CHARAKTER ŚROD NATUR A MORFOL OSIEDLI WIEJSKICH: przy wyborze miejsca pod osiedle uwzględnia się różne zjawiska środowiska naturalnego oraz społ-gosp. Wpływ środ wyraża się np. bliskością wody, jakością gleb, konfiguracją terenu, kierunkami wiatru, nachyleniem zboczy, szatą leśną. Odgrywa ważną rolę również położenie osiedla, wybór miejsca pod osiedle rolnicze, położenie urządzeń trwałych, zabudowa w stosunku do pól i rozłogów. Odpowiednia bliskość pól i łatwa dostępność skraca okres pracy. Bliskość zbiorników i cieków wodnych jest bardzo ważna dla gospodarki rolnej, nawet poziom wody gruntowej oraz głębokość występ warstw wodonośnych stanowi istotne zagadnienie przy lokalizacji osiedli i wywiera wpływ na gospodarkę rolną. Osiedla często zlokalizowane były nad rzekami, jednak częściej nad dopływami dużych rzek. Uprzywilejowane były zwłaszcza położenia na terasie nadzalewowej i na zboczu jamy jeziornej. Osiedla miały często położenie obronne na wyspie otoczonej bagnami lub w meandrze rzeki. Również jakość gleb odgrywa znaczną rolę dla lokalizowania osiedli wiejskich. Najczęściej zakładano osady na glebach lekkich, łatwych do uprawy, a więc na lessach, gruntach piaszczystych i cielicach. Później w miarę rozwoju techniki rolnej na g.brunatnych. Także topografia różnicuje położenie osiedli. Mogą występować na wysoczyznach, dolinach, równinie. Wsie skupione, starszego pochodzenia są na bokach dolin, krawędziach wysoczyzn, nad rzekami, czyli w pobliżu form wklęsłych. Wsie regularnie rozplanowane zazwyczaj były na równinach żyznych gleb. Wsie o luźnej zabudowie lub osadnictwo typu rozproszonego miało zazwyczaj przypolne położenie zabudowań. Na terenach podmokłych, bagiennych zakładane były kolonie typu rzędówek bagiennych, natomiast na terenach lesistych kolonie miały zazwyczaj zabudowę nieregularną. Łańcuch usytuowane są w dolinach rzecznych wciętych w wyżynę. Wsie te ciągną się długimi pasmami wzdłuż krawędzi dolin. Sporadycznie znajdują się na terenach równinnych. PIERWSZE OSADY PRZEMYSŁOWE W PL : pierwsze osady pojawiają się po rewolucji przemysłowej. St.Staszic, człowiek komisji rozwoju przemysłu(odpowiedzialny za lokaliz przem)zauważył, żę przez rozwój ekonomiczny Polska może odzyskać niepodleg. Postanowiono oprzeć przemysł na surowcach min i włókiennictwie. Pierwszym okręgiem był Staropolski Okręg P, gdzie zamierzano otworzyć kopalnię rud miedzi, chciano uregulować rzeki, a zakłady miały tworzyć linię technologiczną. Zakład miał być zlokalizowany nad wodą, przed zakładem plac z promieniście wychodzącymi ulicami, przy których budowano domy robotników. Wiele z tych osad nie stało się miastem, ponieważ były jednofunkcyjne np. Nietulisko, Słupie, Biłgoraj. Natomiast w okręgach włókienniczych np. Łódź ponieważ towary włókiennicze były obłożone cłem-zabór pruski. Okręg ten posiadał planowy układ ulic, rynek ośmiokątny, długa prosta droga, przy której były działki tkaczy, wokół fabryki osiedla robotnicze.
(…)
… ( GOTYCKI): wygląd zewnętrzny:mury cienkie, strzeliste, smukłe najczęściej budowane z cegły, okna duże często w kształcie koła, wypełnione witrażami, ogactwo wieżyczek bardzo wąskich, ostrych, zdobionych, dekoracyjne wykończenie okien, ścian w postaci wzorów geometrycznych (kół, łuków)// wewnętrzny: wnętrza jesne i przestronne, wysokie charakterystyczne sklepienia krzyżowo-żebrowe, systemy filarów, ostre…
… modyfikacją, nie było przestrzegane określone rozplanowanie miasta).Miasta lokowane na prawie magdeb. to to samo co lokowanie na prawie niemieckim, czyli:- zorganizowane rozplanowanie przestrzenne miasta (rynek, układ ulic, bloków, urbanist. Itd.) - dziedziczenie w jednej liniW Polsce wyewoluowały z prawa magdeburskiego:* prawo średzkie - miasta Wielkopolski, Śląska, Małopolski, dziedziczenie w lini męskiej…
…). Gdy obie wielkości - podaż i popyt są podobne miasto ma względnie zrównoważony układ miejsc pracy i zamieszkania. Mogą występować wtedy dwie sytuacje: zatrudnieni rekrutują się prawie wyłącznie spośród mieszkańców miast; występuje znaczna wymiana siły roboczej. WROCŁAW: Ostrów Tumski to wyspa Wrocławia, którą już w VII zamieszkiwali Ślężanie.Miasto znajdowało się na szlaku bursztynowym,co zainicjowało…
…. II OKRES: od 1241 (najazdu tatarskiego)napływ ludności z terenów Saksonii i Branderburgii; prawo magdeburskie(istnienie zasadźcy: wieś sołtys, miasto wójt, po praz pierwszy mowa o ukłądzie przestrzennym)prawo średzkie(Śląsk,Małopolska,Wlkp)prawo chełmińskie(Pomorze)dziedziczenie także w linii żeńskiej; zaczęty do osiedlania się:gosp.czynszowa (oparta na pieniądzu); lata wolnizny (zwolnienia…
… osiedla rolnicze).Niezależnie od nich powstawały również bardziej trwałe formy osadnicze-miasta(które były głównymi siedzibami władców, stolicami państw). Główne f:siedziba włądz, rzemieślnicza, wymiana handl. Urbanizacja objęła więc:starożytny Egipt-Dolina Nilu(Memfis,Teby,Herakleopolis),cyw.babilońska-powstało wiele miast-państw Babilon,Ur,Uruk,Larsa,Isin; cyw.Indusu Mohendżo-Daro,Harapa; cyw.Szang…
…).
ZAMEK ŚREDNIOWIECZNY:podstawowe założenie obronność, a więc tworzony na wysokichwzniesieniach np.zamek Bolków lub wręcz na skałach(Zamek na Piaskowej Skale); kształt nieregularny dostosowany do topografii terenu; 2lub3wieże, fosa,most zwodzony,budynek mieszkalny; większe zamki dzielono na dolny,średni i górny(Malbork) ZAM.RENESANSOWY:regularny kształt czworoboku; na środku prostokątny plac; f.obronne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)