Zasada większości-większość względna i bezwzględna

ZASADA WIĘKSZOŚCI - WIĘKSZOŚĆ WZGLĘDNA I BEZWGLĘDNA - ISTOTA I KONSEKWENCJE USTROJOWE WIĘKSZOŚCIOWY SYSTEM WYBORCZY - bardzo dobry system wg Wojtaszczyka :D - polega na tym, że mandaty otrzymuje tylko ta partia, która zebrała określoną prawem większość głosów w danym okręgu
np. wybory parlamentarne USA, WB, Francja
np. wybory do Senatu w Polsce
WARUNKI WSTĘPNE
OKRĘGI JEDNOMANDATOWE (najczęściej, ale są wyjątki) - różne kryteria ustalania okręgów np. liczba ludności, ile wpływa do budżetu
np. Wielka Brytania - tak
np. Polska przy Senacie - nie, 2 mandaty, np. Japonia - nie, od 3 do 5 mandatów - przy tym to, ile dany okręg daje pieniędzy do budżetu i czy mieszkają w nim rody, te rzeczy decydują o liczbie mandatów
Głosujemy na KANDYDATÓW, a wszyscy kandydaci są na jednej liście w porządku alfabetycznym (tzn. każda partia wystawia w okręgu tylko jednego kandydata i wyborca oddaje swój głos na tę lub inną partię)
Taki system eliminuje lub zmniejsza reprezentacje partii małych, zapewnia jednak zazwyczaj stabilność rządów poprzez formowanie się w wyniku wyborów silnej większości parlamentarnej.
SYSTEM WIĘKSZOŚCIOWY
WIĘKSZOŚCI WZGLĘDNEJ
np. USA, Wielka Brytania
wygrywa kandydat, który uplasował się na pierwszym miejscu
WIĘKSZOŚCI BEZWZGLĘDNEJ np. Francja, Polska (wybory prezydenckie)
zwycięża ten, który uplasował się na pierwszym miejscu, ale musi zdobyć co najmniej 50% + 1 głosów (II tura ?)
WADY SYTEMU WIĘKSZOŚCIOWEGO
kandydat, który wygrał, może być kandydatem mniejszości
dotyczy większości względnej - np. A 18%, B 17%, C 19% i wygrywa C, mimo że głosowała na niego mniejszość
w wyborach może zwyciężyć partia, która w skali całego kraju otrzymała mniej głosów niż partia, która przegrała często w USA w wyborach prezydenckich ?
np. 10 okręgów, partia A wygrała w 6 ledwo-ledwo, w 4 okręgach zdecydowanie wygrała partia B - ostatecznie to A zwycięża, mimo że w sumie więcej głosów dostała B
ZALETY SYSTEMU WIĘKSZOŚCIOWEGO
powstaje stabilna większość rządzenia (partia rządząca ma poparcie 50%)
program rządowy jest logiczny, spójny wewnętrznie, bo rząd tworzy jedna, dwie, trzy partie, a nie dużo różnych i partie które się łączą w koalicję, są sobie bliskie programowo
łatwo ustalić odpowiedzialnego za rządzenie
czytelne alternatywy dla wyborców, czy dana partia im pasuje
... zobacz całą notatkę