To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wykład 3 - 04.11.2009
Uprawnienia społeczeństwa w kreowaniu polityki -wybory i systemy wyborcze w III RP Cechy wyborów w systemie demokratycznym: Rywalizacyjność - o głosy tej samej grupy wyborców starają się co najmniej 2 podmioty
Cykliczność - termin przeprowadzania wyborów jest określony prawem, a jego zmiana wymaga zastosowania ustalonych procedur
Wybory - narzędzie egzekwowania odpowiedzialności politycznej.
Funkcje wyborów: Kreacyjna (wyłonienie władzy ustawodawczej i wykonawczej)
Legitymizacyjna (nadanie działaniom wybranych przedstawicieli cechy prawomocności i przyznanie im prawa żądania posłuchu)
Artykulacyjna (możliwość ujawnienia się różnych preferencji wyborczych)
Partycypacyjna (najbardziej powszechny przejaw udziału obywateli w życiu politycznym)
Normy określające system polityczny: Zasady prawa wyborczego (przymiotniki wyborcze): Powszechność
Bezpośredniość Tajność
Równość
Zasada powszechności: Wynika z zasady suwerenności narodu
Przyznaje prawo wybierania wszystkim obywatelom, którzy posiadają zdolność do czynności prawnych oraz nie są ubezwłasnowolnieni prawomocnym orzeczeniem sądowym bądź pozbawieni praw publicznych lub wyborczych
Cenzusy (obowiązek dysponowania jakimś przymiotem) i wyłączenia, np.:
cenzus płci - w Polsce kobiety uzyskały prawo wyborcze w 1918r., w USA w 1869r.)
cenzus wieku - określający czynne prawo wyborcze (18 lat), bierne (sejm -21; senat -30; prezydent -35; wójt, burmistrz, prezydent miasta -25)
cenzus wykształcenia, domicylu, majątkowy
Zasada bezpośredniości: Wyborca uczestnicząc osobiście w akcie głosowania przesądza o ostatecznym składzie organu przedstawicielskiego
Wyjątki - głosowanie za pośrednictwem poczty lub innej osoby -np. w Finlandii
Zasada tajności: W stosunku do wyborcy ma charakter wolnościowy, w odniesieniu do komisji wyborczych -obowiązkowy
Jej celem jest zapewnienie anonimowości głosów wyborczych
Zasada równości: Wszyscy obywatele dysponują taka samą liczba głosów (aspekt formalny) oraz każdy głos ma taka samą wagę (aspekt materialny)
Cel zasady równości -zapobieganie manipulacjom przy podziale na okręgi wyborcze
Przykłady łamania zasady równości:
system pluralnego głosowania
system kurialny
Zasada proporcjonalności a zasada większości:
(…)
…
Brak
Koncentracja polskiego systemu partyjnego:
Tendencja malejąca (coraz mniej partii)
Stabilizacja poparcia dla partii
System wyborczy do Senatu:
Ordynacja wyborcza z 10.10.1991r., zmieniona w 2001r.
Zasada większości względnej
Okręgi co najmniej 2-mandatowe
Wybory uzupełniające w przypadku wygaśnięcia mandatu senatora, w następujących sytuacjach:
odmowa złożenia ślubowania
utrata prawa…
… partyjnego:
System partyjny to układ organizacyjnych i funkcjonalnych powiązań ukształtowanych w procesie (…?)
Elementy systemu partyjnego:
Normy prawne:
przepisy określające sposób organizowania wyborów, rozdziału mandatów, finansowania partii, prowadzenia kampanii wyborczej
Uwarunkowania społeczne:
relacje między partiami a popierającymi je grupami społecznymi
Funkcje systemu partyjnego:
Mechanizm…
… wyborcze
procent uzyskanych mandatów jest bezpośrednią konsekwencją rozmiaru poparcia
dla uzyskania mandatu nie jest potrzebne pokonanie rywali, a jedynie osiągnięcie pewnego progu wyborczego, zwanego progiem naturalnym
Zasada większości:
zasada większości występuje w dwóch wariantach: większości względnej oraz bezwzględnej; charakteryzują się:
jednomandatowe okręgi wyborcze
zwycięzcą zostaje ten kandydat, który uzyskał największą liczbę głosów
do zwycięstwa wymagane jest osiągnięcie zwykłej większości (wariant większości względnej), lub więcej niż połowy (wariant większości bezwzględnej)
Elementy systemu wyborczego do sejmu:
Wielomandatowe okręgi wyborcze
Głosowanie na listy partyjne
Prawo wyborcy do zaznaczania nazwisko preferowanego kandydata
Metoda przeliczania głosów na mandaty
Klauzula zaporowa dla partii…
… rynkowa, antykomunizm, zasady etyki chrześcijańskiej; np. CDU (USA), Chrześcijańsko - Demokratyczne Stronnictwo Pracy (Polska)
Liberalne
Własność prywatna, wolna gospodarka rynkowa, antyklerykalizm; np. Liberal Party, PO
Socjalistyczne i Socjaldemokratyczne
Socjalizm demokratyczny, demokracja polityczna (wolna gra sił politycznych, swobody polityczne), demokracja gospodarcza (państwo dobrobytu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)