Kamila Chmielewska gr.I ( wieczorowa)
Referat na podstawie artykułu Łukasza Bonczola „Timor Wschodni- trudna niepodległości”
Timor Wschodni jest to państwo położone na wyspie Timor w Archipelagu Malajskim, na północ od Australii. Pierwsi Europejczycy przybywszy tam w XV wieku, nie wiedzieli jeszcze, że była to wyspa podzielona wewnętrznie na wiele plemion, pomiędzy którymi trwały nieustające wojny. Ta wojowniczość Timorczyków w językach miejscowych określana była, jako funu, czyli wojna, walka, a potem też opór. Timorczycy nigdy nikomu nie dali się podporządkować. Pierwsi kolonizatorzy Portugalczycy do końca XIX wieku bazowali tylko na kruchych układach z lokalnymi plemiennymi królami tzw. Liurai. Kolonizatorzy nie mogli czuć się swobodnie i bezpiecznie na wyspie nigdzie indziej niż w stolicy, czyli Dili, ponieważ prowadzili walki z nową elitą Topasów, która na samym początku wywalczyła sobie dominującą pozycję. Tak więc, w rzeczywistości Timor Wschodni w niektórych okresach kolonizacji rządził się sam. Timorczyków nie okiełznali także Japończycy, którzy okupowali ten kraj podczas II wojny światowej, nawet Indonezja nie podporządkowała sobie ludności tego kraju w 1976roku podczas aneksji.
Timor Wschodni za czasów kolonizacji portugalskiej był krajem albo zadłużonym, albo subwencjonowanym, czyli wspomaganym finansowo. Słaby rozwój ekonomiczny nie zachęcał do osadnictwa, w związku z czym na wyspę przybywali głównie skazańcy. Sytuacja wyspy była bardzo zła, dlatego Portugalia zdecydowała się w końcu podjąć odpowiednie kroki, aby to jakoś poprawić.
-wzmocniona administrację
-wprowadzono podatek pogłówny (jest formą podatku osobistego zgodnie, z którą każdy podatnik płaci nominalnie określoną kwotę podatku.)
-wprowadzono wysoce represyjny system robót przymusowych.
Zmiany te nie spodobały się Timoryczkom, dlatego zaczęły wybuchać krwawe rebelie, które tłumiono poprzez buntowanie jednych plemion przeciwko innym, w myśl zasady „divide et impera” ( „dziel i rządź”)
Kolonizacja przez Portugalię trwała do 70lat XX wieku, kiedy to inne kolonie tego państwa zaczęły stawać się niepodległe. Jednak Timor wschodni wciąż był na to nie gotowy. Słabo rozwinięta gospodarczo i cywilizacyjnie wyspa, nie byłaby w stanie samodzielnie egzystować. Rolnictwo, które stanowiło podstawę utrzymania było przestarzałe, nadal stosowana była gospodarka wypaleniskowa polegająca na karczunku i wypalaniu terenów zalesionych. Przemysł praktycznie nie istniał, a gospodarka pieniężna obejmowała margines wymiany handlowej. Murowane budynki były rzadkością, szerzyły się choroby tropikalne, a całe społeczeństwo było zapóźnione politycznie. Timor Wschodni nie był przygotowany na niepodległość. Dodatkowo kraj był podzielony na część zachodnią protestancką i wschodnią katolicką oraz panowała ogromna różnorodność językowa, szacuje się, że było od 17 do 30 różnych języków. Mimo, że w okresie kolonialnym w całym Timorze Wschodnim przyjął się język tetum, to nie posługiwano się nim, na co dzień. Także brak tradycji pisanej był jedną z przeszkód na drodze do niepodległości, tak samo jak brak elity zdolnej do przejęcia władzy czy utworzenia ruchu politycznego.
(…)
… w Timorze Wschodnim wytworzyła się nowa więź, jaką jest poczucie tożsamości narodowej. Bardzo duży wpływ na jej kształtowanie miały też doświadczenia z lat 80 XX wieku, kiedy to okupanci chcąc lepiej kontrolować ludność, dokonywali przesiedleń, Timorczycy z gór zostali zamknięci w tzw. wioskach strategicznych. Ludzie skazani tam sami na siebie, oddzieleni od rodziny jednoczyli się, dawne podziały były nieważne, bo teraz wszyscy żyli wspólnie. Również napływ indonezyjskich imigrantów coraz bardziej umacniał nieistniejące dotąd tożsamość narodową Timorczyków. Skala przesiedleń, która była tak duża zmieniła proporcje demograficzne, co stworzyło solidne proindonezyjskie zaplecze społeczne, a napływ imigrantów powodował rywalizację z rdzennymi mieszkańcami o zasoby, a to też wzmacniało poczucie wspólnoty…
… było zorganizowane hierarchicznie tzw. szefowie sioła cieszyli się mądrością i szacunkiem opartym na zasadzie starszeństwa, a nowy system nastawiał dotychczasowe zasady na zmiany, które były sprzeczne z tradycją społeczną. UNTAET zacząłbyś oskarżany o neokolonializm, gdyż dysponował w pełni suwerenną władzą od 1999 do 2002 roku w postaci Sergio Viera de Mello.
Jednakże mimo wielu niedogodności Timor wschodni nadal…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)