To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WADY CZYNNOŚCI PRAWNYCH:
a) wola a oświadczenie - często występowała rozbieżność między między wolą a zewnętrznym objawieniem
b) oświadczenie złożone nie na serio - nie miało znaczenia, gdyż nie było woli wywołania skutków prawnych
c) pozorność (symulacja) - gdy strony dokonują czynności prawnej w sposób zewnętrznie poprawny, ale umawiają się ze normalne skutki tej czynności nie wystąpią. W prawie poklas czynność pozorna jako sprzeczna z wolą była zawsze nieważna
d) błąd (error) - polega na tym, że składający oświadczenie woli jest w błędzie co do jego treści albo co do wyobrażenia o istniejącej rzeczywistości. Rodzaje: a)) error in negatio - w czynnościach2stronnych, gdy każda ze stron swym oświadczeniem próbuje wywołać różne skutki; b)) error in persona - gdy składający oświadczenie wziął przyjmującego za kogoś innego; c)) error in corpore - gdy strony różniły się w zakresie wyobrażenia o przedmiocie czynności prawnej; d)) error in qualitate - tjw o jakości przedmiotu czynności prawnej
e) DOLUS (podstęp)- czynność zmierzająca do wprowadzenia w błąd przez inną osobę. Czynność dokonana w ten sposób była ważna, ale pretorowie przyszli ofiarom z pomocą. Wprowadzony w błąd otzrymywał środek obronny w postaci exceptio doli f) METUS (bojaźń) - osoba mogła działać dokonując czynność prawną pod wpływem bojaźni (dolus), spowodowanej groźbą innej osoby. Czynność ta była ważna ale pretorowie chronili poszkodowanych przez exceptio meteus
STATUS LIBERATIS
- stan osoby wolnej , w przeciwieństwie do servus - stanu niewolniczego. Wolność była w prawie rzymskim podstawowym wymogiem zdolności prawnej. Niewolnik nie był podmotem lecz przedmiotem prawa . POWSTANIE NIEWOLI: 1) poprzez urodzenie;2) poprzez popadnięcie w niewolę: jeńcy wojenni; 3) na skutek niemożności spłacenia długów i sprzedania go poza obręb państwa rzymskiego(w okresie archaicznym), skazania na dożywotnią pracę w kopalni; w wyniku pojmania przez korsarzy SYTUACJA PRAWNA NIEWOLNIKÓW :w prawie prywatnym n. nie miał żadnych uprawnień: nie mógł posiadać majątku; właściciele mogli powierzać n. majątek do swobodnego zarządzania - „peculium”; każda rzecz nabyta przez niewolnika stawała się własnością właściciela; niewolnik nie mógł narazić właściciela na straty - nie odpowiadał za długi kontraktowe niewolnika; -edykt pretorski określający okoliczności przejęcia przez właściciela zobowiązań zaciągniętych przez niewolnika: a) actio de peculio: zobowiązanie do odpowiadania wł. Za n. do wysokości peculium, przywilej wł. do ściągnięcia najpierw własnych wierzytelności - prawo dedukcji; b) actio tributoria: w przypadku zaciągnięcia zobowiązań przekraczających wartość ustanowionego peculium na cele handlowe wł. zobowiązany jest podzielić je proporcjonalnie pomiędzy wierzycieli - bez prawa dedukcji;c) actio quod iussu: jeżeli n. zaciągnął zobowiązania na polecenie wł. ;d) actionde in rem verso; e) actio exercitoria: za zobowiązania zaciągnięte przez n. ustanowionego kapitanem statku - w pełnej wysokości jeżeli zobowiązanie mieściło się w granicach praepositio - związane z powierzoną niewolnikowi działalnością;f) actio institoria: za zobowiązania zaciągnięte przez n. ustanowionego kierownikiem przedsiębiorstwa handlowego - w pełnej wysokości jeżeli zobowiązanie mieściło się w granicach praepositio - związane z powierzoną niewolnikowi działalnością
(…)
… vindicta” - poprzez procedurę in iure cessio - pretor kładł rękę na niewolniku i stwierdzał że ten człowiek jest wolny; (4) „mamussio in ecclesia” - wyzwolenie w obecności biskupa i wiernych SYTUACJA PRAWNA WYZWOLEŃCÓW: -- na wyzwoleńcach ciążyło prawo patronatu, nie mogli zawierać związków małżeńskich z osobami należącymi do stanu senatorskiego, ograniczano ich prawa w zakresie prawa publicznego; -- patronem niewolnika zostawał były właściciel wobec którego niewolnik był zobowiązany świadczyć określone przed wyzwoleniem usługi; -- ciążył na nich obowiązek alimentacyjny - utrzymania patrona gdy ten nie miał środków do życia; -- nie mogli powoływać patrona do sądu bez zgody pretora; -- patron dziedziczył po niewolniku jego majątek w wysokości majątku jaki przypadał każdemu z dzieci niewolnika; -- patronowi przysługiwało prawo karcenia wyzwoleńca i mógł odwołać wyzwolenia; -- prawo patronatu gasło na skutek dopuszczenia się patrona w stosunku do wyzwolenia przestępstwa zagrożonego karą śmierci, niewypełnienia obowiązku alimentacyjnego oraz uzyskania przez wyzwoleńca natalium (uznania go przez cesarza za osobę wolno urodzoną) STATUS CIVITAS
Pełną zdolność prawną w zakresie ius civile mieli obywatele rzymscy; sytuacja prawna obcych różniła się w zależności czy byli oni zaliczani do Latynów (mieszkańcy gmin miejskich Latinum i dawni sprzymierzeńcy Rzymu) czy Peregrynów (pozostali mieszkańcy imperium rzymskiego, którym rzymianie po podbiciu pozostawili civitaes)
STATUS FAMILIAE: Zdolność prawna wolnego obywatela rzymskiego zależała również od jego pozycji w ramach rzymskiej rodziny (familia). Kluczowym…
… mieściło się w granicach praepositio - związane z powierzoną niewolnikowi działalnością *w wypadku popełnienia deliktu przez niewolnika poszkodowany mógł występować o odszkodowanie lub wydanie niewolnika, do właściciela - tzw. „odpowiedzialność noksalna”; za niewolnika, kt. Popełnił delikt odpowiadał wł. w czasie litis contestatio *za przestępstwa prawa publicznego n. odpowiadał samodzielnie *niewolnik…
… podziałem był podział na ludzi podlegających władzy naczelnika rodziny (alieni iuris) i nie podlegających jego władzy (sui iuris).
Familia -związek osób wolnych obejmujących zwierzchnika i osoby podległe jego władzy, ale także określano tak majątek na który mogły składać się zarówno przedmioty jak i osoby podlegające pan
AGNATIO - krewnymi agancyjnymi były osoby, które podlegały tej samej władzy ojcowskiej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)