To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
5. TERYTORIUM PAŃSTWA I JEGO OCHRONA POJĘCIE I RODZAJE GRANIC PAŃSTWOWYCH
GRANICA- powierzchnia prostopadła do powierzchni ziemi, oddzielająca terytorium jednego państwa od terytorium innego państwa lub od obszaru nie mającego niczyjej suwerenności; oddziela także strefy podziemna i powietrzną
GRANICA PAŃSTWOWA- określa zasięg terytorialnej zwierzchności poszczególnych państw i nie dopuszczalność działania na tym terytorium władzy drugiego państwa, granica państwowa powierzchnia prostopadła do linii granicznej
Rodzaje granic - naturalne - sztuczne (granice wzięte z przyrody) (ustanowione przez człw.)
- orograficzne - geometryczne (uwzględniające ukształtowanie powierzchni) (np. astronomiczne wzdłuż południków równoleżników)
- morskie - lądowe (granica zewnętrzna morza terytorialnego) ( oznaczone znakami granicznymi)
- antece dentne - subsekwentne ( wyznaczona przed uformowaniem się (wzgląd na historie gospodarkę, dzieje etniczne)
Na obszarze krajobrazu kulturowego)
Spory graniczne - różnica stanowisk co do interpretacji przebiegu linii granicznej ustalonej w traktacie
Spory terytorialne - kwestionowanie ważności samego traktatu
Podziały w Europie :
-Linia Renu i Dunaju
-Linia Łaby
-NRD/RFN- żelazna kurtyna
EWOLUCJA FUNKCJI GRANIC
Pierwsze „granice” były to obszerne pasy graniczne, nie linearne; pustkowia , obszary bagien, lasy , rozległe strefy o nieokreślonej przynależności, niezamieszkałe; później utrzymywane sztucznie w celach obronnych ( np. Chiny -Korea). W Imperium Rzymskim granice-limes traktowano jako linie obrony imperium. Od końca XIX granica ma charakter linearny, jest to linia styku dwóch suwerennych państw( już Karol Wielki używał współczesnej koncepcji granicy państwowej przy podziale lenna ale upowszechniło się to dopiero podczas rewolucji francuskiej, zawierają traktaty z innymi państwami). Pozostałością pasów granicznych są strefy zdemilitaryzowane, państwa buforowe ( Afganistan, Bhutan, Nepal, Austria, Skandynawia)
(…)
… Nowowarpieńskiej Zalewu Szczecińskiego, cz. Zatoki Gdańskiej, cz. Zalewu Wiślanego, wody portów i red.
Morza terytorialne- między wybrzeżem(linia podstawowa- linia brzegowa) albo wodami wewnętrznymi a morzem otwartym. Konwencja genewska wprowadziła 12 milowy pas. Zasada prawa do wolnego przepływu, ale podleganie państwu nadbrzeżnemu
Wody o ograniczonej jurysdykcji
morski pas przyległy- obszar morza otwartego o szerokości nie większej niż 24 mile morskie, czyli strefa prawa do badań, eksploatacji, ochrony zasobów, ale wolno innym państwom swobodnie żeglować i latać nad tym obszarem tzw. morska strefa ekonomiczna, rybołóstwa…
szelf kontynentalny- zasięg dna morskiego przylegającego do wybrzeża, lecz znajdujący się poza granicą morza terytorialnego. Granice szelfu wyznacza się w miejscu nieprzekraczającym 200m głębokości. Szelf dzieli m między państwa linia środkowa(linia łącząca pkt. znajdujące się w równej odległości od linii podstawowych ograniczających morze terytorialne)
Obszary poza jurysdykcją:
Obszar morza otwartego(pełnego), poza granicami morza terytorialnego
-swoboda korzystania z bogactw
- wolność żeglugi i przelotów
- swoboda przeprowadzania komunikacji i rurociągów i badań
Cieśniny o znaczeniu…
… promienia ziemi
- problem z określeniem granicy atmosfery (czy to tylko troposfera i stratosfera a może dodać jeszcze mezosferę, termosferę, egzosfer \e)
- zasięg oddziaływania grawitacji ziemskiej
- wysokość, do której państwo może faktycznie dosięgnąć i wykonywać suwerenność
Trzy podstawowe zasady do zapamiętania
wolność kosmosu
niezawłaszczalnosć kosmosu
przestrzeń kosmiczna i ciała niebieskie…
… klimatyczne, odsetek uzytków rolnych,bogactwa naturalne, wykorzystanie środowiska naturalnego
Środowisko geograficzne ma duże znaczenie ale wyjaśnienia zminnosci mapy politycznej przede wszystkim należy szukać w historii
ZMIENNOŚĆ GRANIC
Granice najtrwalsze- naturalne i etniczne, nie przecinające sztucznie regionów gospodarczych ( w Pirenejach, Alpach, górach Jura, Karpatach, Sudetach, Rudawach, Szumawie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)