2.b Wellek: Teoria, krytyka i historia w nauce o literaturze nauka o literaturze - wyklucza pojęcie krytyki;
filologia - historycznie - całość studiów nie tylko nad literaturą i językiem, ale nad wszystkim, co jest wytworem umysłu ludzkiego;
filologia jako historia literatury;
Boeckh: nauka o literaturze to gałąź filologii, pojmowanej jako całościowa nauka o cywilizacji;
literatura - zbiór jednoczesny i szereg dzieł ułożonych w porządku chronologicznym, będących integralnymi częściami procesu historycznego;
teoria literatury - nauka o podstawowych dla zjawisk literackich pojęciach, kategoriach i kryteriach;
krytyka literacka lub historia literatury - nauka o konkretnych dziełach (traktująca je w sposób statyczny);
teoria literatury może obejmować teorię krytyki literackiej i teorię historii literatury.
Próby izolacji historii literatury od teorii i krytyki: F. W. Bateson - historia literatury: A pochodzi od B, operuje sprawdzalnymi faktami; krytyka - A jest lepsze od B, opiera się na opiniach i przekonaniu.
Krytyka tekstu wymaga oceniania. historia literatury ma swoje normy i kryteria, ustanowione w minionych epokach - „historyzm” - teoria z XIX wieku;
E.E. Stoll - odtworzenie intencji autora to główny cel historii literatury;
Frederick - każda epoka to zamknięta w sobie całość, która wyraża własny typ poezji („relatywizm krytyczny”).
W nauce o literaturze: podkreślane znaczenie autorskiej intencji, badane na tle historii krytyki i gustów literackich - gdy krytyk określi intencję autora, wykonał swe zadanie. Ale znaczenie dzieła literackiego nie jest równoważne z jego intencją, jest to wynik procesu narastania, czyli historia krytyki danego dzieła;
s. 51. nigdy nie przestanie istnieć zasadnicza różnica między odtworzeniem przez wyobraźnię sytuacji dawno minionej a faktycznym uczestnictwem w niej ;
s. 51 historyk literatury nie zadowala się oceną dzieła tylko z naszego współczesnego stanowiska, co jest przywilejem krytyka, rewaloryzującego przeszłość stosownie do potrzeb aktualnego stylu czy kierunku ;
najlepszą postawą jest perspektywizm - odnoszenie dzieła do wartości uznawanych w jego epoce ale i do wartości epok późniejszych. Dzieło jest wieczne (zachowuje pewną tożsamość), ale i historyczne;
relatywizm i absolutyzacje niszczą wartość dzieła - relatywizm pozbawia ciągłości, absolutyzacje służą przemijającym, aktualnym sytuacjom lub oderwanym ideom;
s. 52 perspektywizm uznaje istnienie jednej poezji, jednej literatury, porównywalnej we wszystkich okresach, rozwijającej się, zmiennej, pełnej rozmaitych możliwości ;
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)