To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
1.a Wellek, Warren: Literatura i nauka o literaturze literatura - twórczość, sztuka,
nauka o literaturze - badanie, wiedza.
Próby zacierania różnic między literaturą i nauką o literaturze: nie można rozumieć literatury nie uprawiając jej samemu. Ale: badacz ma swoje przeżycia przekładać na kategorie intelektualne;
teoretycy odmawiający studiom nad literaturą miana wiedzy, stosowanie „twórczej krytyki” - powtarzania / tłumaczenia 1 dzieła na drugie, gorsze;
dzieła literackie nie mogą być naukowo badane, mogą być lekturą, źródłem przyjemności i przedmiotem oceny.
Jak ujmować intelektem sztukę? za pomocą metod z nauk przyrodniczych, przeniesionych na literaturę:
rywalizacja z obiektywizmem i bezosobowością (gromadzenie neutralnych faktów),
badanie przyczyn i źródeł (doszukiwanie się powiązań),
metody ilościowe (obliczenia statystyczne, tabele, wykresy),
pojęcia biologii wykorzystywane do przedstawienia ewolucji literatury;
osobisty charakter rozumienia literatury.
1883 - Wilhelm Dilthey - sprowadza przeciwstawienie metody nauk przyrodniczych i historii do pojęć wyjaśniania i rozumienia - przyrodnik tłumaczy fakt faktami wcześniejszymi, historyk stara się zrozumieć sens faktu.
1884 Wilhelm Windelband - cel przyrodników to ustalanie praw ogólnych, historycy dążą do ujmowania faktów niepowtarzalnych.
Henryk Rickert - nauki o kulturze interesują się tym, co konkretne i indywidualne (w odróżnieniu od nauk o naturze).
A.D. Xénopol - nauki przyrodnicze badają fakty powtarzające się, a historia - fakty następujące po sobie.
Indywidualność: zainteresowania badaczy;
próby odkrywania w literaturze ogólnych praw się nie udawały, ale s. 17 nie ma dzieła całkowicie jedynego w swoim rodzaju, gdyż odznaczałoby się ono zupełną niezrozumiałością ;
każde dzieło literackie jest indywidualne i ogólne - ma swoje rysy indywidualne, ale też cechy wspólne z innymi utworami;
s. 18 - krytyka literacka i historia literatury mają na celu scharakteryzowanie indywidualności dzieła, twórcy okresu albo literatury narodowej. Ale taka charakterystyka musi posługiwać się terminami ogólnymi na zasadzie pewnej teorii literatury .
Wellek, Warren: Istota literatury Literatura: obejmuje teksty drukowane - Greenlaw - wtedy badania literackie utożsamiają się z historią cywilizacji (ale tracą charakter literacki);
„dzieła wybitne” - selekcja dokonywana pod kątem artyzmu (lub też rozgłosu, znaczenia naukowego, wartości estetycznej jako zalet stylu i kompozycji). Ale s. 21
(…)
… estetycznej jako zalet stylu i kompozycji). Ale s. 21 w historii literatury pięknej ograniczenie zainteresowań do dzieł wybitnych nie pozwala rozumieć ciągłości tradycji literackiej, ewolucji rodzajów i samej istoty procesu literackiego;
literatura piękna, czyli posługująca się fikcją literacką, obejmuje nie tylko teksty drukowane i pisane (sugestia w etymologii), ale i literaturę mówioną;
dzieła, w których funkcja estetyczna jest dominująca.
Język dla literatury:
twór człowieka, obarczony tradycją kultury;
wypowiada myśli;
język naukowy jest czysto denotacyjny, zmierza do systemu znaków podobnego matematyce / logice;
język literacki jest wieloznaczny, z homonimami, wysoki stopień konotacyjności, działa ekspresją (wyraża nastrój i postawę mówcy / pisarza);
uwydatnia znak, dźwiękowy symbolizm słowa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)