To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prawo zwyczajowe.
W czasach najdawniejszych źródłem prawa był zwyczaj. Ukształtowane na jego podstawie ukształtowało sie prawo zwyczajowe. Zwyczaj kształtował się w wyniku ciągłości i niezmienności jakiegoś postępowania. Zostawał podniesiony do rangi normy prawnej jeśli uznany jest przez większość jako konieczny i stosowany był przez dłuższy czas w sposób niezmieniony.
Rola prawa zwyczajowego słabnie w wyniku pojawienia sie nowych czynników prawotwórczych (edykt pretoski, działalność jurysprudencji).
Wg koncepcji prawo zwyczajowe jest milczącym wyrazem woli ludu. Prawo zwyczajowe jako niepisane nie sprzyja poczuciu pewności prawnej.
Spisanie prawa nie wykluczało zwyczaju jako czynnika prawotwórczego. Przyznano mu moc równą ustawie, a także moc uchylania ustaw (źródła są tu niejednoznaczne).
Ustawa
Ustawą (lex) - jak powiada Gaius, jest to co lud nakazuje i ustanawia. Ciałem ustawodawczym było zgromadzenie ludowe (comitia). Z inicjatywą ustawodawczą występował magistratus (konsul, pretor) zapytując zgromadzonych (rogatio) czy przyjmują projekt ustawy. Głosowanie odbywało się najpierw jawnie, a w okresie późniejszym tajnie, według centurii lub tribus. Przyjęta ustawa wymagała zatwierdzenia przez senat.
Ustawa składała się z trzech części: Praescripto - zawierała nazwisko wnioskodawcy, określenie czasu i miejsca głosowania,
Rogatio - sam tekst ustawy,
Sanctio - dyspozycje gwarantujące jej przestrzeganie.
Ustawa mogła być ze względu na sankcje:
Lex perfecta - sankcją nieważności dotyka czynność zdziałaną wbrew jej postanowieniom (zakaz darowizn między małżonkami)
Lex minus quam perfecta - uznaje wprawdzie czynność za ważną, ale za jej sporządzenie przewiduje sankcje karne (zakaz zawarcia ponownego małżeństwa [rzez wdowę w okresie rocznej żałoby po śmierci męża)
Lex imperfecta - pozbawiona jest jakiejkolwiek sankcji .
Ustawa XII tablic:
W roku 451 p.n.e. wybrano 10 osobowy zespół, którego zadaniem było spisanie prawa zwyczajowego. W pierwszym roku urzędowania zespołu spisano dziesięć tablic, a w roku następnym kolejne dwie.
Poza niewielką liczbą przepisów sakralnych, trzon jej stanowi prawo świeckie. Ustawa regulowała postępowanie sądowe i egzekucyjne, unormowała spadkobranie, ochronę własności, zobowiązania, a zwłaszcza te powstałe z przestępstw. Traktowała też o czynnościach prawnych, a nadto o prawie karnym. Jej treść jest wyrazem poziomu ówczesnego stanu gospodarki, stąd wiele przepisów dotyczących ochrony interesów drobnych rolników. Redakcja poszczególnych przepisów jest w wielu przypadkach prymitywna, jednak ustawa jako całość dowodzi, że lud który ja uchwalił, miał wrodzony szacunek dla prawa.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)