WYBORY I ICH FUNKCJE
Schumpeter- powtarzalny grupowy akt woli w wyniku którego ster rządów powierzony jest tym, którzy dysponują większym poparciem niż każda z konkurencyjnych jednostek lub grup. cykliczność- odbywają się regularnie w ramach konstytucyjnie określonych terminów, wyznaczających długość okresu na które przyznane zostały pełnomocnictwa rządzenia
rywalizacja- co najmniej dwa podmioty ubiegają się o władzę, co najmniej jeden rzuca wyzwanie sprawującemu rządy.
przegrywanie- zawsze ktoś przegrywa
wolne i uczciwe zasada DEMOKRATYCZNEJ INKLUZJI - Dahl- każdy dorosły żyjący w danym państwie jest wykwalifikowany by samodzielnie ocenić co jest dla niego dobre a co złe, może decydować o tym, kogo upoważnić do rządzenia państwem, komu nie upoważniać, Sel ektorat - podmiot uprawniający do podjęcia decyzji o odsunięciu rządzących od władzy - ogół dorosłych. W niedemokratycznym- tylko uprzywilejowane jednostki;
Cechy wyborów demokratycznych- stanowisko normatywne:
powinny stworzyć warunki dla rywalizacji co najmniej dwóch podmiotów, starających się o poparcie wyborców
dawać szansę odrzucenia aktualnie rządzących
cykliczne odbywanie
wolność uczestnictwa wszystkim dorosłym mieszkańcom danego państwa
swobodna ekspresja polityczna, krytyka
równe szanse dla wszystkich kandydatów w walce o władzę, dla zwolenników rządzących i dla opozycji
zapobieganie dyskryminacji mniejszości
Stanowisko empiryczne- nacisk na to, w jakim zakresie powyższe wymagania są przestrzegane, realizowane, głównie czynniki społeczne, polityczne i prawnoinstytucjonalne.
Podział wyborów ze względu na poziom rywalizacji:
elekcje wysoce rywalizacyjne - wyrównanie szans władzy i opozycji
semi-rywalizacyjne - znacząca przewaga władzy nad opozycją
quasi-rywalizacyjne - partie rządzące starają się w różny sposób zapobiec przejęciu władzy przez opozycję , nie likwidując pluralizmu politycznego; np. Rosja
Poziom alternatywności rywalizacji- niski poziom - wynika ze stabilności preferencji ( Słowenia, Niemcy, W.Bryt), strategii rządzących partii ( Austria, Włochy, Niemcy), lub rozwiązań instytucjonalnych ( Szwajcaria)
wysoki poziom- rezultat słabości partii politycznych jako instytucji, brak ich społecznego zakorzenienia.
Funkcja, cechy, skutki wyborów:
legitymowanie władzy zwycięzców
egzekwowanie odpowiedzialności politycznej rządzących
umożliwienie alternacji władzy
zapewnienie reprezentacji mniejszości - problem mniejszości- uniknięcie dominacji większości nad mniejszością; rozwiązaniem odpowiednio dobrane okręgi wyborcze, rozwiązania łamiące zasadę równości ( Belgia- wybory do senatu- ochrona proporcji reprezentacji trzech wspólnot językowych; system cypryjski- 24 mandaty dla mniejszości tureckiej)
(…)
…- komisje wyborcze, sady rozpatrujące protesty wyborcze itp. Ogólne zasady prawa wyborczego
Szczegółowe postanowienia proceduralne- sposób przeprowadzania wyborów i ustalenia ich ostatecznych wyników - przyznanie mandatów. Na ich dystrybucje wpływają- podział na okręgi, uprawnienia wyborcy, ustanowienie progów wyborczych, formuła wyborcza
W ustabilizowanych, skonsolidowanych demokracjach systemy wyborcze…
… dla najsilniejszych ugrupowań zdolnych do zwycięstwa w znacznej liczbie okręgów wyborczych !
a) większość względna(pluralisty system) - do brytyjskiej Izby Gmin: - rywalizacja odbywa się w okręgach jednomandatowych,
- zwycięzcą kandydat o największej liczbie głosów
- do zwycięstwa nie jest wymagana większość bezwzględna tj. więcej niż połowa głosów;
b) większość bezwzględna (majoraty system), często by go uzyskać…
… jest niższa niż liczba ugrupowań rywalizujących o głosy na arenie wyborczej, procent mandatów które otrzymują partie najsilniejsze jest wyższy niż procent zdobytych głosów. WPŁYW WYBORÓW NA STRATEGIE WYBORCZĄ- formuła wyborcza może zachęcać do wchodzenia w koalicje wyborcze (dwutorowy wariant większości bezwzględnej) lub do działań samodzielnych (większość względna);ważna liczba i rozmiar okręgów wyborczych…
…, wyrażają niezadowolenie wyborców
Nohlen- wpływ na funkcje wyborów mają różne czynniki- struktura społeczna (homogeniczne czy pluralistyczne), charakter systemu partyjnego (dwupartyjny, wielopartyjny), reżim polityczny (parlamentarny, prezydencjalizm).
CELE, FUNKCJE I ELEMENTY SYSTEMÓW WYBORCZYCH
Wszędzie gdzie istnieją wybory, musi być określony system norm regulujących prawo do czynnego, biernego…
… deputowanych Bundestagu uzyskuje mandat w jednomandatowych okręgach Wyborczych (większość względna), połowa- z list partyjnych (proporcjonalny); wyborca niemiecki dysponuje dwoma głosami. Oba człony systemu są ze sobą sprzężone. Liczba mandatów uzyskanych w ramach list partyjnych zależy od liczby miejsc zdobytych w okręgach jednomandatowych- SPERSONALIZOWANY SYSTEM PROPORCJONALNY
- Włochy, Węgry, Albania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)