To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Digesta Iustiniani ( Digesta seu Pandectae ) - zbiór 50 ksiąg zawierających fragmenty (9123) z pism 38 prawników rzymskich, poczynając od I wieku p.n.e. aż do III wieku n.e., będący najobszerniejszą częścią kodyfikacji Justyniana; ukończony w 533 r. Z założenia fragmenty w nim zawarte miały pochodzić od prawników posiadających przywilej ius publice respondendi , jednakże kompilatorzy wykorzystali również dzieła będące wynikiem działalności trzech prawników z okresu przedklasycznego, którzy na dobrą sprawę przywileju tego posiadać nie mogli (przywilej ten został wprowadzony przez Augusta).
Digesta Zwana też Pandektami (Pandectae)
Zbiór ius
Składa się z fragmentów dzieł 38 prawników rzymskich, z których tylko trzech tworzyło w okresie przedklasycznym a dwóch w okresie poklasycznym
Komisja nie przestrzegała więc nakazu Justyniana, by uwzględnić tylko tych, którzy posiadali ius publice respondendi
Komisja złożona z 17 osób podzielona na podkomisje opracowujące tzw. masy:
Sabiniańską
Edyktalna
Papiniańską
Luźna
Pracę zakończono w 533 r.
Oznaczenie: D zaś kolejne cyfry oznaczają - 1 księgę, 2 tytuł w księdze, 3 - fragment, 4 paragraf
5% przejrzanego materiału weszło do Digestów
każdą część rozpoczyna inskrypcja - z jakiegoś dzieła, jakiegoś prawnika
Prawoznawstwo , inaczej jurysprudencja (w piśmiennictwie określana też jako doktryna prawa lub nauka prawa ) jest jedną z nauk społecznych , zajmującą się prawem . Jest to obszerna dziedzina wiedzy o tworzeniu i funkcjonowaniu prawa oraz jego stosowaniu. Nazwa „jurysprudencja” wywodzi się od łacińskiego słowa iurisprudentia ( ius,iuris - prawo; prudentia - wiedza), bywa niekiedy stosowana w węższym zakresie w odniesieniu do orzecznictwa sądowego.
Ustawa: Ustawa - to co lud nakazuje i ustanawia
Ciałem ustawodawczym były zgromadzenia ludowe - comitia Początkowo głosowanie jawne
Comitia centuriara - głosowanie tajne wg centurii
Comitia tributa - głosowanie tajne wg tribus
Z inicjatywą ustawodawczą występował magistratus (konsul, pretor) zapytując zgromadzonych czy przyjmują projekt ustawy, zanim nad nią głosowano odbywała się powszechna dyskusja, po głosowaniu jeżeli za - senat zatwierdzał
Przyjęta ustawa wymagała zatwierdzenia przez senat
Ustawa składała się z 3 części:
Praescripto - nazwisko wnioskodawcy, określenie czasu i miejsca głosowania
Rogatio - sam tekst ustawy
Sanctio - dyspozycje gwarantujące jej przestrzeganie
Rodzaje ustaw z uwagi na sankcję:
(…)
… wszelkich późniejszych praw dawnego Rzymu, najstarsze źródło prawa rzymskiego - pomijając legendarne ustawy królewskie, obejmowała wszelkie prawo ale nie była na wysokim poziomie legislacyjnym)
Edykt pretorski:
Wymiar sprawiedliwości (iurisdictio) w okresie republiki znajdował się w rękach konsula a od 367 r. p.n.e. w rękach pretora
W 242 r. p.n.e powołano pretora dla peregrynów - praetor peregrinus…
… prywatnych w kwestiach prawnych, po skodyfikowaniu edyktu pretorskiego cesarz stał się żywym głosem prawa cywilnego a poprzez reskrypty dokonywał autentycznej interpretacji obowiązującego prawa, nie funkcjonował na zasadzie precedensów, ponieważ formalnie nie miały one mocy prawnej
W okresie dominatu władza ustawodawcza wyłącznie w ręku cesarza a wydawane przez niego akty noszą miano leges - tworzą…
… (doskonałe) - posiada sankcję nieważności, która dotyka czynność wykonana wbrew postanowieniom ustawy a dodatkowo pociąga konsekwence karne
Minus quam perfecta (mniej doskonałe)- mimo wykonania czynności wbrew ustawie, uznaję się czynność za ważną, ale za jej sporządzenie przewiduje się sankcje karne
Imperfecta (niedoskonałe)- ustawa pozbawiona jakiejkolwiek sankcji
Plebejusze mieli własne zgromadzenia…
… - w niej były zredagowane konkretne formuły, jakimi miały się strony posługiwać w toku procesu
Ius honorarium:
Edykt edyla kurulnego (wykonywał jurysdykcje na targowiskach Edykty namiestników prowincjonalnych
Cel prawa pretorskiego - wspierać, uzupełniać i korygować !!!
Prawotwórcza rola pretora kończy się w okresie pryncypatu (rośnie znaczenie roli pryncepsa jako legislatora); polecenie cesarza by zredagowano jednolity…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)