To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
USTAWODAWSTWO XII TABLIC - l e x XII t a b u l a r u m Pierwsze dzieło ustawodawcze, najstarsze źródło prawa rzymskiego,
próba zebrania najważniejszych przepisów ze wszystkich dziedzin prawa. uchodziła za źródło wszelkiego prawa: fons omnis publici privatiqve iuris . (tak nazwał ją Liwiusz) powstała dzięki walce klasowej .
W czasie walk z patrycjatem przywódcy plebejscy (np. Terentilius Arsa ) domagali się skodyfikowania prawa. 452 r. p n.e. powołano na 1 następny rok kolegium złożone z 10 patrycjuszy ( decemviri legibus scribundis ), które miało zaprojektować ustawę i sprawować najwyższą władzę państwową. Ułożyli oni przepisy na 10 tablicach , przyjętych następnie przez zgromadzenie ludowe. W następnym roku wybrano ponownie 10 mężów (tym razem też plebejuszy), którzy opracowali kolejne 2 tablice .
Wystawione na rynku rzymskim drewniane tablice spłonęły w czasie najazdu Gallów na Rzym w 387 r. p.n.e. , więc już w starożytnym Rzymie nie było tablic oryginalnych . Nie licząc edyktu Hadriana, zawierającego jedynie prawo pretorskie, lex XII tabularum była jedyną kodyfikacją rzymską przed Justynianem. do czasu Justyniana nie została formalnie uchylona, choć prawie wszystkie przepisy nie były już od dawna stosowane. Komentarze pisano aż do I i II w. n.e., a jeden z nich (Gaiusa) został wykorzystany nawet w Digestach justyniańskich. Przepisy prawne - charakter świecki, treść kodeksu - oryginalnie rzymska. USTAWY ( LEGES ROGATAE ) Ustawy - wiążące uchwały zgromadzeń ludowych (comitia) podjęte na wniosek magistratus (konsul, pretor, dyktator) mającego prawo ich wykonywania
3 rodzaje comitia:
curiata
centuriata
tributa Podział Rzymu na 4 okręgi miejskie (tribus urbanae) i 10 wiejskich (tribus rusticae) miał nastąpić w r. 495 p.n.e.. Tribus wiejskie miały większe znaczenia niż miejskie. od 471 r. p.n.e. zgromadzenia plebejskie (concilia plebis) - ich uchwały wiązały tylko plebejuszy
od 287 r. p.n.e Lex Hortensia - uchwały concilia plebis wiązały także patrycjuszy.
Od XII Tablic do końca republiki - 30 ustaw Procedura ustawodawcza _____________________________________________________ Uchwała zgromadzenia ludowego wymagała do swej ważności zatwierdzenia senatu , czyli tzw. auctoritas patrum . Po zatwierdzeniu stawała się ustawą zwaną l e x . Lex Publilia Philonis 339 r. p.n.e. każda ustawa uzyskuje już
(…)
… imperium (władzę wydawania rozkazów) bądź przez trybunów ludowych. W czasie od ogłoszenia do przegłosowania wniosku wolno magistraturom lub trybunom zwoływać obywateli na zebrania zwane contiones - zebrania, obywateli, na których dyskutowano nad wnioskiem zachęcając do przyjęcia go (suasiones) lub poddając go krytyce (dissuasiones). Przed głosowaniem - przeprowadzenie auspicjów i odczytanie wniosku…
… tylko ustaw regulujących akty prywatnoprawne. Ustawa mogła być tylko uchylona przez inną lub też poprzez desuetudo (tzw. zwyczaj negatywny - niekorzystanie z pewnego przepisu przez długi czas, co powodowało utratę jego mocy).
Leges rogatae (latae) - ustawy
leges datae - zarządzenia wydawane przez magistratury na mocy upoważnienia zgromadzenia ludowego lub senatu (m.in. rozporządzenia regulujące zarząd…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)