To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Na wybranych przykładach scharakteryzuj typy systemów wyborczych (większościowy, proporcjonalny). Wi ększościowy: kraj jest podzielony na okręgi wyborcze, w których wybiera się jednego kandydata ( okręgi jednomandatowe )
wyborcy głosują na konkretne osoby - jeden kandydat z jednej listy zwycięzcą zostaje kandydat, który otrzymał najwięcej głosów
jego zaletą jest silny związek kandydatów z wyborcami, zaś wadą zjawisko zmarnowanego głosu, kiedy znaczna część wyborców jest pozbawiona swoich przedstawicieli, do parlamentu nie dostają się małe partie, partia, która wygrała może w skali całego kraju zdobyć mniej głosów niż partia, która przegrała, więc gdzie tu większość
wyróżniamy 2 większości:
Większość względna (wybory w USA, W.B)- zwycięża ten, kto ma najwięcej głosów
Większość bezwzględna (wybory prezydenckie w USA, Polsce)- zwycięża ten, kto spełnia dwa warunki: musi być pierwszy w okręgu, musi mieć co najmniej 50% + 1 głos
występuje w niewielu krajach demokratycznych m. in. w wyborach do parlamentu we Francji, w USA oraz Wielkiej Brytanii, w Polsce w wyborach prezydenckich i do senatu
Proporcjonalny: najbardziej popularny system wyborczy; preferencyjny dla państwa demokratycznego
kraj jest podzielony na okręgi, w których wybiera się po kilku kandydatów ( okręgi wielomandatowe )
wyborcy głosują na listy kandydatów zgłoszone przez partie polityczne. Listy mogą być zamknięte (kraje skandynawskie, gdzie wybiera się wg preferencji partii - wyborca pośrednio wybiera przedstawicieli) lub otwarte, które umożliwiają wybranie osoby = podwójny wybór (wybieramy osobą + partię za jednym razem, zwycięża ten, który ma najwięcej głosów.
zaletą systemu jest większa reprezentatywność (do parlamentu dostają się również mniejsze partie, ale nie zupełnie małe). W miarę odzwierciedla także nastroje polityczne społeczeństwa. Wadą jest rozbicie polityczne parlamentu, co utrudnia stworzenie rządu. Aby tego uniknąć zwykle stosuje się tzw. progi wyborcze, czyli w podziale mandatów uczestniczą partie, które uzyskały określoną liczbę głosów, np. więcej niż 5 %. Inne wady: brak odpowiedzialności za współrządzenie, program rządowy jest rozmyty, rządy często upadają.
progi wyborcze w Polsce od 1993 - 5% dla partii, 8% dla koalicji
-występuje w Polsce w wyborach do sejmu i np. w Holandii
(Źródła opracowania: vademecum z operonu do matury, wykłady prof. Wojtaszczyka ze Współczesnym Systemów Polit. )
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)