Układ przestrzenny miast w Polsce w dobie lokacji

Nasza ocena:

5
Pobrań: 189
Wyświetleń: 1204
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Układ przestrzenny miast w Polsce w dobie lokacji - strona 1 Układ przestrzenny miast w Polsce w dobie lokacji - strona 2 Układ przestrzenny miast w Polsce w dobie lokacji - strona 3

Fragment notatki:


OPRACOWAŁ: O_orzeszek (2009/2010) Omawiany tutaj temat dotyczy współzależności między układem przestrzennym miast  a różnymi jego funkcjami. W dobie lokacji jest to zapis dokonany w przestrzeni, w postaci  zabudowy,   wyrażający   potrzeby   i   możliwości   gospodarcze   mieszkańców,   ale   także   efekt  planów   i   założeń   teoretycznych,   mających   na   celu   nadanie   kształtu   zakładanej   osadzie  obrazującego   przyszłe   potrzeby   społeczeństwa.   Niekiedy   zapis   w   przestrzeni   bywał  tylko wstępnym   szkicem,   niemniej   od   XIII   w.   na   obszarach   słabo   zurbanizowanych  (między Łabą   a Bugiem)   pojawiły   się   miasta,   których   kształt,   forma   i   plany   przynoszą  zaszczyt nie tylko realizatorom, ale także ich projektantom. Rozwój miast w średniowiecznej Europie wiązał się z przekształceniami ich układu  przestrzennego,   przebiegającymi   najczęściej   żywiołowo,   bez   widocznych   szerszych  koncepcji,   w   efekcie   wielu   wieków   rozwoju.   Jednakże   w   XIII   w.   powstały   koncepcje  urbanistyczne   rozwijające   się   w   kolejnych   wiekach.   Układ   przestrzenny   miasta   miał   być  jednocześnie wygodnym i funkcjonalnym dziełem sztuki, który wg trzynastowiecznej teorii  miasta   powinien   być   podkreślony   poprzez   jasność   planu,   funkcjonalizm   i   zastosowanie  odpowiednich proporcji. Powstały w średniowieczu regularny plan szachownicy występuje  najczęściej na ziemiach polskich i jest dla nich głównie charakterystyczny. Plan   przestrzenny   miasta   miał   pierwotnie   podporządkować   przestrzeń   potrzebom  duchowym jak i zawodowym tym, którzy mieli organizować życie miejskie, czyli kupcom  i bogatszym   rzemieślnikom.   Obok   rynku   tworzono   skupiska   rzemieślników,   natomiast  w oddaleniu od placu centralnego osiadali ubożsi mieszkańcy lub ci, których pochodzenie,  zawód czy religia kwalifikowały w oczach współczesnych do miana „gorszych”. Pod murami  miasta osiedlali się biedacy,  ludzie marginesu społecznego oraz przedstawiciele zawodów  hańbiących, m.in. kaci i oprawcy. W   ciągu   trzech   pierwszych   wieków   istnienia   planu   ulegał   on   ewolucji.  Można zauważyć wciąż zmieniające się kształty parcel oraz powstawanie nowych dzielnic.  Sam   termin   „miasto   lokacyjne”   posiada   (w   sensie   przestrzennym)   różnorodną   treść. 

(…)

… lub moszczenie głównych ulic. Te inwestycje wiązały się ze średniowiecznym
„uzbrajaniem” terenu, do którego dochodziła też budowa kloak, miejskich wodociągów
(rzadkich, ale już występujących) oraz studni.
Plan miasta lokacyjnego przewidywał także różnorodne urządzenia gospodarcze.
W pierwszej fazie budowy były to kantory kupieckie, warsztaty rzemieślnicze, kramy, jatki.
Przewidywano też pomieszczenia na wagę…
….
Ustawienie bryły kościelnej (orientowanej) a czasem także i dotychczasowa jej forma
określały kształt placu kościelnego oraz zmuszały architektów do wkomponowania
go wraz z cmentarzem przykościelnym w planowaną zabudowę. W planie miasta
(teoretycznie) często blok kościelny miał być styczny z blokiem rynkowym.
W przeciwieństwie do rynku można doszukać się stałego stosunku między powierzchnią
zakładanego…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz