadzi się jako gruntowa. Głębokość ta wynosi od kilku do kilkunastu metrów. Tylko wyjątkowo w warunkach pustynnych dochodzi do 100 m. Poniżej zwierciadła wody gruntowej chemiczne działanie wody zmniejsza się znacznie gdyż gazy zawarte w wodzie opadowej zostały już zużyte. W procesie w. chemicznego dochodzi do następujących połączeń. Utleniania (oksydacja) - łączenie pierwiastków z tlenem lub przechodzenia z niższych wartościowości w wyższe
Uwodnienia (hydratyzacji) - np. powstało na drodze oksydacji hematyd przez przyłączenie wody przechodzi w limonit
Uwęglanowienia (karbonatyzacja) dokonującego się w obecności kwasu węglowego pod wpływem którego minerały są całkowicie lub częściowo rozpuszczane. Węglan wapnia w czystej wodzie rozpuszcza się w stosunku 1:10.000 a w wodzie zawierającej CO2 rozpuszczalność zwiększa się 10-krotnie i przechodzi do roztworu jako kwaśny węglan. Rozkład glinokrzemianu w tym procesie na przykładzie ortoklazu -redukcji (procesu odwrotnego do oksydacji) dokonującej się pod wpływem materii organicznej i działalności bakterii. Może np. wystąpić zmiana połączeń żelazowych w żelazawe (Fe
(…)
… mogą przechodzić w siarczki. W procesach w. chemicznego większość minerałów skałotwórczych podlega w różnym stopniu rozkładowi - oliwiny i pirokseny żelazowo-magnezowe w proc. w. chemicznego przeobrażają się w serpentyn, limonit lub agregaty chlorytowe. Pirokseny wapniowo-magnezowe i amfibole - w chloryt, limonit i węglany przechodzące do roztworów, biotyt - w minerały iłowe, chloryt i limonit, a część krzemionki…
…), które przeniesione z lądu na ogół są już w znacznej mierze zwietrzałe.
• Produkty wietrzenia skał stanowią w strefie wietrzenia na lądzie
minerały pozostałe po wietrzeniu rumosze i gołoborze, postające pod wpływem dezintegracji blokowej (gołoborza powstające na miejscu wietrzenia lub rumosze staczające się po zboczach w dół: piargi i maliniaki); zwietrzelina powstająca w wyniku wietrzenia fizycznego i chemicznego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)