To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Zdzisław Augustynek - „Wersje materializmu”
Sens tezy materialistycznej zależy od dwóch czynników:
definicji cechy bycia materialnym
określenia typu (typów) przedmiotów, którym się przypisuje cechę bycia materialnym
Niniejszy artykuł ma za zadanie rozważyć czynnik drugi, jako że pierwszy jest brany pod uwagę bardzo często. Chodzi o dwie z wchodzących tu w grę klas przedmiotów - przedmioty konkretne (indywidua) i przedmioty abstrakcyjne (uniwersalia). Implikuje to konieczność spojrzenia na tezę materializmu z punktu widzenia sporu o uniwersalia.
Augustynek rozumie termin „przedmiot” w standardowym znaczeniu - jako coś, co posiada co najmniej jedną własność. Jest realistą, uznaje więc istnienie tak indywiduów, jak i uniwersaliów; podział ten uważa za wyczerpujący i dychotomiczny.
Powszechnie przyjęty jest pogląd, że zbiory dystrybutywne są uniwersaliami. Ryzykowne jest jednak przyjęcie tezy odwrotnej - że uniwersalia są zbiorami. Augustynek przyjmuję ten pogląd, dzięki czemu spór o uniwersalia może interpretować jako współczesny matematyczny spór o zbiory.
Zbiory można zdefiniować w oparciu o teorię mnogości. Problem w tym, że systemów teorii mnogości jest kilka - najbardziej reprezentatywny jest system Zermela-Fraenkla. Dalej - zbiory nie są we wspomnianych systemach zdefiniowane normalnie, gdyż są ich aksjomatami. Na podstawie aksjomatycznej definicji zbioru, aksjomatycznie można zdefiniować także indywiduum: indywidua to przedmioty, które nie spełniają aksjomatów danej teorii mnogości. Indywidua definiować można też na inne sposoby (np. ostensywnie - poprzez wskazanie egzemplarzy).
Następuje definicja przedmiotu materialnego: za taki uważa się przedmiot zlokalizowany czasowo i przestrzennie oraz wchodzący w kauzalne powiązania. Z jej części pierwszej trzeba zrezygnować: nie można mówić o lokalizacji czasoprzestrzennej wszechświata, który niewątpliwie jest przedmiotem materialnym; poza tym lokalizacja czasoprzestrzenna mikroobiektów bywa nieokreślona, a i one są przedmiotami materialnymi. Pozostaje więc następująca definicja przedmiotu materialnego: przedmiot materialny to taki, dla którego istnieje inny, różny odeń przedmiot, z którym wchodzi on w relację kauzalną (oddziaływanie fizyczne - elektromagnetyczne, grawitacyjne, słabe, jądrowe oraz ewentualne inne) lub istnieją dwa takie różne odeń przedmioty, które są jego częściami, a które wchodzą ze sobą w relację kauzalną.
Następuje uwaga odnośnie pojęcia istnienia. Augustynek przyjmuje za Quinem, że istnieć znaczy tyle, co być wartością zmiennej poddanej szczegółowej kwantyfikacji. Istnienie przedmiotu jest wyrażone przez kwantyfikator szczegółowy, nie jest ono zatem własnością przedmiotu. Efektem tego jest niewyróżnianie różnych „sposobów” rozumienia pojęcia istnienia (np. realnego i idealnego), a także nierozróżnianie znaczeniowe „istnienia” i „bycia”.
(…)
… „istnienia” i „bycia”.
Augustynek przyjmuje następujące założenia związane z istnieniem uniwersaliów (zbiorów):
istnieją indywidua
jeśli istnieją zbiory, to ufundowane są one w indywiduach
Na pytanie „czy istnieją zbiory?” negatywną odpowiedź daje nominalizm. Jego teza brzmi: każdy przedmiot jest indywiduum (istnieją tylko indywidua). Odpowiedź pozytywną stanowi realizm, którego teza głosi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)